بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه اعتقادات مذهبی وکاهش استرس ادراک شده بیماران قبل از عمل جراحی قلب باز بیماران مراجعه کننده به بیمارستان امیرالمومنین - ع - شهرستان کردکوی درسال 1394 انجام شده است. این پژوهش به لحاظ هدف،کاربردی،از لحاظ ماهیت توصیفی واز نظر روش همبستگی می باشد.جامعه آماری شامل کلیه بیمارانی که دریک بازه زمانی شش ماهه سال 1394 به بیمارستان امیرالمومنین - ع - شهرستان کردکوی مراجعه نمودندتعداد آنها140نفر بود،به منظور تعیین حجم نمونه آماری،از جدول کرسی ومورگان استفاده شد.
براساس این جدول،حجم نمونه118نفرتعیین گردید.برای انتخاب نمونه اعضای نمونه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برحسب جنسیت استفاده شدکه66نفر مرد و52 نفر زن انتخاب شدند.ابزار اندازهگیری پرسشنامه استانداردباورهای دینی بااعتبار 0/74 ومقیاس استرس ادارک شده با اعتبار0/85بوده است.جهت تجزیه وتحلیل داده ها،از نرم افزارآماریSPSS واز روش های آماری توصیفی واستنباطی با استفاده ازآزمون ضریب همبستگی پیرسون و برای نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگورف اسمیرنوف - - ks استفاده شده است.
مقدمه
در ابتدای قرن بیستم یعنی حدود صد و ده سال قبل فقط ده درصد کل موارد مرگ بخاطر بیماریهای قلبی عروقی اتفاق میافتاد. اما با توسعه جوامع بشری و کنترل بیماریهای واگیر و در نتیجه افزایش طول عمر مردم دنیا، بیماریهای مزمن و در راس آنها بیماریهای قلبی عروقی شیوع بیشتری پیدا کردند. بطوری که در انتهای قرن بیستم میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی به بیش از %25 درصد رسید و پیش بینی میشود که تا سال 2025 مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی به بیش از 35 تا %60 کل علل مرگها برسد. امکان ایجاد بیماریهای قلبی عروقی بعد از سن 40 سالگی در مردان %49 و در زنان %39 است.
در ایران %38 کل مرگ ها ناشی از بیماریهای قلبی عروقی است. مهمترین گروه بیماریهای قلبی عروقی بیماریهای عروق کرونر قلب - عروق خون رساننده قلب - و عوارض ناشی از آن است - عزیزی و همکاران، . - 1392متخصصان قلب وعروق،عوامل جسمی مشخصی نظیر سن،وراثت،سابقه خانوادگی،اختلال چربی خون،فشارخون بالا،سطح کلسترولبالای خون،دیابت،چاقی،راسبب بیماریهای قلبی مطرح ساخته اند - هلر وونگ، . - 2011اخیرا تحقیقات متعددی نشان داده اند که عوامل فوق به تنهایی نقش تعیین کننده ای دربروز بیماری ندارند بلکه متغییرهای شخصیتی رفتاری وروان شناختی به صورت مستقیم وغیر مستقیم،زمینه مساعدی برای ابتلای این افراد به بیماری ایجاد میکنند - سالون استون، . - 2011از مهم ترین این عوامل میتوان به استرس ادارک شده اشاره کرد.
از این رو درسالهای اخیر توجه به استرس وراهبردهای مقابله با آن درگروههای مختلف بویژه دربیماران قلبی بسیارمورد توجه وبررسی قرار گرفته است.همچنین نشان داده شده که به کار گرفتن راهبردهای مقابله ای موثر،سبب کاهش استرس شده واز ابتلا به اختلالات مزمن جسمی نظیر بیماری های قلبی نظیر اختلال استرس جلوگیری میکند - چینگ وکو، . - 2012 رفتارها و عقاید مذهبی، تأثیر مثبتی در معنادارکردن زندگی دارند.
رفتارهایی از قبیل توکل به خداوند، عبادت،زیارت و... میتوانند از طریق ایجاد امید و تشویق به نگرشهای مثبت، موجب آرامش درونی فرد شوند. داشتن معنا و هدف درزندگی، احساس تعلق داشتن به منبعی والا، امیدواری به یاری خداونددر شرایط مشکلزای زندگی، بهره مندی از حمایت اجتماعی3 و معنوی و...، همگی از جمله روشهایی هستند که افراد مذهبی با دارا بودن آنهامیتوانند در مواجهه با حوادث فشارزای زندگی، آسیب کمتری را متحمل شوند.
باور به اینکه خدایی هست که موقعیتها راکنترل میکند و ناظر بر بندگان است تا حد بسیاری، اضطراب مرتبط باموقعیت را کاهش می دهد، به طوریکه اغلب افراد مؤمن، ارتباط خود را باخداوند، مانند یک دوست بسیار صمیمی، توصیف میکنند و معتقدند میتوان از طریق اتکا و توسل به خداوند، اثر موقعیتهای غیر قابل کنترل را به طریقی کنترل نمود - فانتولاکیس و همکاران5، . - 2008 مسئله ایمان وباورهای دینی اگر نگوئیم مهم ترین،لااقل یکی از مهم ترین وسرنوشت سازترین دغدغه های زندگی هر انسان اندیشمند است.
باورهای دین
باور یعنی قبول سخن، پذیرش قول کسی، یقین واعتقاد، باورکردن سخن کسی رابه معنای راست دانستن - معین، - 1353 باور به معنای داشتن،استوارداشتن،راست پنداشتن، قبول داشتن وایمان داشتن - دهخدا،. - 1343برای تقویت ایمان و باورهای دینی، راهها و روشهای متعدد و گوناگون وجود دارد که در اینجا به چند نمونه از مهم ترین این راه ها اشاره میشود -1 یکی از بهترین راههای تقویت ایمان و باورهای دینی، یاد و ذکر مداوم خداوند است. زیرا یاد خداوند موجب اطمینان قلب میشود و هر گاه انسان به مقام اطمینان قلبی برسد و به اصطلاح صاحب »قلب مطمئنه« شود، باورهای دینی او چون فولاد آب دیده محکم و پرتوان میشود. لذا خدای سبحان فرمود: الا بذکر االله تطمئن القلوبآگاه باشید که با یاد خدا دلها اطمینان و آرامش پیدا می کند - طباطبایی، . - 1403
-2راه دیگری که برای تقویت باورهای دینی و در واقع تقویت ایمان و اعتقادات وجود دارد، شناخت درست دین است. زیرا هر اندازه انسان دین را بهتر و درستتر بشناسد و باورهای دینی و مذهبی بر اساس شناخت درست از دین شکل بگیرد و پدید آید. بهتر و بیشتر میتواند در برابر هجوم تبلیغات دینزدایی جهان معاصر، مقاومت کند و اگر پایههای معرفت دینی انسان قوی نبوده و باورهای دینی انسان، مستند و محکم نباشد و هر باور و اعتقاد دینی تکیهگاهی در قرآن و روایات صحیح و مبانی کلامی و فلسفی به همراه نداشته باشد،در برابر هجمه تندباد حوادث و تبلیغات دینزدایی عصر جدید، تاب مقاومت نخواهد داشت - دیلمی و آذربایجانی، . - 1383
-3راه سوم برای قوی شدن باورهای دینی و مذهبی، راه محبت و عشق است. به دلیل نقش مهم عشق و محبت در تقویت باورهای دینی و مذهبی است که بزرگان، همواره بر عنصر محبت - دوستی خدا، پیامبر و اهل بیت علیهم السلام - اصرار دارند. از جمله شهید مطهری در این باره میگوید: از بزرگترین امتیازات شیعه بر سایر مذاهب این است که پایه و زیربنای اصلی آن، محبت است و اساساً تشیع، مذهب عشق و شیفتگی است. عنصر محبت در تشیع، دخالت تام دارد. تاریخ تشیع با نام یک سلسله از شیفتگان و جانبازان سراز پا نشناخته، توأم است - مطهری، . - 1366
-4 راه دیگر برای تقویت ایمان و باورهای دینی، انس با قرآن است. لذا در قرآن کریم فرمود: اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم یماناً.یعنی مؤمنان راستین هنگام استماع و شنیدن آیات الهی ایمان آنها افزوده میگردد. استاد جوادی آملی در این باره نکاتی آموزنده دارد. از جمله میگوید: بهترنی راه صلاح، اُنس با قرآن است. به همین دلیل می فرماید: فاقرؤوا ما تیسر من القرآن.یعنی آن مقدار که برای شما میسور است، قرآن تلاوت کنید و با این کتاب الهی مأنوس باشید. حتی اگر معنای بعضی از آیات برای شما روشن نشد، نگویید خواندن بدون ادراک چه اثری دارد، چون قرآن کلام آدمی نیست که اگر کسی معنایش را نداند، خواندنش بیثمر باشد. بلکه قرآن نور الهی است و خواندن آن عبادت است.
