بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین ارزیابی عملکرد آموزشی و عزت نفس اساتید با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شیراز اجرا شد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی بوده که با استفاده از روش پژوهش توصیفی- همبستگی انجام شده است. به منظور دسترسی به هدف فوق از بین تمامی اساتید و دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شیراز به تعداد 200 نفر 100 - نفر دانشجو و 100نفر اساتید - با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.
بدین منظور از سه پرسشنامه، عزت نفس کوپراسمیت - 1967 - ، پرسشنامه عملکرد تحصیلی فام و تیلور - 1990 - ، پرسشنامه ارزیابی عملکرد آموزشی استفین و کاندری - 2005 - استفاده گردید. دادههای حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان مورد تحلیل قرار گرفت. نتیجه حاصله نشان داد که بین ارزیابی عملکرد آموزشی اساتید با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر رابطه مثبت معنادار وجود دارد.
بین عزت نفس اساتید با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین بین عزت نفس کلی، عزت نفس خانوادگی با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد که عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر براساس ارزیابی عملکرد آموزشی اساتید قابل پیش بینی می باشد. عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر براساس عزت نفس اساتید قابل پیش بینی میباشد. عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر براساس عزت نفس کلی، عزت نفس اجتماعی، عزت نفس خانوادگی اساتید قابل پیش بینی میباشد.
.1 مقدمه
امروزه تعلیم و تربیت نقش مهمی در زندگی و آینده فرد ایفا می کند. سنجش میزان عملکرد تحصیلی و شناسایی عوامل مؤثر بر آن از جمله مسایلی است که توجه روانشناسان را به خود جلب کرده است - الشات و هامکر1،2000؛ به نقل از دریهکی، - 1392، زیرا دست یافتن به نتایج مثبت در زمینه تحصیل - با شناسایی و مهار عوامل تأثیرگذار بر عملکرد تحصیلی - منجر به پیشرفت همه جانبه دانش آموزان و جامعه می شود - چیو2، . - 2010 اتکینسون3 و همکاران 1998 - ؛ به نقل از سیف، - 1388 عملکرد تحصیلی را توانایی آموخته شده یا اکتسابی حاصل از دروس ارائه شده یا به عبارت دیگر، توانایی آموخته شده یا اکتسابی فرد در موضوعات آموزشگاهی میدانند که به وسیلهی آزمونهای استاندارد شده، اندازهگیری میشود.
از جمله متغیرهایی که با عملکرد تحصیلی در ارتباط است، ارزیابی عملکرد آموزشی میباشد. ارزیابی عملکرد به عنوان یکی از معیارهای مهم در قضاوت درباره اثربخشی کارکنان و یا غیراثربخش بودن آنها برای سازمان به حساب می آید - اردوگان4، . - 2002 با آگاه نمودن کارکنان از عملکرد آنان، زمینه پرورش آنها فراهم شده و آن ها تلاش آگاهان های برای جایگزین ساختن رفتارهای مناسب و حذف رفتارهای منفی و غیر اثربخش خواهند داشت - جوادین، . - 1388 ارزیابی عملکرد عبارت است از ارزشیابی دورهای عملکرد کاری کارکنان توسط سرپرست - تورنتن، 2000؛ ترجمه مقدم، . - 1388 فولگر، کنوواسکای و کروپانزونا - 2004 - 5 معتقدند ارزیابی عملکرد بهتر با تخصیص نتایجی مثل پرداخت بر اساس شایستگی و ارتقای پست در ارتباط است.
یکی دیگر از متغیرهایی که با عملکرد تحصیلی در ارتباط است، عزت نفس میباشد. عزت نفس یک خود آگاهی مهم و یک عامل قوی در ترغیب شخص به کار، تعیین ظرفیت خود هدایت گری و خود کنترلی و تمایل به رفتارهای کاری سودمند است - ویری1، . - 2006 افرادی که دارای عزت نفس بالا هستند، توانایی خود را بالا ارزیابی می کنند، لذا اطمینان دارند که وقتی تصمیم به انجام کاری بگیرند، احتمالاً موفق خواهند شد. از سوی دیگر، افراد دارای عزت نفس کم، توانایی خود را کم می دانند.
بنابراین، برای خود موفقیت کمتری پیش بینی می کنند و فعالیت های خود را محدود میکنند - کروکر2، . - 2002 یانتی - 2012 - 3 تحقیقی تحت عنوان " رابطه عزت نفس و عملکرد تحصیلی در میان دانشجویان کارشناسی سال دوم دانشگاه مالزی" انجام دادند که این پژوهش بر روی 286 نفر در دانشگاه تاسمانیا انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهد که دانش آموزان با عزت نفس بالاتر درس دانشگاهی خود را بهتر انجام می دهند.
در نتیجه، اعتماد به نفس یکی از عوامل کلیدی در موثر بر عملکرد تحصیلی فرد می باشد. سیروات پاشا - 2013 - 4 تحقیقی تحت عنوان "ارتباط عزت نفس و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه سنتی" انجام دادند که این پژوهش بر روی 478 نفر از دانشجویان انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بین عزت نفس و عملکرد تحصیلی رابطه مثبتی وجود دارد. همچنین بین متغیرهای عزت نفس، شایستگی، قدرت شخصی با عملکرد تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. چیو - 2013 - 5 تحقیقی تحت عنوان" رابطه عزت نفس با انگیزه پیشرفت، عملکرد تحصیلی دانش آموزان" انجام دادند که این پژوهش بر روی 241 نفر از دانش آموزان انجام گرفت.
نتایج این پژوهش نشان داد که عزت نفس با انگیزه پیشرفت رابطه معناداری دارد. همچنین عزت نفس با عملکرد تحصیلی رابطه معناداری دارد و عزت نفس اثر قابل توجهی در افزایش انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی داشته است. ارشاد - 2015 - 6 تحقیقی تحت عنوان" عزت نفس و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه " انجام دادند که این پژوهش بر روی 208 نفر از دانشجویان انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بین عزت نفس و عملکرد تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. علاوه بر این تفاوت معنی داری بین دانشجویان دختر و پسر بر عزت نفس و عملکرد تحصیلی نمرات، که نشان می دهد.
همچنین دانش آموزان دختر نمرات بالا در عملکرد تحصیلی در مقایسه با دانش آموزان پسر دارند و دانش آموزان پسر نمرات بالا بر عزت نفس در مقایسه با دانش آموزان دختر دارند. اینتویستل - 2015 - 7 رابطه بین ویژگیهای شخصیتی، سبکهای یادگیری، عزت نفس و عملکرد تحصیلی را در 144 نفر از دانشجویان دوران کارشناسی رشتهی کامپیوتر مورد بررسی قرار دادند و به نتایج زیر دست یافتند .دانشجویان پسر و دختری که از لحاظ ویژگیهای شخصیتی برون گرا بودند از سبکهای شهودی و اگر از لحاظ ویژگیهای شخصیتی درون گرا بودن ازسبک یادگیری حسی در یادگیری مطالب استفاده میکردند. همچنین، عزت نفس و سبکهای یادگیری پیش بینی کننده ی خوبی برای عملکرد تحصیلی بودند.
تحقیقات نشان دادهاند که میزان یادگیری فراگیران در یک موقعیت یکسان متفاوت است که شاید یکی از مهم ترین دلایل آن سبکهای متفاوت یادگیری فراگیران و ویژگیهای شخصیتی آنان باشد. سبک یادگیری تعیین میکنند که در برخورد با یک موقعیت، فرد چه مدت، به چه چیز و به چه میزان توجه کند. احسانی - 1394 - پژوهشی که تحت عنوان »بررسی رابطه عزت نفس با عملکرد تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان« انجام دادند که این پژوهش بر روی 160 نفر از دانش آموزان انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بین عزت نفس با عملکرد تحصیلی و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین میزان عزت نفس دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد.
اما دانش آموزانی که سابقه مردودی داشتند از عزت نفس کمتری نسبت به دانش آموزانی که سابقه مردودی نداشتند، برخوردار بودند. حجت خواه، فولاد چنگ، رضایی و درکه - 1394 - تحقیقی تحت عنوان" بررسی رابطه بین سلامت روان و عزت نفس با عملکرد تحصیلی در نوجوانان منطقه شیخان سنندج" انجام دادند که این پژوهش بر روی 208 نفر از نوجوانان منطقه شیخان سنندج انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بین سلامت روان با عملکرد تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. بین عزت نفس با عملکرد تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد.
سلامت روان و عزت نفس بالا پیش بینی کننده های قوی عملکرد تحصیلی در نوجوانان می باشند. با توجه به مطالب فوق و اهمیت ضمنی هر یک از متغیرها می توان گفت که بررسی رابطه بین ارزیابی عملکرد آموزشی و عزت نفس اساتید با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شیراز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی رابطه و نقش هر یک از این متغیرها باعث می شود به اساتید راهکارهای را جهت افزایش عملکرد تحصیلی دانشجویان ارائه دهد و نتایج مطلوبی را از این استفاده بهینه بگیرند، همچنین از این تحقیق مشاوران تحصیلی، روانشناسان می توانند بهره مند شوند. پس این تحقیق به دنبال این است که اهمیت رابطه بین ارزیابی عملکرد آموزشی و عزت نفس اساتید با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شیراز را نشان دهد.
.2روش شناسی پژوهش
تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی بوده که با استفاده از روش پژوهش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی اساتید و دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شیراز که 1612 نفر دانشجویان پسر و 257 نفر اساتید که در سال 1394-95 مشغول به تحصیل هستند، می باشد. حجم نمونه آماری پژوهش حاضر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 200 - 1970 - نفر تعیین شد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 100نفر دانشجو و 100نفر اساتید انتخاب و پرسشنامه ها بین آنها توزیع گردید.
.3روش گردآوری اطلاعات
الف - پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت: کوپراسمیت - 1967 - مقیاس عزت نفس خود را بر اساس تجدید نظری که بر روی مقیاس را جرود دیموند انجام داد، تهیه و تدوین نمود. شامل 58 ماده است که احساسات، عقاید یا واکنشهای فرد را توصیف می کند و آزمودنی باید با این مواد با علامت گذاری در چهار خانه - - به من شبیه است - بلی - - - یا - - به من شبیه نیست - خیر - - - پاسخ دهد. مواد هر یک از زیرمقیاس ها عبارتند از: مقیاس عمومی 26 ماده، مقیاس اجتماعی 8ماده، مقیاس خانوادگی 8ماده، مقیاس آموزشگاهی 8ماده و مقیاس دروغ 8 ماده، نمرات زیرمقیاس ها و همچنین نمرهی کلی، امکان مشخص کردن زمینه ای را که در آن افراد واجد تصویر مثبتی از خود هستند، فراهم می سازد - مظاهری، . - 1384 بررسی ها در ایران و خارج از ایران بیانگر آن است که این آزمون از اعتبار و روایی قابل قبولی برخوردار است.
نمره گذاری پرسشنامه عزت نفس: روش نمره گذاری: از آنجا که سوالات این تست دو گزینه ای با گزینه های »بلی« و »خیر« است شیوه نمره گذاری آن به صورت صفر و یک است و نیز 8 سوال این تست دروغ سنج بوده و در محاسبه نمره کل، نمره این 8 سوال منظور نمی شود. شماره سوالات دروغ سنج عبارت است از: 6، 13، 20، 27، 34، 41، 48و 55 چنانچه پاسخ دهنده از سوال 8 سوال بالا بیش از 4 نمره بیاورد بدان معنا است که اعتبار آزمون پایین بوده و آزمودنی سعی کرده خود را بهتر از آنچه هست جلوه دهد اما در مورد نمره گذاری سایر سوالات چنانچه آزمودنی به سوالات 2، 4، 5، 10، 11، 18 ، 19 ، 21، 23، 24، 28، 30، 32 ، 35، 36، 47، 45، و 57 با بله پاسخ دهد یک نمره و اگر با خیر پاسخ دهد نمره صفر می گیرد.
بقیه سوالات به صورت معکوس است یعنی پاسخ خیر آنها یک نمره و پاسخ بله، صفر نمره می گیرد. بنابراین نمره کل آزمودنی حداقل صفر و حداکثر 50 خواهد بود، حداقل نمره خرده مقیاس عزت نفس کلی صفر و حداکثر 17 عزت نفس اجتماعی صفر و 18، عزت نفس تحصیلی صفر و 7، عزت نفس خانوادگی صفر و 8 خواهد بود - مظاهری،. - 1382 تفسیر: افرادی که در این آزمون نمره بیشتر از میانگین به دست بیاورند دارای عزت نفس بالا و افرادی که نمره کمتر از میانگین بیاورند دارای عزن نفس پایین خواهند بود. در پژوهش حاضر پایایی پرسشنامه عزت نفس از طریق آلفای کرونباخ 0/83 به دست آمد.
ب - پرسشنامه عملکرد تحصیلی: این پرسشنامه اقتباسی از پژوهشهای فام و تیلور - 1990 - در حوزه ی عملکرد تحصیلی است که برای جامعهی ایران ساخته شده است - فام و تیلور، 1990، به نقل از صابر ماهانی، - 1388 و شامل 48 گویه می باشد. در روش نمره گذاری، هر گویه دارای 5 پاسخ می باشد که در مقوله های هیچ، نمره 1؛ کم، نمره2 ؛ تا حدی، نمره 3؛ زیاد، نمره 4 و خیلی زیاد، نمره 5 تعلق می گیرد و در 11 سوال 4 - ، 9، 13، 15، 17، 21، 25، 33،27، 37، - 45 که به صورت منفی می باشد.
