بخشی از مقاله
چکیده
امروز فضای مجازی به عنوان یکی از مظاهر فناوری ارتباطی نوین در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند داشته و زندگی فردی و اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین استفاده از شبکه های اجتماعی با رضایت زناشویی و تعارضات زناشویی صورت گرفت. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد.
جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1394 بودند که از بین آنان تعداد 100 نفر به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گرد آوری اطلاعات از پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ و فرم کوتاه مقیاس تعارض زناشویی استفاده شد. داده های پژوهش با روش آزمون فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون جندمتغیره با استفاده نرم افزار آماری SPSS 19 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته های پژوهش نشان داد بین مولفه های موضوعات شخصی، روابط جنسی و جهت گیری مذهبی و تعارض زناشویی با استفاده از شبکه های اجتماعی رابطه مثبت معنادار و بین مولفه های ارتباط زناشویی، حل تعارض و رضایت زناشویی با شبکه های اجتماعی رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی 69 درصد توانایی پیشبینی رضایت زناشویی و تعارضات زناشویی را دارد. در نتیجه می توان بیان نمود که استفاده زیاد از شبکه های اجتماعی می تواند تاثیر منفی بر نهاد خانواده داشته باشد و تعارضاتی را برای زوجین به وجود آورد.
کلمات کلیدی: شبکه های اجتماعی، رضایت زناشویی، تعارضات زناشویی
مقدمه:
عصر حاضر عصر مطبوعات، رسانه های گروهی و ارتباطات است. دنیای کنونی ما عصر تاخت و تاز وسایل ارتباط جمعی ازجمله رادیو، تلویزیون، ماهواره، تلفن همراه و اینترنت می باشد. امروزه کمتر کسی در این گزاره شک میکند که جهان وارد عصر تازهای شده است که نماد آن اهمیت یافتن اطلاعات است. بسیاری از دانشمندان و صاحب نظران علوم اجتماعی بر این باورند که ترکیب و همگرایی فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و تجدید ساختار نظام سرمایه داری در دهه های اخیر ما را وارد عصر و جامعه تازهای کرده است که ب آن را جامعه فراصنعتی، کاستلز2، جامعه شبکه ای و هسائو آن را جامعه اطلاعاتی نامیده است - عدلی پور و همکاران، .1393 - .
رسانه شبکه های اجتماعی، رسانه ای است که امور تولید محتوای ویدئو، صدا، متن و یا چندرسانهای توسط کاربران آن انجام میشود و در محیط اجتماعی منتشر و بین همتایان به اشتراک گزارده میشوند - مارین و ویلمن4، . - 2010 میزان استفاده از اینترنت و شبکه های مجازی چنان رو به گسترش است که نسل کنونی را نسل زد، نسل اینترنت یا نسل شبکه نام نهاده اند. این نسل متولدین اواسط دهه 1990 میلادی به بعد هستند.
بین استفاده نسلهای مختلف از شبکه های اجتماعی و همچنین انگیزه های آنها از پیوستن به فضای مجازی تفاوت های قابل توجهی وجود دارد. به عنوان مثال، نتایج تحقیقات نشان داده است که مادران نسبت به پدران بیشتر از فیس بوک استفاده می کنند و بیشتر دوستان فیس بوکی مادران، اعضای خانواده و خویشاوندان آنها هستند؛ اما پدران بیشتر با دوستان فیس بوکی خود در خارج از فیس بوک ارتباط برقرار می کنند - بارتولومو، .2012 -
امروزه، استفاده از ماهواره و شبکه های اجتماعی مجازی همچون فیسبوک، تویتر، تلگرام، واتساپ و ...باعث شده است حجم وسیعی از اطلاعات و برنامه های برون مرزی و فراسنتی به فضای فکری جوامع وارد شود و بر ابعاد مختلف زندگی فردی و جمعی تأثیر بگذارد. در واقع شبکه های از جمله عواملی هستند که میتواند در هدایت و تربیت و سازندگی و بالا بردن شعور اجتماعی افراد و به سبب آنان رضایت زناشویی نقش مؤثری ایفا کند و برعکس آن نیز میتواند اتفاق بیفتد، یعنی اگر جهت آن خلاف خیر و صلاح عمومی باشد میتواند باعث گمراهی و انحراف و فساد و آلودگی و گاه بزهکاری و تعارضات زناشویی گردد.
در واقع خانواده یک نهاد اجتماعی اولیه و حیاتی است که تثبیت و تضمین سلامت فرد و بقای جامعه در این کانون شکل میگیرد. در این بین رضایت زناشویی میتواند انعکاسی از میزان شادی افراد از روابط زناشویی و یا ترکیبی از خشنود بودن بواسطه بسیاری از عوامل مختص رابطه زناشویی میباشد - احمدی و همکاران، .2010 - رضایت زناشویی زوجین در واقع تضمین کننده بقای زناشویی میباشد.
رضایت زناشویی وضعیتی است که آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساسی ناشی از خوشبختی و رضایت از همدیگر دارند. روابط رضایت بخش در بین زوج ها از طریق علاقه متقابل، میزان مراقبت از همدیگر و پذیرش و تفاهم یکدیگر قابل سنجش است - دانیل و بالارد1، 2000؛ نقل از کرمانی، . - 1388 بعلاوه متاسفاه امروزه خانواده درگیر انواع مختلفی از تعارضات و اختلافات شدید هستند که باعث عدم کارکرد خوب و سالم خانواده میشود.
نهادی که وظیفه اصلی آن ایجاد روحیه و شخصیت سالم است خود به عاملی برای اختلالات عاطفی، رفتاری و شخصیتی تبدیل شده است - دانیل و بالارد، 2000؛ نقل از کرمانی، . - 1388 تعارض زوجین زمانی به وجود میآید که همسران در همکاری ها و تصمیمات مشترکشان با هم اختلاف پیدا میکنند که این تفاوتها را میتوان روی یک پیوستار از تعارض خفیف تا تعارض کامل طبقه بندی نمود.
تعارض عبارت است از: عدم توافق و مخالفت دو فرد با یکدیگر، ناسازگاری و نظرات و اهداف و رفتاری که در جهت مخالفت با دیگری صورت میگیرد و همچنین ستیزهای بین افراد در اثر منافع ناهمسو و اختلاف اهداف و ادراکات مختلف - کاسلو و رابینسون2، . - 1996 نورتون و همکاران - 2014 - در نتایج تحقیقی با هدف رابطه شبکه های اجتماعی با رعایت کردن مرزهای زناشویی، نشان دادند که استفاده بیشتر از شبکه های اجتماعی با کاهش مرزهای روابط زناشویی همراه بوده است.
مروان و همکاران - 2014 - در نشان دادند که استفاده از شبکه های اجتماعی با افزایش ناراحتی عاطفی بین زن و شوهر در ارتباط می باشد. همچنین فاروگیا4 و همکاران - 2013 - در نتایج بررسی خود گزارش نمودند که استفاده بلند مدت از شبکه اجتماعی فیس بوک با کاهش روابط عاطفی - اجتماعی بین زوجین در ارتباط می باشد.
با توجه به اهمیت نهاد خانواده و تاثیر پذیری رضایت یا عدم رضایت زناشویی از شبکه های اجتماعی این پژوهش در صدد بررسی رابطه بین استفاده از شبکه های اجتماعی با رضایت زناشویی و تعارضات زناشویی صورت گرفت.
روش پژوهش:
روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1394 بودند که از بین آنان تعداد 100 نفر به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.
