بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی رابطه تبادل رهبر عضو با اثربخشی رهبری درکارکنان آموزش وپرورش شهر دهلران می باشد که با پنج فرضیه مورد بررسی قرار گرفت روش تحقیق از نظر استراتژی توصیفی،همبستگی از نظر مسیر اجرا پیمایشی، از حیث هدف کاربردی و شیوه جمعآوری اطلاعات میدانی می باشد . برای جمعآوری دادههای مورد نیاز که ازابزار پرسشنامه استفاده شد، بررسیهای لازم برای سنجش روایی و پایایی آن، مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری مورد بررسی شامل کارکنان آموزش وپرورش شهر دهلران در سال تحصیلی 1393-1394 از نمونه تصادفی، 950 نفرانتخاب شده براساس جدول مورگان تعداد - 274 - نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند 263و پاسخ نامه صحیح بررسی شده با استفاده از نرم افزار SPSS لیزرال پردازش و تحلیل شدند .
برای تحلیل دادهها از آمار استنباطی استفاده شد و به منظور بررسی روابط بین متغیرها از همبستگی پیرسون و برای بررسی معناداری ونرمال بودن داده ها از ازمون کلموگوروف -اسمیرنوف استفاده شد آمار استنباطی این تحقیق با کمک مدل معادلات ساختاری نرم افزار اسمارت پی ال اس انجام شد مدل ساختاری یک علی خاص بین مجموعه ای از سازه های غیر قابل مشاهده است که به بررسی روابط علی بین متغیرهای موجود در مدل مفهومی تحقیق پرداخت و اثرات مستقیم وغیر مستقیم متغیر ها را اندازه گیری می کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد رابطه رهبر با اعضا رابطه ای دوطرفه است وسازمانی که برای کارکنانش محیط سودمندی درجهت تحقق یافتن انتظاراتش وبهره برداری ازمهارتشان فرااهم کند احتمالا نیروی کاری که شدیدا به سازمان متعهد است را جذب می کند وسازمانی که صرفا یکی از نیازهای روانی، مالی و....کارکنان رافراهم کند با کارکنانی مواجه می شود که کمترین میل به ماندن درسازمان رادارند ومکررا غیبت میکنند یا سایر نشانه های کمبود تعهد رانشان می دهند.بررسی نرمال بودن داده ها رانشان می دهد.
واژه های کلیدی :رهبری اثربخش، تبادل رهبر عضو
بیان مسأله
منابع انسانی سرمایههای ارزشمند هر سازمان است و سایر عوامل مانند فناوری، سرمایه و.... به نیروی انسانی وابسته است. علیرغم پیشرفتهای فنی جدید هنوز هیچ عاملی نتوانسته جایگزین نیروی انسانی گردد. لذا لازم است مدیریت سازمان سرمایه انسانی را به درستی شناخته و استعدادهای نهفته را پرورش داده و به نحو مؤثری این سرمایه را در پیشبرد هدف های سازمان بسیج کند - اسمیت1،. - 1984 بحران مالی، رکود اقتصادی و رسواییهای مکرر رهبران سازمانهای تجاری و دولتی پژوهشگران سازمانی را به بررسی نقش رهبران در برانگیختن وفاداری و تعهد کارکنان سازمان رهنمون کرده است - دیکرمر2 و همکاران، - 2011
اگر رهبران صادق قابل اعتماد و ذاتا نگران رفاه و خوشبختی پیروانشان باشند روابط تبادلی با کیفیت بیشتری رخ خواهند داد - واین و همکاران. - 2002رهبران اخلاقی با زیردستانشان از طریق روابطی صادقانه و باز و تصیمم گیری منظم روابط تبادلی خوبی برقرار میکنند - براون و تریوینو . - 2006 مطالعهای دیگر علم بیگی وهمکاران - - 1393به این نتیجه رسیدند، کیفیت LMX عامل مهمی در ارتباطهای دوسویه و نشر فرهنگ یادگیری در سازمان است و از این طریق، سبب توسعه تعهد سازمانی کارکنان میشود..پژوهشهای مربوط به رابطه تبادل رهبر-عضو نشان داد که رهبرانی که روابط تبادلی مطلوبی دارند بیشتر احتمال دارد که به عنوان رهبرانی اثربخش شناخته شوند با این وجود پژوهشهای پیشین به مطالعه تبادل رهبر-عضو زیردستان و ادراک از رهبری اثربخش به شیوههای مختلف نپرداختهاند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تبادل رهبر - عضو و همچنین مطالعه اثربخشی رهبری میباشد.
اهمیت وضرورت پژوهش
در دنیای رقابت امروز، توجه به کیفیت کاری و بهره وری سازمانی برای بقای سازمان ها امری ضروری است. مدیریت برای آن که بتواند عملکرد سازمان خود را بهبود ببخشد باید با دید کیفی به سازمان بنگرد و تلاش کند تا آنجا که ممکن است باارائه راهبردهای اجرایی، کیفیت عملکرد سازمان خود را در سطح مطلوب حفظ کند. امروزه با افزایش پیچیدگیها و تغییرات روزافزون در محیط کسب و کار شیوهای مناسب از تصمیم گیری و نگرش میتواند رهبران را در موفقیت کمک کند. مدیرانی که در محیط های پویا فعالیت میکنند باید بتوانند در ضمن ایفای نقشهای تولیدی و اجرایی خود، با بهره گیری از قدرت تشخیص و نوآوری، برای تصحیح و تغییر اهداف و ویژگیهای نظام اجرایی موجود اقدام کنند - رضائیان، 1386،. - 76 پژوهشهای مرتبط با سبکهای رهبری و مدیریتی بیان میکند که این سبکها به عنوان متغیری قوی و مهم برای اندیشیدن در مورد رفتار مدیریتی و تأثیر آن برعملکرد مدیر محسوب میشوند.
ازسوی دیگر، انسان به عنوان عامل تشکیل دهنده، طراحی کننده، و به حرکت درآورنده سازمان، از جمله منابعی است که توجه محققین را به خود معطوف کرده است - مهرام وهمکاران، . - 1388 فضای آموزشی در کشور فضایی ارزشمند ومهم است وموسسات آموزشی در تلاشند تا با شیوه های مختلف در کارکنانشان نفوذ کنند و از آن طریق بتوانند بر عملکرد و وفاداری آنها تاثیر گذار باشند.از آنجا که یکی از متغیرهای اثرگذار در افزایش بهره وری سازمان رهبری و نقشی است که این متغیر در انواع خودش در رسیدن سازمان ها به اهداف شان ایفا می کند. نتایج این پژوهش میتواند چشمانداز روشنی از رابطه برخی از مهمترین متغیرهای سازمانی را در اختیار آموزش و پرورش قرار دهد.باتوجه به نظریه ها وپیشینه های گذشته اهمیت موضوع پژوهش ما این است رابطه رهبر با اعضا رابطه ای دوطرفه است وسازمانی که برای کارکنانش محیط سودمندی درجهت تحقق یافتن انتظاراتش وبهره برداری ازمهارتشان فراهم کند احتمالا نیروی کاری که شدیدا به سازمان متعهد است را جذب می کند وسازمانی که صرفا یکی از نیازهای روانی، مالی و....کارکنان رافراهم کند با کارکنانی مواجه می شود که کمترین میل به ماندن درسازمان رادارند ومکررا غیبت میکنند یا سایر نشانه های کمبود تعهد رانشان می دهند
اهداف پژوهش
هدف کلی: تعیین رابطه بین رهبری اثربخش با رابطه تبادل رهبر-عضو در کارکنان آموزش و پرورش شهر دهلران هدف اختصاصی: تعیین رابطه بین تبادل رهبر -عضو ورهبری اثربخش در کارکنان آموزش وپرورش شهر دهلران
فرضیه پژوهش
بین تبادل رهبر-عضوورهبری اثربخش کارکنان آموزش وپرورش شهر دهلران رابطه مثبت ومعنی دار وجود دارد.
تعاریف مفهومی اصطلاحات پژوهش
اثربخشی رهبر
اثربخشی رهبری، یعنی استفاده بهینه از منابع انسانی و مادی تا حد ممکن، این مقوله بر اثربخشی سازمانی تأثیرگذار یا حتی مشابه آن است، اما بر مسایل دیگری تمرکز دارد. رهبری اثربخش در سازمان، عامل اصلی و اساسی در ایجاد همفکری و همدلی است و رهبران مؤثر کسانی هستند که بتوانند افراد متفاوت را در زیر یک چتر فکری و نظر واحد گرد آورند و این درک را ایجاد کنند که اختلافات، جزیی و کم اهمیت است و آنچه اعتبار و ارزش دارد، روح جمعی است که باید در یک مجموعه یا سازمان حاکم باشد. - ساعتچی و عزیزپور، . - 1384
رابطه تبادلی رهبر-عضو
تئوری تبادل رهبر-عضو، رهبری را به عنوان یک فرآیند، مفهوم سازی کرده و تمرکز آن، بر رابطه تعاملی بین رهبر با پیرو با تأکید بر فرآیند ارتباط دو عضوی است - فلمینگ - 2009 این تئوری بر این باور است که رهبری، یک فرآیند تبادلی بین رهبر و پیروان او است. یعنی تأثیر فرودستان بر رهبران و رفتار آنها، به همان اندازه تأثیر رهبران بر رفتار فرودستان است - خلیلی شورینی،. - 1373
تعاریف عملیاتی
در این پژوهش منظور از اثربخشی رهبر نمره ای است که پاسخ دهنده از مقیاس رهبری اثربخش یوکل و همکاران - 2010 - به دست می آورد. در این پژوهش منظور از رابطه تبادلی رهبر-عضو نمره ای است که پاسخ دهنده از پرسشنامه رابطه تبادلی رهبر-عضو سکاندورا و گرائن - - 1984 به دست می آورد.
پیشینه پژوهش
ایمانی پور و قلیچ خانی - 1385 - در پژوهشی با عنوان » مدل ارتباطات مدیران و کارمندان « به تبیین مدلی برای ارزیابی و برنامه ریزی ارتباطات مدیران و کارمندان نتیجه گرفتند که ارتباطات اثر بخش بین مدیران و کارکنان به عنوان یکی از مهم ترین بخش های ارتباطات درون سازمان می تواند به توسعه روابط کارکنان و مدیران و نیز بهبود و موفقیت سازمانی منجر می شود.
