بخشی از مقاله
چکیده:
هدف: این تحقیق با هدف کلی رابطه ي اعتقادات مذهبی و بهزیستی روانشناختی با رضایت زناشویی دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد شهر رشت انجام گرفته است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی می باشد . جامعه آماري پژوهش ٧٥٠٠ نفر از دانشجویان زن و مرد متأهل دانشگاه آزاد واحد رشت می باشند. نمونه ي آماري این پژوهش عبارت است از ٤٠٠ نفر از دانشجویان متأهل زن و مرد - ٢٠٠ نفر مرد؛ ٢٠٠ نفر زن - دانشگاه آزاد شهر رشت در رشته هاي مختلف که بیشتر آنها در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد می باشند، و به صورت تصادفی - طبقه اي - ، انتخاب شدند و بر روي آنها پرسشنامه جهت گیري مذهبی آلپورت - ١٩٦٣ - ، بهزیستی روانشناختی ریف - ١٩٨٩ - و رضایت زناشویی انریچ - ١٩٩٣ - اجرا شده است.
نتایج با استفاده از آزمونهاي آماري پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آماري تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که بین تسلط بر محیط، اعتقادات مذهبی و پذیرش خود با رضایت زناشویی رابطه وجود دارد. به عبارتی این سه متغیر توان پیش بینی رضایت زناشویی را داشتند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مولفه هاي بهزیستی روانشناختی رشد فردي، پذیرش خود،تسلط بر محیط، هدفمندي، خودمختاري،روابط مثبت با دیگران و رضایت زناشویی رابطه معناداري وجود دارد - ٠١/٠. - P< همچنین بین جهت گیري مذهبی درونی و رضایت زناشویی رابطه معنادار نبود. - ٠١/٠. - P> بین جهت گیري مذهبی بیرونی و رضایت زناشویی رابطه معنادار بود. نتیجه گیري: با توجه به نتایج بدست آمده باید گفت که مولفه هاي اعتقادات مذهبی و ثبات روانی و هیجانی در افزایش رضایت زناشویی موثر می باشد.
مقدمه
دنیاي چالش برانگیز امروز انسان را در همواره دستخوش نگرانی و تلاطم هاي روحی می کند، براي همین انسان به دنبال چیزي می گردد که او را از نگرانیها برهاند. دین و معنویت1 امروزه به عنوان ابزاري شناخته شده است که می تواند موجب آرامش روان و هدایت و معرفت درونی و حفظ تعادل فکري گردد و با سلامت جسمی و روانشناختی فرد مرتبط است. معنویت موجب می شود انسان هنگام رویارویی با مشکلات و ناملایمات زندگی خود را نبازد و قدرت مقابله با آنها را داشته باشد، چون با ایمان و اعتقاد به یک نیروي قدرتمند جلو می رود و با مشکلات مقابله می کند، به همین علت بسیاري از روان درمانگران سعی کرده اند که از دین و معنویت در درمان اختلالات روان شناختی استفاده کنند.
عقاید معنوي و دینی امید و تسلط بر سرنوشت شخص را فراهم می کند و اگر فرد اعتقاد کامل به خداوند داشته باشد، می تواند از هر وضعیتی، نتیجه خوب به دست آورد و تعجب آور نیست که چنین اعتقادي، احتمالاً نتایج روانشناختی قدرتمندي داشته باشد. [6] مذهب در زدودن نیروهاي منفی از انسان عامل بسیار مهمی به شمار می آیند، اگر این نیروها در درون انسان از بین نروند، روح انسان را به نابودي می کشانند. و زمانی که به روح و روان فرد خدشه وارد شود رفته رفته روي جسم و سلامت او نیز تأثیر منفی خواهد گذاشت چون او از کارهایی موجب سلامتی جسم و بدن او شود، دوري می جوید مثلاً فرد چندان علاقه اي به ورزش کردن نخواهد داشت، اشتهاي به غذا خوردن را از دست می دهد.
به عبارت دیگر سلامت جسم افراد با سلامت و شادابی روح آنها ارتباط تنگاتنگی دارد. وقتی بدن انسان سالم باشد با نشاط است و وقتی از نظر روحی آرامش داشته باشد در جهت سلامت خود می کوشد. این دو یعنی جسم و روح سالم به کمک هم به یک زندگی زناشویی شادي بخش منجر خواهد شد و زوجها براي رسیدن به یک زندگی رضایت بخش باید به رشد مذهبی برسند . لذا این تحقیق بر آن است تا ضمن شناخت ابعاد اعتقادات مذهبی به پاسخ این پرسش دست یابد که آیا رضایت زناشویی دانشجویان متأهل با جهت گیري مذهبی - درونی- بیرونی - و بهزیستی روانشناختی آنها رابطه دارد ؟
مبانی پژوهش.
شاید مهمترین عاملی که سلامت و استحکام خانواده را تهدید می کند، سست شدن باورهاي مذهبی، اصول اخلاقی و فقدان معنویت باشد. هرگاه زن و شوهر در روابط خود خدا را فراموش کنند و در حضور و غیاب یکدیگر به گونه اي برخورد کنند که گویا خدا غایب است و انها را نمی بیند با دست خود کانون خانواده را به سوي تزلزل و نابودي سوق داده اند. زمانی که ارزشها، نگرشها و باورهاي حاکم بر روابط زن و شوهر براساس لذت طلبی، تجمل گرایی، مادي گرایی و سود طلبی استوار باشد بی شک روابط انسانی از معنویت تهی می شود در نتیجه این روابط بسیار سست و شکننده خواهد بود و به محض بروز موقعیتی خاص مانند بی پولی، بیماري، کهولت و نظایر آن ، کانون خانواده از درون متلاشی می گردد و با هر بهانه اي از هم می گسلد.
موضوع سلامت عمومی از بدو پیدایش بشر در قرون و اعصار متمادي مطرح بوده است؛ اما هرگاه از آن سختی به میان آمده عموماً بعد جسمانی آن مدنظر قرار گرفته و کمتر به سایر ابعاد سلامتی به خصوص بعد روانی آن توجه شده است]٤.[ طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی در طول دو دهه آینده شاهد تغییرات عمده اي در زمینه ي اپیدمیولوژي بیماریها و نیازهاي بهداشتی افراد است به گونه اي که بیماریهاي غیر واگیردار همچون بیماریهاي روانی به سرعت جایگرین بیماریهاي عفونی واگیردار گردیده و درصدد عوامل ایجاد کننده ي ناتوانی و مرگ زودرس قرار می گیرد.
بر طبق برآورد این سازمان میزان شیوع اختلالات روانی در کشورهاي در حال توسعه رو به افزایش است این در حالی است که برنامه ریزیهاي توسعه اجتماعی و اقتصادي پائین ترین اولویت به آن داده می شود. دلیل این افزایش را تا حد زیادي وابسته به رشد روز افزون جمعیت، تغییرات سریع اجتماعی، شهرنشینی، فروپاشی خانواده هاي گسترده و مشکلات اقتصادي دانست ]٨. [ علماي تربیتی و روانشناسی یکی از مهمترین نهادهاي مؤثر در رشد تربیت و رفتار آدمی را نهاد خانواده می دانند. در حقیقت فرد در خانواده متولد می شود، در سازمان خانواده زندگی می کند و در مواقع نیاز به خانواده روي می آورد و در پرتو زندگی خانوادگی سکون و آرامش می یابد.
خانواده هسته ي کوچکی از اجتماع در همه ي جوامع بشري بوده و در انتقال مورایث اجتماعی تأثیر زیادي دارد. خانواده عاملی مؤثر در رشد و شکوفایی استعدادهاي آدمی و گسترش فرهنگ بشري به شمار می رود. پیامبر اکرم - ص - فرمودند: »هیچ بنایی در اسلام محبوب تر از بناي ازدواج در پیشگاه خداوند متعال نیست.« بنابراین نهاد خانواده به لحاظ کارکردهاي مختلف نظیر: انتقال عقاید، آداب و سنن و تجارب بشري به نسل جدید، ایجاد کانون آسایش و خوشبختی براي زن و مرد، لذت بردن از زندگی، بهره مندي از محبت، مددکاري و تعاون بین افراد، از اهمیت زیادي برخوردار بوده، تشکیل آن مورد نیاز و تأکید است.[5]
خداوند زن و مرد را براي هم آفریده است که بتوانند درکنار هم یک تمامیت را شکل دهند. به همین خاطر است که او مرد را با یک سلسله ویژگیها و زن را با ویژگیهاي مکمل مرد آفریده است، هیچ یک از این دو به تنهایی کامل نیستند. مرد داراي قدرت، اراده، توان و جرأت است. زن نیز از احساس فراوان، اشتیاق معنوي، روح همدلی، خدمت و ایثار برخوردار است.زن و مرد در کنار یکدیگر می توانند یک انسان کامل را شکل دهند و به خوشبختی و رضایتمندي زناشویی دست یابند ]١١.[ فرضیه اصلی:بین اعتقادات مذهبی و بهزیستی روانشناختی و مولفه هاي آن با رضایت زناشویی رابطه وجود دارد.
