بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی ارتباط میان خودکارآمدی و رضایت شغلی کارکنان بانک کشاورزی - مطالعه موردی کارکنان شعب بانک کشاورزی در استان اصفهان - انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان بانک کشاورزی در استان اصفهان که 1085 نفر هستند، می باشد؛ برای جمع آوری داده های موردنیاز از دو پرسشنامه رضایت شغلی - JDI - اسمیت،کندال و هایلین و آزمون خودکارآمدی چیپسون و دمبو استفاده شده است.
نمونه آماری تعداد 95 نفر بوده و به روش کاملا تصادفی انتخاب شده اند و به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. برای بررسی رابطه بین متغیرهای پژوهش از ضرایب همبستگی پیرسون و همچنین تحلیل رگرسیون چندگانه، گامبهگام استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و آزمون t استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که بین رضایت شغلی و خودکارآمدی کارکنان بانک کشاورزی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.
مقدمه
اولین قدم در جهت رسیدن به موفقیت در یک سازمان درک عواملی است که بر کیفیت فعالیت کارکنان مؤثر باشد. یکی از این عوامل، رضایت شغلی کارکنان است، چراکه عملکرد کارکنان به رضایت شغلی وابسته است. تحقیقات فراوانی بر روی رضایت شغلی در سازمانهای مختلف انجام پذیرفته است و نظر محققان را به خود جلب نموده است. رضایت شغلی به برداشتی که فرد از کار خود دارد و نگرش مثبت فرد نسبت به شغلش اشاره می کند. - شهبازی و همکاران، - 1378 رضایت شغلی نوعی سازگاری عاطفی با شغل و شرایط اشتغال است، یعنی اگر شغل موردنظر لذت مطلوب را برای فرد تأمین نماید در این حالت فرد از شغلش راضی است.
در مقابل چنانچه شغل موردنظر رضایت و لذت مطلوب را به فرد ندهد در این حالت فرد شروع به مذمت شغل نموده و درصدد تغییر آن برمیآید. - شفیعآبادی، - 1367 مدیران دستکم باید به سه دلیل به رضایت شغلی افراد و اعضای سازمان اهمیت بدهند: - 1 افراد ناراضی سازمان را ترک میکنند و بیشتر استعفا میدهند اما افراد راضی کمتر در کار غیبت میکنند و کارشان را منظم و دقیق انجام میدهند. - 2 کارکنان راضی از سلامت جسمی و روانی بهتری برخوردارند. - 3 رضایت شغلی از کار از مرز سازمان و شرکت فراتر میرود و اثرات آن در زندگی خصوصی فرد و خارج از سازمان نیز مشاهده میشود. - فروتن، - 1379
تعاریف نظری کلیدوازه های تحقیق
تعریف نظری خودکارآمدی: خودکارآمدی درجهای از احساس تسلط فرد در مورد تواناییاش برای انجام فعالیتهای خاص میباشد - یزدی و همکاران، . - 1388 تعریف نظری رضایت شغلی: رضایت شغلی، مجموعهای از احساسات و باورهاست که افراد در مورد مشاغل کنونی خوددارند - جورج و همکاران ، . - 1999 رضایت شغلی یکی از عوامل مهم در موفقیت شغلی است؛ عاملی که موجب افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی میگردد - شفیعآبادی، . - 1376 رضایت شغلی یعنی دوست داشتن شرایط و لوازم یک شغل، شرایطی که در آن کار انجام میگیرد و پاداشی که برای آن دریافت میشود - بروس ای. شرترز, . - 209
بیان مساله
رضایت شغلی شاخصی است که میزان علاقهمندی فرد نسبت به کارش را نشان میدهد. بهعبارتدیگر رضایت شغلی نگرشی است که چگونگی احساسات افراد را نسبت به شغلشان بیان میکند - اسپکتور، . - 1997 پنج بعد شغلی معرف خصوصیات برجسته شغل میباشند که این پنج بعد عبارتاند از: .1رضایت از ماهیت کار .2رضایت از سرپرستی .3رضایت از همکاران .4رضایت از ترفیعات .5رضایت از حقوق و دستمزد اسمیت، کندال و هیولین - 1969 - اشخاص تمایل دارند گروههایی را که ازنظر پایگاه اجتماعی در موقعیتهای بالا یا پایین هستند با یکدیگر مقایسه کنند - نیک گوهر، . - 1373 پایگاه اجتماعی، مرتبه یا ارزش هر فرد در محیط گروهی، سازمانی یا اجتماعی را منعکس میکند که فرد بر اساس آن از برخی ویژگیها و مزایا برخوردار میشود.
پایگاه، شاخصی است که مردم را در طبقات مشخص رتبهبندی میکند و بهطورکلی، از سه بعد اقتصادی - میزان ثروت، میزان درآمد، ناحیه و محل، سکونت - ، بعد فرهنگی - سطح تحصیلات - و بعد اجتماعی - نوع شغل - تشکیل میشود - هلر، . - 1969 خودکارآمدی یک سازه و کار شناختی است که برای اولین بار توسط بندورا مطرح شد. تمام افکاری که بر روی عملکرد انسان تأثیر میگذارد بر پایه نظریه شناختی- اجتماعی بندورا یا همان خودکارآمدی میباشند.
عقاید خودکارآمدی اساس کار را برای برانگیختگی انسان و سالم بودن و انجام تکالیف فردی فراهم میکند به همین خاطر افراد معتقدند خودکارآمدی میتواند منجر به ایجاد نتایجی شود که آنها آرزو دارند به آن برسند؛ بهطورکلی خودکارآمدی به مشخص شدن نتایجی که انتظار می رود کمک میکند. خودکارآمدی همچنین بر روی الگوهای فکری افراد و عملکردهای عاطفیشان تأثیر میگذارد. - پاچاریز، . - 2002 بندورا خودکارآمدی را بهصورت باور یک شخص در مورد تواناییاش دررسیدن به یک هدف خاص تعریف نموده است. - کریم زاده و همکاران، . - 1387 باورهای خودکارآمدی بر طرز تفکر افراد، چگونگی رویارویی با مشکلات، سلامت هیجانی، تصمیمگیری، مقابله با استرس و افسردگی تأثیر میگذارد.
رضایت شغلی بهعنوان عاملی که در موفقیت شغلی تأثیر دارد و باعث افزایش کارایی و رضایت فردی میشود، باید موردتوجه جمعی قرار بگیرد. از طرف دیگر عدم رضایت نیز باعث کمکاری، غیبت و سهلانگاری شده و حتی در درجات بالاتر میتواند اثرات نامطلوب و مخربی بر برنامهریزیها داشته باشد و آن را مواجه با شکست سازد و با ایجاد زمینه مناسب برای رشد رضایت شغلی کارکنان در بستری مناسب صورت گیرد.
رضایت شغلی کارکنان اهمیت و حساسیت خاصی دارد. - کیم، گیت، استراسور، - 2002 خودکارآمدی میتواند کلیه جنبههای زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و بهعنوان عامل مؤثری بر کیفیت زندگی و درک فرد از مهارتها و تواناییهایش بیانجامد و همچنین خودکارآمدی بر درک از عملکرد و رفتارهای سازگارانه و انتخاب محیط و شرایطی که افراد تلاش میکنند تا به آن دست یابند اثر میگذارد؛ - اسماعیلی و همکاران، - 1384 افرادی که خودکارآمدی بالایی دارند قادرند بهطور مؤثری از عهده کنترل رویدادهای زندگی خود برآیند. بنابراین خودکارآمدی میتواند عاملی حیاتی در موفقیت و شکست در سراسر زندگی میباشد. - بندورا، - 1384
با توجه به شرایط ویژه کارکنان سازمان ها و مؤسسات مالی کشور از جمله بانک ها، به دلیل سروکار داشتن با سرمایه های مردم، محدودیت های حرکتی، برخورد با افراد گوناگون از طبقات اجتماعی مختلف با افکار و انتظارات گوناگون، سبک های رهبری مدیران و نبود ارتباطات مفید و حرفه ای در میان کارکنان که به استرس شغلی بالا در بین آنان منجر می شود این پژوهش درصدد برآمده است که با بیان ارتباط خودکارآمدی و رضایت شغلی کارکنان اهمیت این مهم را مشخص و تبیین نماید تا مورد توجه مدیران بانکها قرار گیرد.
پیشینه تحقیق
قلائی در سال 1390 به بررسی ارزیابی مدل باورهای خودکارآمدی معلمان به عنوان تعیین کننده میزان رضایت شغلی آنها در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداخت و به این تنایج دست یافت که خودکارآمدی معلمان بطور مستقیم بر میزان رضایت شغلی آنان تاثیر دارد و همچنین میزان خودکارآمدی در معلمان رابطه ای مثبت و قوی با میزان نمرات پیشرفت تحصیلی دانش آموزان داشت - قلائی، . - 1390 هاشمی نژاد، منظری و توکلی - - 1391 به پژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و خودکارآمدی مدیران با موفقیت شغلی آنان پرداختند و نشان دادند که بین خودکارآمدی مدیران با موفقیت شغلی و مولفه های آنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
