بخشی از مقاله
چکیده
اثرات استرس بر سلامت دانشجویان، به توانایی مقابله آن ها بستگی دارد. یکی از راهبردهای مقابله ای روبه رو شدن با شرایط استرس زا تاب آوری است. با توجه به این که تاب آوری به عنوان عاملی در سازگاری موفق با تغییرات، مطرح شده است، هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت های مدیریت استرس بر میزان استرس ادراک شده و تاب آوری دانشجویان بوده است. پژوهش حاضر از نوع طرح های آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون و گروه گواه است. جهت انتخاب نمونه، ازبین دانشجویان 45 نفر بصورت تصادفی در دسترس انتخاب و در گروه آزمایش و کنترل 23 - نفر آزمایش و 22نفر کنترل - گمارش شدند. از پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران و پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون، در این پژوهش به عنوان ابزار استفاده گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که روش آموزش مهارت های مدیریت استرس بر کاهش استرس ادراک شده و افزایش تاب آوری در دانشجویان تأثیر داشته است. با توجه به نتایج به دست آمده مبنی بر اثربخش بودن آموزش مهارت های مدیریت استرس بر استرس ادراک شده و تاب آوری، پژوهش حاضر می تواند در رسیدن به یک راه حل مؤثر برای کاهش استرس ادراک شده و نیز افزایش تاب آوری و به طور کلی بهبود وضعیت روانی دانشجویان راه گشا باشد.
مقدمه
همه افراد استرس را تجربه می کنند. درجاتی از استرس می تواند در افزایش و بهبود عملکرد افراد مؤثر باشد. اما میزان بالای استرس عواقب متعددی از جمله اضطراب، افسردگی، اختلالات جسمی – روانی، اختلالات خواب، بی قراری و تحریک پذیری، فراموشی، خستگی غیر عادی، کاهش مقاومت بدن و ابتلا به عفونت های مکرر، سردرد، کاهش تمرکز،اختلال در حافظه و کاهش توانایی حل مسأله را به دنبال دارد. پذیرفته شدن در دانشگاه و انتقال از دوره دبیرستان به دانشگاه برای بسیاری از جوانان تغییر بزرگ و عمده در زندگی آنان محسوب می شود. ورود به دانشگاه فرصتی برای یادگیری بیشتر و رشد روانی می باشد. اما در عین حال برای عده ای یک منبع استرس بوده و موجب بروز واکنش های ناسازگارانه در آنان می گردد. موقعیت آموزشی و اجتماعی که دانشجو در آن قرار می گیرد، پیچیده، متنوع و گسترده است. لازمه انطباق با این محیط تغییر قسمتی از شیوه های زندگی دوره دانش آموزی و کسب شیوه جدید در شرایط تازه است. ناتوانی دانشجو در این فرایند می تواند منبع مشکلات متعدد روانی برای او باشد - فرحبخش، . - 1390 گیربایندر کور1 و همکاران استرس های مربوط به تحصیل - شامل عدم رضایت از رشته تحصیلی، امتحانات، نا مناسب بودن روش مطالعه، حجم زیاد تکالیف درسی - و عوامل فردی – اجتماعی - از جمله سازگاری با محیط جدید، آینده حرفه ای و دوری از خانواده - تقسیم بندی کرده است با توجه به این امر سازگاری دانشجویان فرایندی است که همواره مورد توجه متخصصان و مشاوران برای کمک به آنان شده است. محققان دریافته اند که سطوح بالای استرس در دانشجویان می تواند به ناتوانی در یادگیری، مشکلات روانشناختی از جمله افسردگی و مشکلات جدی در سلامت افراد منجر شود. در میان دانشجویان با سطح بالای استرس، احساس سلامتی و اعتماد به نفس کمتر و عادت های مضر برای سلامت بیشتر است. رفتارهای جنسی حفاظت نشده، مصرف غذاهای نامناسب و الکل در آن ها افزایش و انگیزه فعالیت بدنی و حفظ تناسب اندام کاهش می یابد. اثرات استرس بر سلامت دانشجویان، به توانایی مقابله آن ها بستگی دارد. اگرچه استرس های دوره دانشجویی اجتناب ناپذیر است، اما توانایی های مقابله ای آن ها می تواند باعث موفقیت شان در دوران تحصیل گردد. دیدگاه های جدید به جای تمرکز بر ماهیت استرس، به نقش منابع روان شناختی فرد در رویارویی با عوامل استرس زا تأکید دارند. مفابله افراد با استرس از شدت و فراوانی آن مهم تر است زیرا شیوه مقابله افراد در شرایط
