بخشی از مقاله
چکیده: امروزه ارزیابی واحدهای تصمیم گیرنده فقط وابسته به بردارهای ورودی و خروجی نمی باشد، بلکه بردارهای میانی در ارزیابی ها تاثیر دارند. در بسیاری از سازمانها دسترسی به داده های نسبتی از لحاظ هزینه و زمان بسیار مقرون به صرفه است. از اینرو ارزیابی واحدهای تصمیم گیرنده در فرآیند دو مرحله ای با داده های نسبتی بسیار حائز اهمیت می باشد. در این مقاله رابطه بین مدلهای دو مرحله ای DEA و DEA-R که تلفیقی از تحلیل پوششی داده ها و داده های نسبتی است، بررسی می شود. مدل های محاسبه کارایی شبکه در DEA-R یک مساله برنامه ریزی خطی است و در حالتی که داده های نسبتی فقط در دسترس باشند مدلهای DEA-R واحدهای تصمیم گیرنده را ارزیابی می کنند.
.1 مقدمه
تحلیل پوششی داده ها روشی غیر پارامتری است که کارایی نسبی واحدها را در مقایسه با یکدیگر ارزیابی می کند. نخستین بار فارل در سال 1957 ، به تعیین کارایی به روش غیر پارامتری پرداخت .[1] چارنز وهمکاران در 1978 با معرفی مدل CCR در حقیقت تعمیم کار فارل به چند ورودی و چند خروجی را تعمیم دادند.[2] بنکر و همکاران در 1984 مدلهای بازده به مقیاس متغیر را معرفی کردند.[3] براساس ایده فار و گرسکوف درخصوص داده های میانی و شکل گیری شبکه های تحلیل پوششی داد هها و همچنین ارزیابی شرکت های بیمه ای در تایوان توسط کاوو و هوانگ در 2008 در شبکه های دو مرحله در تحلیل پوششی داد هها، فرآیندهای چند مرحله در DEA بسیار مورد توجه قرار گرفت.
[4] در سال های اخیر توسط دسپتیس و همکاران مطالعات گسترده ای با ارائه مدلهای دو سطحی در شبکه دو مرحله ای در تحلیل پوششی داد هها صورت گرفته است .[8-5] در امتداد رشد چشمگیر تحلیل پوششی داده ها و تمرکز بر روی داده های ورودی و خروجی بحث داده های کسری مطرح شد. دسپیک و همکاران در 2007 با ادغام تحلیل پوششی داده ها و تحلیل کسری مدلهای تحلیل پوششی داده ها مبتنی بر تحلیل کسری - DEA-R - را برای داده های نسبتی پیشنهاد کردند.[9] وی و همکاران در - 2011 - با مدلهای DEA-R ناکارایی کاذب را روی 21 مرکز درمانی در تایوان را نشان دادند و مشکلات مدل CCR در تحلیل پوششی داده ها و برتری های DEA-R را مورد مطالعه قرار دادند.
[10] با مطرح شدن بحث DEA-Rبرای داده های نسبتی لیو و همکاران در 2011 از دیدگاهی دیگر مدل های تحلیل پوششی داده ها با ورودی پنهان را پیشنهاد دادند و 15 موسسه تحقیقاتی در چین با داده های نسبتی را مورد مطالعه قرار دادند.[11] مظفری و همکاران در 2012 رابطه بین مدلهای DEA و DEA- R را مطالعه کردند.[12] همچنین مظفری و همکاران در 2013 کارایی هزینه و درآمد در DEA و DEA-Rرا مقایسه کردند .[13] یکی از روش های معمول در اندازه گیری کارایی استفاده از نسبت ها می باشد. در این روش، یک نسبت بین اقلام مربوط به هم در اطلاعات عددی مدیریت محاسبه و تحلیل می شود. نسبت ها همواره در زمینه های مختلف مالی، اقتصادی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.