بخشی از مقاله
چکیده
روانشناسی در نیم قرن گذشته، بر بیماری بیشتر از سلامتی و بر آسیب شناسی عملکرد انسان بیشتر از درک کامل از تمام ابعاد آن تکیه داشته و به ویژگی های انسان سالم و کامل کمتر توجه کرده است - ترجسن و همکاران، . - 2004 ازدواج و رابطه زناشویی، منبع حمایت، صمیمیت و لذت انسان می باشد و سبب پیدایش همکاری، همدردی، یگانگی، علاقه و مسؤولیت پذیری نسبت به خانواده خواهد شد - بات، نیک گابین ، فالوی،ًًٍِ - . دراین مطالعه با توجه به اهمیت رضایت زناشویی در خانواده به بررسی رابطه هوش عاطفی و سازگاری معنوی با رضایت زناشویی زنان شاغل شهرستان اهواز پراخته شد. که برای این پژوهش از برای سنجش هوش عاطفی از پرسشنامه مقیاس هوش اجتماعی ترومسو و برای سنجش سازگاری معنوی از پرسشنامه سازگاری معنوی و برای سنجش رضایت زناشویی از پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. میانگین و انحراف معیار در متغیر سازگاری معنوی به ترتیب برابر 167/95 و 26/45، در متغیر سازگاری معنوی برابر 21/54 و 7/21، و در متغیر رضایت زناشویی برابر 21/15 و 12/59 محاسبه گردید.ضریب همبستگی بدست آمده از آزمون هوش عاطفی 0/53 برای سازگاری معنوی 0/13 است. نتایج این پژوهش، نشان داد که اگرچه هر دو متغیر هوشعاطفی و سازگاری معنوی معنوی میتوانند، رضایت زناشویی زنان و مردان متاهل را پیش بینی کنند، اما قدرت پیش بین سازگاری معنوی بالاتر از هوش عاطفی میباشد.
کلید واژه: هوش عاطفی، سازگاری معنوی، رضایت زناشویی
مقدمه
هوش هیجانی - عاطفی - مفهوم جدیدی است که در سال های اخیر مطرح شده و در مقابل هوش شناختی×به کار میرود×؟هوش هیجانی در واقع یک هوش غیرشناختی است که از نظر تاریخی ریشه در مفهوم هوش اجتماعی دارد و برای اولین بار توسط ثرندایک 1920مطرح شد×؟ به عقیده ی ثرندایک، هوش هیجانی توانایی مهم و مدیریت انسان ها برای عمل به شیوهای خردمندانه در روابط انسانی است×؟پس از ثرندایک نیز گاردنر×1993 هوش اجتماعی را متشکل از هوش درون فردی و بین فردی میدانست×؟در نظر گاردنر، هوش درون فردی شامل توانایی هوشی فرد برای مواجهه با خویشتن و ابراز مجموعه ای پیچیده وکاملاً متمایز از احساسات و هوش بین فردی شامل توانایی هوشی فرد برای مواجهه با دیگران، احساس کردن و تمییز قایل شدن بین اخلاق، نگیزه و نیت آنها بود - گنجی،؟ٌَََ - . اهمیت معنویت و رشد معنوی در انسان در چند دهه گذشته، به صورتی روزافزون توجه روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است . پیشرفت علم روانشناسی از یکسو، و ماهیت پویا و پیچیده جوامع نوین از سوی دیگر، موجب شده است که نیازهای معنوی بشر در برابر خواسته ها و نیازهای مادی اهمیت بیشتری بیابند .یکی از ضرورتها در عرصه انسانشناسی، توجه به بعد معنوی انسان از دیدگاه دانشمندان، بهویژه کارشناسان سازمان بهداشت جهانی است.
امروزه مردم جهان بیش از پیش به معنویت و مسائل معنوی گرایش دارند .به همین دلیل، بررسی علمی معنویت یکی از مباحث مهم و رایج در بهداشت جسمی و روانی شده است پژوهش ها حاکی از این است که معنویت ارتباط مثبتی با سلامت جسمی و روانی دارد .طرفداران نقش معنویت در بهبود سلامت روانی و سازگاری بین فردی تلاش های متعددی را برای ارتباط بین دو مفهوم سلامتی و معنویت جهتافزایش رضایت زناشویی و ارتقاء کیفیت زندگ انجام داده اند - Hawks & et al, . - 2003 با توجه به اینکه هوش عاطفی وسازگاری معنوی، شکل دهنده رفتارهای فرد در اجتماع هستند و مجموعه ای از توانایی ها برای بهره گیری از منابع دینی و معنوی هستند و در حل مشکلات زندگی تأثیرگذار می باشند، هدف از این پژوهش، روشن ساختن اهمیت هوش عاطفی هوش و سازگاری معنوی بر زندگی و رضایت زناشویی است .بنابراین، در این تحقیق با توجه به تأثیر گذار بودن هوش عاطفی و سازگاری معنوی بر کیفیت و رضایت زناشویی زنان شاغل درصدد پاسخگویی به این سؤال هستیم که آیا رابطه ای بین هوش عاطفی وسازگاری معنوی با کیفیت زندگی و رضایت زناشویی زنان شاغل شهرستان اهواز رابطه معناداری وجود دارد یا خیر؟
مواد و روش
در این پژوهش از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه ی جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق زنان شاغل شهرستان اهواز تشکیل می دهند که جامعه آماری200 نفر از جامعه مذکور می باشد.که برای انتخاب آنها ازروش نمونه گیری تصادفی مرحله ای استفاده شد. . ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد که در این پژوهش از:پرسشنامه مقیاس هوش اجتماعی ترومسو:این مقیاس یک مقیاس خود گزارشی است که توسط سیلورا، مارتین سن و داهل در سال های 2001 ساخته شده است و شامل 21 آیتم و 3 خرده مقیاس است: الف - خرده مقیاس پردازش اطلاعات اجتماعی - مثلاً: من احساس دیگران را درک می کنم - سوالات 1،3،6،9،14،17،19 مربوط به این خرده مقیاس استب - . خرده مقیاس مهارت های اجتماعی - مثلاً: من در روبرو شدن با افراد جدید برای اولین بار راحت هستم - سوألات 4،7،10،12،15،20 مربوطه بخورده مقیاس مهارت های اجتماعی است.ج - خرده مقیاس آگاهی اجتماعی - مثلاً : من اغلب بدون اینکه دلیش را بدانم سبب آزار دیگران می شوم - .نمره گذاری این مقیاس براساس مقیاس لیکرت است.
پاسخ دهنده به هر موقعیت شرح داده شده در مقیاس، درجه - کاملاً1 بد مرا شرح می دهد - تا - 7کاملاً خوب مرا شرح می دهد - جواب می دهند.نمرات سوألات 2،4،5،8،12،13،16،20،21 معکوس است. نمره خرده مقیاس ها با جمع نمرات سوألات آن خرده مقیاس بدست می آید و نمره کل عبارت است از مجموع نمرات کل سوألات و دامنه آن از 21تا 149 است. نمرات بالاتر نشان دهنده هوش اجتماعی بیشتر است.پرسشنامه سازگاری معنوی: این مقیاس یک ابزار خود گزارشی برای سنجش میزان سازگاری معنوی فرد بوده که مشتمل بر 39 سوأل می -باشد. نمره گذاری هر سوأل، بر روی یک پیوستار، از - 1کاملاً مخالفم - تا - 5کاملاً موافقم - است.
این مقیاس با توجه به ویژگی های مذهبی و فرهنگی کشور ما به دو روش کیفی و کمی، طراحی و اعتبار یابی شد. به منظور ساخت و طراحی این مقیاس، ابتدا برخی بررسی های انجام شده شامل مقالات و کتاب های مرتبط با معنویت و ابعاد آن به ویژه سازگاری معنوی باز بینی شده و سپس برای تعیین ابعاد مختلف سازگاری معنوی، مصاحبه های نیمه ساختار یافته ای با گروه از دختذان ساکن در مراکز شبانه روزی سازمان بهزیستی انجام شد.پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ:پرسشنامه ی انریچ توسط اولسون، فورنیر و دارکنمن در سال 1989 در آمریکا با هدف ارزیابی و شناسایی زمینه های بلقوه مشکل زا و شناسایی زمینه های قوت و پرباری روابط زناشویی ساخته شده است. فرم کوتاه این پرسش نامه دارای 115 گویه می باشدکه 12 خرده مقیاس تشکیل شده است. فرم کوتا این پرسش نامه دارای 47 سوال می باشدکه بوسیله سلیمانیان در سال 1373 اعتباریابی شده است و همان 12 خرده مقیاس را شامل می شود. برای هریک از سوالات این پرسشنامه پنج گزینه - کاملاً موافقم، موافقم، نه موافق و نه مخالف، مخالفم، کاملاً مخالفم - به صورت طرح لیکرت منظور شده است. که به ترتیب 1،2،3،4،5 نمره گذاری میشود. - ثنایی، - 1379
یافته ها
یافتههای توصیفی
یافتههای توصیفی این پژوهش شامل شاخصهای آماری مانند میانگین، انحراف معیار و تعداد آزمودنیهای نمونه برای کلیه متغیرهای در این پژوهش در جدول 1 نشان داده شده است.
