بخشی از مقاله
چکیده
هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه بین بلوغ اجتماعی با مدیریت تعارض در میان کارکنان میانسال پژوهشگاه نیرو تهران بود. این پژوهش که از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کلیه کارکنان میانسال پژوهشگاه نیرو شهر تهران در سال 1395 به تعداد 210 بودند. نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 136 نفر برآورد شد که با روش نمونه گیری در دسترس وارد پژوهش شدند. از پرسشنامههای بلوغ اجتماعی رائو و مدیریت تعارض پوتنام و ویلسون برای جمع آوری داده ها به کار رفت. داده ها با ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین بلوغ اجتماعی با مدیریت تعارض کارکنان میانسال رابطه وجود دارد.
کلمات کلیدی: بلوغ اجتماعی، مدیریت تعارض، کارکنان میانسال.
مقدمه
انتخاب شغل در زندگی هر فرد تاثیر بسزایی دارد تا آنجا که سلامت و آینده فرد منوط به شرایط شغلی است که فرد به آن مشغول است. موفقیت شغلی عبارت از احساس فرد از میزان کارایی و توانایی وی در انجام امور محوله می باشد تعارض در تعریف یک کشمکش صریح بین حداقل دو گروه وابسته به هم است که با اهداف ناسازگار و کمبود منابع رو به رو شده اند و یا یک گروه طرف دیگر را از دستیابی به اهداف شان بازداشته است.
اما بخش مهم و طبیعی تعاملات انسانی در تمامی صحنه های اجتماعی است و در سازمان ها امری اجتناب ناپذیر برای کارکنان است به طوری که در تمامی سازمان ها و مدیران یک چهارم وقت خود را صرف برخورد با تعارض کارکنان می کنند و مدیران آموزشی تقریبا نصف وقت خود را به این امر می پردازند در حقیقت تعارض با وجود ویژگیهای ناپایداری که دارد میتواند خاستگاه عقاید و فرصتهای خلاق باشد و اطمینان و رابطهای عمیق به وجود آورد. تعارض وسیلهای برای حفظ انگیزه انسان برای حرکت و راهیابی به ناامیدیهای همیشگی بشر است که عدم وجود آن موجب تضعیف موفقیت و توقف آن خواهد شد. بنابراین بسته به اینکه تعارض چگونه مدیریت شود می تواند نتایج سازنده یا مخربی داشته باشد.
از طرفی تحقیقات نشان دادهاند که مدیریت تعارض یکی از مسائل مهمی است که راهنمای علمی فرد در مواجهه با موقعیتهای متعارض بوده و در شکل دهی رفتار او برای اتخاذ تصمیمات جهت مقابله با تعارضات شغلی در سازمان مورد نظر مؤثر خواهد بود انسان در مسیر رشد هیجانی اجتماعی خود طی فرایند جامعه پذیری با احراز سطح مطلوبی از هوش هیجانی قادر است تا خود را به طور فزاینده، در چشم انداز اجتماعی گسترده تر و بزرگتری ببیند.
در اینجا فرد وارد مرحله ای از بلوغ اجتماعی شده است که این امکان را به او می دهد تا به عنوان یک بزرگسال سالم در روابط اجتماعی عمل کند. این مرحله از بلوغ، بلوغ اجتماعی نامیده می شود. بلوغ اجتماعی بعد از بلوغ جسمی و شناختی آخرین مرحله بلوغ است که نبود آن به مرور زمان منجر به مشکلاتی در روابط بین فردی و اجتماعی چه در محیط خانواده و چه در محیط شغلی می شود.
بلوغ اجتماعی این ویژگی را را در افراد ظاهر می سازد در حالی که برای خود حق و حقوقی قائل هستند برای دیگران نیز همان حقوق را قائل شوند، به طوری که ضمن داشتن رضایت از کنار هم بودن با توجه به فراز نشیب های زندگی، آنچه که می تواند فرد را یاری کند، قدرت سازگاری و نوع برخورد او با مسائل به عنوان یک بزرگسال بالغ است از آنجا که وجود یک جو آرام در روابط شغلی در سازمان خود زمینه ساز اشتیاق کارکنان برای انجام وظایف خود می باشد، پس پژوهشگر در صدد برآمد بررسی کند چه رابطه ای بین بلوغ اجتماعی با مدیریت تعارض در میان کارکنان میانسال پژوهشگاه نیرو تهران وجود دارد؟
روش پژوهش
طرح پژوهش توصیفی - غیرآزمایشی - از نوع همبستگی بوده است. در این پژوهش مدیریت تعارض به عنوان ملاک و بلوغ اجتماعی به عنوان متغیر پیش بین در نظر گرفته شدهاند. جامعه آماری را کلیه کارکنان میانسال مشغول به کار شهر در پژوهشگاه نیرو در شهر تهران در سال 1395 به تعداد 210 تشکیل دادند. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 136 نفر از کارکنان که در دامنه سنی 40 سال به بالا بودند به روش نمونه گیری در دسترس وارد پژوهش شدند.
ابزارهای پژوهش
پرسشنامه بلوغ اجتماعی پرسشنامه بلوغ اجتماعی به وسیله رائو؛ به نقل از هومن، وطن خواه و جهانزاد، تدوین شده است. این پرسشنامه شامل 90 سوال است. که بر اساس طیف لیکرت 4 درجهای از کاملا موافقم 4 نمره، موافقم 3 نمره، مخالفم 2، کاملا مخالفم 1 نمره تنظیم شده و به انتخاب آزمودنی ها نمره تعلق میگیرد.
برای بررسی روایی همگرا از آزمون سازگاری اجتماعی استفاده شد و همبستگی بین فرم 90 سوالی سازگاری اجتماعی و بلوغ اجتماعی رائو بر روی گروه نمونه ای به حجم 72 نفر محاسبه شد. نتایج نشان داد که 5 عامل از 10 عامل عدم کنترل خود، سلطه جویی، سهل انگاری، کمرویی، نفع طلبی و خود پرستی با آزمون سازگاری اجتماعی همبستگی دارد و ضریب همبستگی کل پرسشنامه بلوغ اجتماعی رائو با آزمون سازگاری اجتماعی 0/41به دست آمد.
در پژوهش حاضر بر روی کارکنان میانسال برای بررسی همسانی درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج در مورد عدم کنترل خود0/77 ، سلطه جویی0/78، اعتماد به دیگران0/81، سهل انگاری 0/69 ، کمرویی0/80، تنوع طلبی 0/81، نفع طلبی و خودپرستی0/79، خیرخواهی 0/73، بیخیالی 0/71، خود بزرگبینی 0/85 به دست آمد.
پرسشنامه مدیریت تعارض
پرسشنامه سبک مدیریت تعارض توسط پوتنام و ویلسون؛ به نقل از گروان اوریمی، هاشمی و گل افشانی، تهیه شده است که شامل 30 سوال است. این پرسشنامه شامل سه مولفه کنترل - رقابت - با سوالات 1 ، 2، 3، 4، 5، 6 ، 7، راه حل مداری - همکاری و مصالحه - سوالات 8، 9، 10، 11، 12 ، 13 ، 14، 15، 16، 17 ، 18 و عدم رویارویی و عدم رقابت - اجتناب - با سوالات 19، 20، 21 ، 22، 23، 24، 25، 26، 27 ، 28، 29، 30 می باشد. نمره گذاری در طیف لیکرت 7 درجه ای شامل همیشه 7 نمره، بیشتر اوقات 6 نمره، غالبا 5 نمره، گاهی 4 نمره، به ندرت 3 نمره، بسیار به ندرت 2 نمره، هرگز 1 نمره طراحی شده و به انتخاب آزمودنی نمره تعلق می گیرد.
برای سنجش روایی پرسشنامه سبک مدیریت تعارض، از روش تعیین همبستگی آزمون با سایر آزمون های روا که یکی از روش های محاسبه روایی سازه است استفاده شده است. در پژوهش کردنوقابی، اشکان و میرزایی رافع - - 1389 پایایی با ضریب آلفای کرونباخ در مورد کنترل - رقابت - 0/69 راهحل مداری - همکاری و مصالحه - 0/70 و عدم رویارویی و عدم رقابت - اجتناب - 0/71 بوده است. در پژوهش حاضر بر روی کارکنان میانسال برای بررسی همسانی درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج برای کنترل - رقابت - 0/73 راهحل مداری - همکاری و مصالحه - 0/84 و عدم رویارویی و عدم رقابت - اجتناب - 0/90 به دست آمد.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
در این پژوهش، تجزیه و تحلیل اطلاعات در دوبخش انجام شد: بخش توصیفی و استنباطی. در بخش توصیفی از شاخص های میانگین، انحراف معیار و همبستگی پیرسون استفاده شد و در بخش استنباطی با استفاده از آزمون آماری رگرسیون چندگانه با رعایت پیش فرضهای آن، فرضیهی پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. ابزار تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نرم افزار 22 SPSS بود.
