بخشی از مقاله
چکیده :
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین خودکارآمدی کاریابی و باورهای کاریابی با فعالیت های کاریابی دانش آموزان دبیرستان بخش مرکزی شهرستان لردگان انجام شده است.روش پژوهش از نوع همبستگی بوده است. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از بین دانش آموزان شاغل به تحصیل در بخش مرکزی شهرستان لردگان در سال تحصیلی 94-95 تعداد 60 نفر به شیوه تصادفی ساده ، به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند.برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های خودکارآمدی کاریابی ، باورهای کاریابی و رفتار کاریابی - صالحی - 1384استفاده شد.
داده ها ی حاصل با استفاده از روش های آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین نمرات خودکارآمدی کاریابی و فعالیت های کاریابی دانش آموزان دبیرستان رابطه معناداری وجود دارد و خودکارامدی کاریابی می تواند فعالیت های کاریابی دانش آموزان دبیرستان را پیش بینی کند ، اما بین نمرات باورهای کاریابی و فعالیت های کاریابی تفاوت معناداری وجود نداشته است.
مقدمه
اشتغال به عنوان یک ضرورت در زندگی فردی و اجتماعی مطرح می گردد ، بدین معنی که هر انسانی برای گذراندن زندگی اش باید به اشتغال بپردازد ، بقاء و تداوم هر جامعه به اشتغال انسان ها بستگی دارد ، بنابراین هر انسانی سرانجام باید با توجه به استعداد و رغبت خویش و نیازها و امکانات جامعه، شغل مناسبی را برگزیند - شفیع آبادی ،. - 1392 کار یکی از مهمترین نیروهای ساختار دهنده در زندگی افراد محسوب می گردد.محلی که در آن کار می کنیم، افرادی که با آن ها همکار هستیم، چگونگی ساعات کاریمان و میزان دستمزدی که می گیریم، همه و همه تعیین کننده های اصلی کیفیت زندگی و سبک زندگی ما می باشند.
کار نقش عمده ای در کسب و حفظ عزت نفس، احساس خود مختاری یا توانمندی ، احساس هدفمند بودن و معناداری ،بازی می کند - آرولمانی وآرولمانی،2004 1، به نقل از عابدی حق شناس،. - 1385 برای پیدا کرن یک شغل مناسب یکی از مهمترین مهارت هایی که افراد جویای کار به آن نیازمندند ، مهارت های جستجوی شغل - کاریابی - 2 است ، در فضای کنونی کاریابی یکی از مهمترین مسایلی است که افراد در مقاطع تحصیلی مختلف و با وضعیت های اجتماعی - اقتصادی متفاوت درگیر آن هستند - حق شناس ؛ عابدی ؛حسینیان ؛ باغبان ؛ سمیعی ؛ صالحی ،. - 1389 موضوع کار اصولا به نوعی با همه افراد و اجزاء جامعه در ارتباط است و از عوامل اساسی رشد وتوسعه علمی ، صنعتی ، اقتصادی ، اجتماعی محسوب می شود .
امروزه یافتن شغلی که هم موجب رضایت درونی و هم تامین کننده نیاز مادی برای افراد باشد بسیار مشکل است و مانند هر اقدامی دیگر مستلزم جدیت و تلاش بی وقفه است - گلستان هاشمی، 1382 ؛ سوکی نیک 3، ترجمه ی فرجی، . - 1383 کشور ایران که در مسیر صنعتی شدن و خود کفایی قرار دارد ، باید همچون کشورهای صنعتی شده کارها را به افراد ماهر و توانا و علاقمند بسپارد .برای تسریع رشد صنعتی و خود کفایی کشور ، باید اول دانش عمومی افراد در زمینه اشتغال و کارآفرینی و کاریابی افزایش یابد تا آنان بتوانند فرایند جستجوی شغل را به شیوه مناسب پیگیری کنند.
دانش آموزان از گروهای مهم در هر کشور هستند که نقش مهمی در ساختن آینده و تعالی کشورها ایفا می کنند با توسعه راهنمایی تحصیلی در مدارس کشور لزوم راهنمایی شغلی هر روز بیشتر از گذشته احساس می شود، راهنمایی شغلی فعالیتی است که باید در تمام دوره های تحصیلی و با توجه به هدف ها و روش های مشخص انجام پذیرد - شفیع آبادی، . - 1392 کاریابی به عنوان یک الگوی علمی هدفمند و ارادی ترسیم می شود که شروع بر تشخیص و تعهد برای جستجوی هدف های شغلی یا اشتغال موفقیت آمیز می کند.
در طی دوره ی کاریابی افراد عمدتا نسبت به انواعی از فعالیت ها متعهد می شوند و انواعی از منابع شخصی - مانند تلاش و منابع اجتماعی - را به منظور به دست آوردن شغل مورد استفاده قرار می دهند. رفتار کاریابی - باورهای کاریابی ، خودکارآمدی کاریابی و فعالیت های کاریابی - را نیز در بر می گیرد - آرولمانی و آرولمانی،2004 ، به نقل از صالحی ؛ عابدی ؛ فرحبخش ، . - 1385 کاریابی نیازمند مقدماتی چون خودکارآمدی کاریابی و خودکارآمدی تصمیم گیری شغلی است که روی هم رفته رفتار کاریابی را شکل می دهند و نهایتا با افزایش رفتار کاریابی ، یافتن کار و شغل میسر خواهد شد - ساکس و آشفورس4، 1999 ، به نقل از حسینیان و همکاران . - 1393 رفتار کاریابی مجموعه فعالیت ها ، خودکارآمدی و باورهای کاریابی را در بر می گیرد.
کانفر و همکاران - 2001 - رفتار کاریابی را مجموعه فعالیت های خود نظم دهی ، هدفدار ، پویا و سازمان یافته و منظمی می دانند که به منظور کسب فرصت های شغلی برای اشتغال انجام می شود. بر این اساس کاریابی به عنوان یک الگوی عملی هدفمند و ارادی ترسیم می شود که شروع به تشخیص و تعهد برای جستجوی هدف های شغلی یا اشتغال موفقیت آمیز می کند - آرولمانی 5، 2004، به نقل از صالحی، 1384 ؛ عابدی و حق شناس . - 1385 برخی باورهای مثبت در جریان کاریابی عبارتند از: پیدا کردن کار به تلاش و کوشش فرد بستگی دارد ، کاریابی نیازمند خودشناسی و شناخت دنیای کار است و برای پیدا کردن کار باید از مطالعه ،مصاحبه و مشورت با بیکاران سود جست.
بعضی باورهای منفی عبارتند از: داشتن آشنا در ادارات شانس کاریابی را بالا می برد، زنان شانس کمی برای کاریابی دارند ، برای کاریابی باید منتظره معجزه بود - آگزین و فیشبین،1975 1 ، به نقل از مصحف، 1384؛ عابدی و صالحی، . - 1384 خودکارامدی های یک فرد اشاره به داوری های فردی دارد در مورد اینکه تا چه حد به توان خود برای کسب مهارت های شناختی ، رفتاری و پردازشی برای مقابله موثر با محیط خود اعتماد و اطمینان دارد.
خودکارامدی یک متغیر شناختی مهم در کارکرد موثر فرد محسوب می گردد - لوتاز و همکاران ، 2000 ، به نقل از حیدری و همکاران، . - 1391 بندورا فرض می کند که ادراک فرد از اعتماد به نفسشان در انجام وظایف - احساس خودکارآمدی - بین آنچه که آنها می دانند و آنچه که انجام می دهند بصورت واسطه عمل می کنند - سوانسون و فواد، ترجمه موسوی ، . - 1381 باورهای خودکارآمدی چارچوبی برای انگیزش ، رفاه و پیشرفت های فردی ایجاد می کند.
این باورها تعیین می کنند که افراد برای تلاش ، انگیزه کمی دارند یا در مقابل مشکلات از خود استقامت نشان می دهند ، اشخاص با خودکارآمدی بالا علاقه ذاتی به انجام کار دارند و تمایل به افزایش تلاش خود داشته و در مقابله با موانع پشتکار بیشتری از خود نشان می دهندو خیلی موثرتر عمل می کنند.عملکردهای بسنده یا موفق بیشترین ضرورت را در شکل گیری خودکارآمدی دارد. ارزیابی افراد از عملکرد خود باعث تنظیم و ایجاد احساس خودکارآمدی در آنان می شود. عملکرد و خودکارامدی در یک چرخه تقویت متقابل را شکل می گیرند. خودکارآمدی از طریق علاقه ، انگیزه و پشتکار بر عملکرد تاثیر دارد ، درحالی که عملکرد با ایجاد بازخورد اطلاعاتی بر اساس خودکارآمدی بر آن موثر است - چن 2و همکاران ، 2004 ، به نقل از شماعی زاده، . - 1383 در جریان جستجو یا کاریابی ، خودکارآمدی به چند صورت خود را نشان می دهد:
-1فرد جویای کار اطمینان دارد که قادر است شغل مناسبی را بیابید.
-2 اطمینان دارد که می تواند رابطه مثبتی با صاحبان مشاغل برقرار کند.
-3 می داند اگر به سختی تلاش کند می تواند شغل مناسبی بیابد.
-4 اطمینان دارد حتی در شرایطی که تعداد فرصتهای شغلی کم است باز هم می تواند شغل مناسبی پیدا کند.
-5 نسبت به توانایی های خود در کاریابی اطمینان دارد.
-6 اگر تلاش کند می تواند روی صاحبان مشاغل اثر بگذارد تا او را در شغلهای مورد نیاز خود استخدام کنند.
-7 اطمینان دارد می تواند از خلاقیت خود استفاده کند و راه های مختلف کاریابی را بررسی کند.
-8 اگر نتواند کار مناسبی پیدا کند می تواند کار تولید کند و در آن مشغول شود - عابدی و حق شناس ، . - 1385 افرادی که از خودکارآمدی بالاتری برخوردارند به خاطر اعتقاد به اینکه اقداماتشان به نتایج مطلوب خواهد رسید خود را مورد تشویق قرار می دهند و به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که خودکارآمدی به عنوان عامل تعیین کننده برای تعیین موفقیت رفتارهای فردی در نظر گرفته می شود.
حرکت افراد بیکار به سمت کار کردن از نظر اجتماعی و فردی مهم است به این دلیل که فعالیت کاریابی پیش بینی کننده مهمی برای سر کار رفتن افراد بیکار است . - کانفر ، ونبرگ و کانتروتیز،2001 4 ، به نقل از صالحی نجف آبادی و همکاران، . - 1385 در طی دوره ی کاریابی ، افراد عمدتا نسبت به انواعی ازفعالیت ها متعهد می شوند و انواعی از منابع شخصی - مانند تلاش و منابع اجتماعی - را به منظور به دست آوردن شغل مورد استفاده قرار می دهند.
