بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه بین هوش اخلاقی با رهبری معنوی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان مرودشت می باشد.روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه مورد مطالعه،شامل تمامی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان مرودشت در سال 1392 می باشد. با توجه به اینکه تعداد کل معلمان 150 نفر می باشد، حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای 108 نفر انتخاب شدند.
ابزار اندازه گیری در این تحقیق شامل دو پرسشنامه هوش اخلاقی کیل و جوردن 2011 - و رهبری معنوی فرای و همکاران - 2005 - بوده است جهت تجزیه و تحلیل از روشهای آمار توصیفی - جدول توزیع فراوانی ، تداوم نمودار، میانگین و انحراف استاندارد - و در سطح آمار استنباطی از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است نتایج نشان داد که بین هوش اخلاقی و رهبری معنوی رابطه وجود دارد.بین ابعاد هوش اخلاقی با رهبری معنوی رابطه معنی داری وجود دارد. هوش اخلاقی قادر به پیش بینی رهبری معنوی است .
مقدمه
در متون علمی، هوش به عنوان یک مفهوم عمومی جهان شمول که با توانایی ادراکی ارتباط دارد، تعریف شده است این مفهوم،عموماً به توانایی یادگیری و تفکر مرتبط بوده وغالباً برای توصیف به کارگیری مهارتها و وقایع به کاررفته است افراد از نظر سطح هوش با هم متفاوتند. این تفاوت، ناشی از ترکیب متغیر فطری، وراثت و ویژگیهای اکتسابی آنهاست. اخلاق نیز به عنوان مجموعه ای از اصول که اغلب به عنوان منشوری برای راهنمایی و هدایت به کار می رود تعریف شده است
در واقع، مفاهیم اخلاقی نمایانگر اشکالی از زندگی بشر است و اعتقادات و ارزشهای هدایتگر افراد در تصمیماتشان را توصیف می نمایند. اخلاقمندی به عنوان سرمایهای راهبردی برای مجموعه های انسانی مطرح است و پیش شرط زندگی اجتماعی کارآمد را تشکیل میدهد. بسیاری از رفتارها و اقدامهای افراد متأثر از ارزشهای اخلاقی است و ریشه در اخلاق دارد بنابراین توجه به ابزاری مانند هوش اخلاقی در زندگی امروزه مهم تلقی می شود هوش اخلاقی عبارت است از توانایی ایجاد تمایز بین درست و غلط بر اساس اصول جهانشمول تعریف شده. این نوع هوش، در محیط جهانی مدرن کنونی می تواند به مثابهی نوعی جهت یاب برای اقدامات عمل نماید
هوش اخلاقی را ظرفیت و توانایی درک درست از خلاف، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آنها و رفتار در جهت صحیح و درست تعریف می کند هوش اخلاقی به معنای توجه به زندگی انسان و طبیعت، رفاه اقتصادی و اجتماعی، ارتباطات آزاد و صادقانه و حقوق شهروندی است .
در دنیای امروز ، تنها رهبران با هوش اخلاقی بالا می توانند در سازمان اعتماد و تعهد ایجاد کنند که مبنایی برای تجارت گسترده و درست است . تجربه های مدیران تجاری در آمریکا، ژاپن و بسیاری از مؤسسات خصوصی و شرکت های کارآفرینی نشان داده است که رفتار اخلاقی تنها انجام درست کار نیست، بلکه انجام کار درست است . همچنین تحقیقات انجام شده در بیش از 100 شرکت نشان داد که هوش اخلاقی تأثیر بسیار قوی بر عملکرد سازمان و تعهد دارد
از طرفی با ورود معنویت به عرصه سازمان و مدیریت به عنوان چالش قرن بیست و یکم مدیران و رهبران سازمانها به خصوص نهادهای آموزشی بایدالزاماً با این پدیده نوپا دست و پنجه نرم کنند نقش رهبران معنوی تحریک و برانگیختن کارکنان با استفاده از چشمانداز معنوی و ایجاد زمینههای فرهنگی براساس ارزشهای انسانی می باشد تا کارکنانی توانمند، دارای بهرهوری بالا، متعهد و با انگیزه را تربیت و پرورش دهند. هدف رهبری معنوی این است که نیازهای معنوی رهبر و پیروان را برای بقا معنویت و سعادت معنوی از طریق احساس عضویت و معنا در کار برای خلق بینش و بصیرت همخوانی ارزشی در سطوح فردی- تیمی و سازمانی تحقق بخشد
رهبری معنوی است رهبری معنوی شامل ارزشها- نگرشها و رفتارهای مورد نیاز برای ایجاد انگیزه درونی در خود و دیگران به گونهای که باعث بیداری معنویت از طریق معنا و هدف عضویت در پیروان میگردد که مستلزم:
-1 بیشن و بصیرت سازمانی به گونهای که پیروان احساس معنا و هدفمندی در زندگی نمایند.
-2 رهبری معنوی با برانگیختن کارکنان و ایجاد زمینه های فرهنگی براساس ارزشهای انسانی، کارکنانی فعال با بهره وری بالا متعهد و با انگیزه تربیت میکند.
این تحقیق می تواند به شناخت ودرک بیشتر مفهوم، ابعاد و سایر عوامل مرتبط با هوش اخلاقی و هبری معنوی منجر شود در ضمن از چهار چوب مورد استفاده و یافته های این تحقیق می توان در رفع بسیاری از مشکلات و معضلاتی بهرجست که در عصر رقابتی و پر تلاطم امروز تنها به هوش اخلاقی و رهبری معنوی به عنوان مزایای رقابتی در سازمان های نوین قابل حل می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت و ضروریت هوش اخلاقی و رهبری معنوی محقق قصد دارد که در این پژوهش به بررسی تبیین رابطه بین هوش اخلاقی و رهبری معنوی در بین کارکنان آموزش و پرورش شهرستان مرودشت بپردازد .
فرضیه های تحقیق
بین هوش اخلاقی با رهبری معنوی رابطه وجود دارد
بین ابعاد هوش اخلاقی و رهبری معنوی رابطه وجود دارد
هو ش اخلاقی قادر به پیش بینی رهبری معنوی می باشد .
پیشینه تحقیق :
در مطالعاتی که توسط چاپرا - 2002 - صورت گرفت این حقیقت را بیان نمود که محیط تجارتی پویای سازمانی، بهرهوری و عملکرد رقابت از خروجیهای منحصر به فرد رهبری معنوی است
در تحقیقی که توسط پتی جان و چارلز - 2008 - یک مؤسسه بازرگانی بر روی قوای درک فروشنده از اصول اخلاق کار و اصول اخلاق کارفرمایشان و رفتارهایشان به عنوان مصرف کننده و روابط موجود میان این مشاهدات و رضایت شغلی فروشنده ها انجام گرفت نتایج نشان داد که یک رابطه مثبت بین درک فروشندگان از اخلاق کار و اصول اخلاق کارفرمایشان از برخوردهای مصرف کننده و رضایت شغلی فروشنده وجود دارد
در پژوهشی که توسط اکپرا و وین در سال - 2008 - در رابطه با تأثیر اخلاق کار بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کشور نیجریه صورت گرفت نتایج این پژوهش حاکی از وجود رابطه معنا دار بین اخلاق کار سازمانی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی بود.
سهرابی و همکارانش در سال - 1388 - تحقیقی با عنوان اخلاق، فناوری اطلاعات و رفتار شهروندی سازمانی انجام دادند که نتایج نتایج نشان می دهد که اخلاقیات فناوری اطلاعات می تواند از ارزشهای اخلاقی سازمان تاثیرپذیر باشد که در این اثر، تعهد سازمانی و ابعاد رفتار شهروندی سازمان به عنوان متغیر میانجی عمل می کنند
در تحقیقی که توسط عماد زاده - - 1389 انجام داد نتایج نشان داد نتایج نشان داد که رابطه ی میان هوش هیجانی و رضایت شغلی ، هوش هیجانی و تعهد سازمانی ، رضایت شغلی و تعهد سازمانی معنادار می باشد . همچنین میان هوش هیجانی با رضایت شغلی و هوش هیجانی با تعهد سازمانی نیز رابطه ای چند گانه وجود دارد
بهشتی فر - 1389 - در مقاله ای به" بررسی رابطه رفتار اخلاقی مدیران با رضایت شغلی کارکنان" پرداختند و دریافتند بین رفتار اخلاقی مدیران و رضایت شغلی کارکنان رابطه وجود دارد. از طرفی بین مسئولیت پذیری، قاطعیت، رفتار عادلانه و امانت داری مدیران با رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود دارد.
نادی و همکارانش در سال - 1390 - تحقیقی با عنوان الگویابی معادلهی ساختاری روابط بین جو اخلاقی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی با نیت ترک خدمت در بین کارکنان بیمارستانهای خصوصی شهر شیراز انجام دادند که یافته های نشان داد: بین جو اخلاقی با رضایت شغلی و تعهد سازمانی، رابطهی مثبت و معنیدار و با نیت ترک خدمت رابطهی منفی و معکوس وجود داشت. همچنین بین رضایت شغلی با تعهد سازمانی رابطهی مثبت و با نیت ترک خدمت رابطهی منفی و بین تعهد سازمانی با نیت ترک خدمت نیز رابطهی منفی و معکوس مشاهده شد. مدل معادلهی ساختاری، تأثیر مستقیم رضایت شغلی و تعهد سازمانی را بر روی نیت ترک خدمت نشان داد.
در تحقیقی دیگر که توسط اکرم پرنده 1390 تحت عنوان » رابطه هوش معنوی و تعهد سازمانی در مدیران پرستاری بیمارستان های نظامی صورت گرفته نتایج مطالعه نشان داد که 82,7 درصد از مدیران پرستاری از هوش معنوی بالا و 96,2 درصد از تعهد سازمانی متوسطی برخوردار بودند. آزمون همبستگی بین ابعاد هوش معنوی - تجارب معنوی و بخشش - و تعهد سازمانی ارتباط معنی داری را نشان داد
در تحقیقی که توسط مرزابادی - - 1391 انجام داد نتایج نشان داد که نتایج نشان داد که بین معنویت سازمانی با توانمندسازی روان شناختی, خلاقیت و استرس شغلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج بین سابقه شغلی کارکنان با معنویت سازمانی ارتباط معنادار وجود داشت. نتیجهگیری: معنویت از مهمترین متغیرهای مؤثر بر توانمندسازی و خلاقیت کارکنان است که سیاستگذاران سازمانها باید با بهرهگیری از آن، حداکثر توان کارکنان را در جهت تحقق اهداف سازمانی بسیج کنند.
روش تحقیق
تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی - همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان مرودشت می باشد. که در سال - 1392 - افراد مشغول به کار - 150 - نفر می باشد .جهت نمونه گیری از بین افراد جامعه با توجه به جدول مورگان، تعداد 108 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب خواهند شد.
