بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه بین عزت نفس با عملکرد شغلی است. به لحاظ ماهیت و اهداف، این پژوهش کاربردی و از لحاظ روش همبستگی بود جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت به تعداد 700 نفر در سال - 94 1393 بود که بر اساس جدول مورگان تعداد 248 نفر به عنوان نمونه پژوهش برآورد گردید که این تعداد به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از دو پرسشنامه عزت نفس کرنس - 1967 - و عملکرد شغلی پاترسون - 1990 - استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامه در سطح آمار استنباطی از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چند گانه به روش همزمان استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین عزت نفس و ابعاد آن با عملکرد شغلی اساتید رابطه معناداری وجود دارد.
کلید واژهها: عزت نفس، عملکرد شغلی، استاد دانشگاه
مقدمه
دانشگاه به عنوان مهمترین نهاد آموزشی، نقش به سزایی در توسعه ملی کشور دارد. در همین راستا دارای رسالت های ویژه ای می باشد. یکی از مهم ترین اهداف دانشگاه، تحقق آموزش اثربخش و در نتیجه تربیت افرادی کارآمد است. آموزش اثربخش، زمانی محقق میشود که اساتید در دانشگاه عملکرد مناسبی داشته باشند.وروم - 1994 - 1 عملکرد شغلی2 را به عنوان یک سازه چند بعدی که نشان دهنده چگونگی عملکرد کارکنان در شغل، میزان ابتکار عمل و تدابیر حل مسأله آن ها و روش های استفاده از منابع موجود خود و همچنین استفاده از وقت و انرژی در انجام وظایف شغلی می باشد، تعریف میکند. به عبارتی، عملکرد شغلی مجموعه ای از الگوهای رفتاری و عملکردی شامل دانش، مهارت ها، شایستگی اساتید، وجدان و توانایی های ادراکی در محیط شغلی است که میتواند زمینه توسعه و بهرهور ساختن محیطهای آموزشی و اساتید را فراهم کند - معمارباشی اول، صبری نظرزاده و عبدخدایی،. - 1391
بنابراین در عصر حاضر دانشگاه و محیطهای آموزشی دیگر جهت دستیابی به رسالتهای خود میبایستی فعالیت مدرسان و عوامل اثرگذار بر آن را مورد توجه قرار دهند، از جمله عواملی که بر عملکرد اساتید میتواند مؤثر باشد، توجه به شاخصههای روانشناسی مثبت از جمله3 عزت نفس4 میباشد - گل پرور و خاکسار، 1386، صادقیان، عابدی و باغبان، . - 1388مطابق با برخی از پژوهشها، عزت نفس به عنوان یک نیاز روانی اساسی در خدمت سازگاری فرد است - بنتی و کامبوروپولاس5، . - 2006 براساس نظریه مازلو، کسی به خودشکوفایی میرسد که سلسله مراتب نیازهای اساسی و از آن جمله عزت نفس را که جزئی از سلسله مراتب نیازهای اساسی است را تا حدی ارضا کرده باشد - نتی و کامبوروپولاس، . - 2006
این بدین معنی است که عملکرد فرد تحت تأثیرعزت نفس نیز میباشد. عزت نفس بیانگر نگرش فرد درباره خودش است که ممکن است از مقایسه خود با دیگران و یا مستقل از آن ها شکل بگیرد. گاردنر، داین و پیرس - 2004 - 1 نشان دادند که عزت نفس عملکرد کارکنان را تحت تأثیر قرار میدهد.با توجه به اهمیتی که عملکرد شغلی و پیامدهای آن در بهرهوری و سلامت روانشناختی افراد دارد توجه به آن و انجام پژوهشهایی در مورد پیش بینی کنندههای عملکرد شغلی به منظور ایجاد شرایط مناسب جهت بهرهورتر ساختن افراد ضروری میباشد. در این راستا این پژوهش به بررسی رابطه عزت نفس با عملکرد شغلی اساتید پرداخته است.
پیشینه پژوهش
پژوهش گارد نر و همکاران - - 2004 تاثیر نوع شغل و سطح پرداخت حقوق آن بر عزت نفس وابسته به سازمان و عملکرد مورد مطالعه قرار دادند. شرکت کنندگان پژوهش آن ها شامل 91 از کارکنان یک شرکت ساختمانی واقع در منطقه غرب میانه ایالات متحده آمریکا بودند و همه سطوح شغلی از جمله مدیریت، نظارت و هیئت حمایتی و حرفه ای را شامل می شدند. یک سوم از نمونه زن بودند. نتایج این تحقیق از یک مدل میانجی حمایت می کرد که بر اساس آن سطح پرداخت حقوق بر عزت نفس کار کنانتاًثیر می گذارد که آن هم به نوبه خود عملکرد کارکنان راتحت تاًثیر قرار می دهد.
ابراهیمی نژاد و سلیمانیان - - 1386 به بررسی رابطه عزت نفس با انگیزه پیشرفت کارکنان پرداخنتد. نتایج آزمون موید ارتباط بین عزت نفس با سه عامل هدفمداری، سختکوشی و مسولیت پذیری از عوامل انگیزه پیشرفت است. به منظور تعمیم نتایج به کل جامعه، از معادلات رگرسیون چند متغیره استفاده شد.آبانگاه - - 1390 با پژوهشی تحت عنوان رابطه ضریب سرسختی و استرس شغلی با عملکرد شغلی کارکنانهیاًت علمی دانشگاه آزاد گچساران با نمونه 293 نفری نشان داد که بین عملکرد شغلی و استرس رابطه منفی و معنی داری وجود دارد.
فرضیههای پژوهشی
-1 بین ابعاد عزت نفس و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود دارد.
-2 ابعاد عزت نفس به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد شغلی میباشند.
-3 عزت نفس به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد شغلی میباشند.
طرح تحقیق
این پژوهش کاربردی و از نظر روش، از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اساتید - تمام وقت و حق التدریس - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت در سال 1393 که تعداد آنها 700 نفرمی باشد تشکیل شده است که با ساتفاده از جدول مورگان تعداد 248 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم استفاده شده است.
ابزار گردآوری داده ها:
پرسشنامه عزت نفس: این پرسشنامه توسط کرنس در سال 2003 تهیه شده این پرسشنامه شامل 15 گویه است که عزت نفس مشروط را در حوزه های زندگی بر اساس انتظارات با 4 گویه، موفقیت در تکالیف 6 گویه ، مقبولیت دیگران با 5 گویه نشان می دهد . پایایی این پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0/88 به دست آمده است.پرسشنامه عملکرد شغلی: این پرسشنامه توسط پاترسون - - 1990 ساخته و توسط شکرکن و ارشدی - - 1369 ترجمه گردیده است. دارای 15 گویه است. پایایی این پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0/79 به دست آمده است.جهت تجزیه و تحلیل دادههااز آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به شیوه همزمان استفاده شد. ضمناً سطح معناداری در این پژوهش : 0/ 05 در نظر گرفته شده و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 18 تحلیل گردید.
یافتههای پژوهش
فرضیه اول پژوهش: بین ابعاد عزت نفس و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود دارد برای بررسی این فرضیه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.جدول - 1 - نتایج آزمون ماتریس همبستگی رابطه بین ابعاد عزت نفس با عملکرد شغلی
0/053 * 0/013 ** همانطور که در جدول - 2 - مشاهده می شود بین ابعاد عزت نفس - زندگی بر اساس انتظارات، موفقیت در تکلیف، مقبولیت توسط دیگرا - باعملکرد شغلی اساتید در سطح p <0/05 رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، مقدار ضریب همبستگی در این رابطه به ترتیب برابر با 0/17، 0/45 و 0/15 میباشد. بنابراین فرضیه پژوهش تأیید می شود.
فرضیه دوم پژوهش: ابعاد عزت نفس به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد شغلی میباشند. برای بررسی این فرضیه از آزمون تحلیل رگرسیون به شیوه همزمان استفاده شده است.جدول نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان برای پیش بینی عملکرد شغلی از روی ابعاد عزت نفس
3 0/05× همانطور که درجدول 2 مشاهده میشود ضریب همبستگی چندگانه برابر با R= 0/56 و ضریب تعیین بهدستآمده برابر با R2=0/31 می-باشد. این امر بیانگر این است که ابعاد عزت نفسجمعاً حدود 31 درصد از واریانس متغیر عملکرد شغلی را پیشبینی میکنند. همچنین، با توجه به سطح معناداری و بتا میتوان پی برد که تمام ابعاد عزت نفس به طور مثبت قادر به پیشبینی عملکرد شغلی میباشند. بنابراین فرضیه پژوهش تأیید می شود.
فرضیه سوم پژوهش: عزت نفس به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد شغلی میباشد. برای بررسی این فرضیه از آزمون تحلیل رگرسیون به شیوه همزمان استفاده شده است. ×
