بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی توسعه صنعت گردشگری چابهار با تأکید برتوریسم ورزشی بوده است. نمونه آماری این تحقیق برابر با جامعه آماری 90 - نفر - و شامل دو گروه ورزشکاران - 60نفر - وکارشناسان آشنا به مقوله گردشگری - 30نفر - بود. روش پژوهش به صورت توصیفی-پیمایشی است. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسش نامه با نظر سنجی از اساتید و متخصصان مرتبط - 8نفر - تأئید شد. پایایی کلی پرسش نامه و خرده مقیاس ها با آزمون آلفای کرونباخ - - 0/74 تأیید شد.
نتایج پژوهش نشان داد که بین توریسم ورزشی با توسعه صنعت گردشگری شهرستان چابهار رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد، همچنین بین مؤلفه های گردشگری - زیرساخت ها، مدیریت، فرهنگ، جاذبه های طبیعی و غیر طبیعی - با توریسم ورزشی رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت.به طور کلی چابهار با عنایت به جاذبه های مختلف، مستعد جذب گردشگران ورزشی می باشد. قرار گرفتن این منطقه در کنار آب های دریای عمان و سواحل آن شرایط مناسبی را برای توسعه ورزش های مرتبط مانند شنا، جت اسکی، رالی، بیابانگردی و ورزش های ساحلی - فوتبال، والیبال، کبدی وسایر - فراهم آورده است. از طریق توسعه این ورزش ها می توان توریسم ورزشی را رونق داد و به دنبال آن بر صنعت گردشگری چابهار تأثیر مثبت گذاشت.
مقدمه
گردشگری یکی از صنایع بزرگ در جهان است و به عنوان یکی از بزرگترین و متنوع ترین صنایع دنیا محسوب می شود. این صنعت منبع اصلی درآمد و اشتغال در بسیاری از کشورهاست زیرا یکی از مطمئن ترین،پاک ترین و ارزان ترین منبع کسب درآمد است و باعث پرشدن اوقات فراغت و تفریح همراه با نشاط روحی و جسمی مردمان می شود. واژه توریست - گردشگر - از کلمه فرانسوی - - تور - - گرفته شده است، این واژه از اوایل قرن نوزدهم در بین مردم انگلستان رواج پیدا کرد وبه تدریج در بین کشورهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفت.
فعالیت گردشگری امروز به عنوان یکی از بزرگترین و پربارترین فعالیت ها در جهان مطرح است به طوری که صنعت گردشگری و مسافرت حدودا" 200میلیون شغل در سراسر دنیا ایجاد کرده است،بطور متوسط از هر 12/4 شغل یک شغل متعلق به این صنعت است - اسدی نیاومعرفت نیا،. - 1391 یونانیان و رومیان اولین کسانی بودند که از طریق برگزاری اعیاد و مناسبتهای مذهبی و ورزشی در امر گردشگری پیش قدم بوده اند.
آثار و نقوش بر جا مانده در تخت جمشید نیز نشان از گردشگری صلح آمیز بهاری نزد ایرانیان باستان دارد - نکویی وصدری، . - 1391اما به نظر برخی از محققان آغاز صنعت گردشگری همزمان با رایج شدن استفاده از جام های معدنی در قرن هجدهم می باشد که به منظور استفاده های درمانی در بعضی از کشورها مورد توجه خاصی قرار گرفته بود، اما زمان شروع گردشگری هنوز دقیقا" مشخص نیست - درویش و حیدری،. - 1390 گردشگری دارای اشکال و انواع مختلفی است که بسته به شرایط محیطی متفاوت می باشد.
از نظر جاذبه ها،گردشگری به پنج گروه جاذبه های طبیعی - اکو توریسم - ،جاذبه های غیرطبیعی،جاذبه های فرهنگی،جاذبه های اقتصادی وجاذبه های ورزشی تقسیم می شوند - غمخوار،. - 1385 یکی از حوزه های مهم گردشگری که بنا به شرایط مختلف می تواند منبع درآمد عظیم مورد توجه ویژه قرار گیرد،گردشگری ورزشی است.گردشگری ورزشی به عنوان سومین صنعت رایج در جهان،با دو هدف درآمدزایی واشتغال زایی یکی از منابع مهم هر جامعه در راستای نیل به اهداف اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی قلمداد می شود.
امروزه گردشگری ورزشی فراتر از یک صنعت، به پدیده ای اجتماعی-اقتصادی در سطح جهانی تبدیل شده است وسبب ارتباط میان فرهنگ های گوناگون ، شیوه های زندگی و باورهای مردم می شود. این صنعت بیش از هر زمان دیگر جایگاه خود را به عنوان پدیده ای چند بعدی در جوامع بشری باز کرده است وبسیاری از کشورها،با سرمایه گذاری فراوان، فواید و اثرات این صنعت را خوب درک کرده وبه عنوان منبعی مهم جهت بهبود وضعیت اقتصادی،اجتماعی وسیاسی - پاول وامری2010، - 2 ،افزایش اشتغال،درآمد،توسعه زیرساخت ها - هینچ وهیگام2006، - 3 ،افزایش شهرت و برند سازی مقصد خود درآورده اند.
انجمن مسابقات بین المللی و سازمان گردشگری جهانی گزارش داده اند که گرایش به ورزش در بیشتر سال های اخیر ادامه و افزایش یافته است.این منابع خبری مدارک قاطعی را ارائه می دهند که نشان می دهد سفرهای به قصد مسابقات ورزشی،همچنان در حال رشد وگسترش می باشد وتوسعه گردشگری ورزشی و برگزاری رویدادهای مهم ورزشی و رشد آن علاقه تعداد زیادی از کشورها ومقامات را برانگیخته است،که بازاریاب های مقاصد گردشگری بر توسعه گردشگری ورزشی و میزبانی رویدادهای مهم ورزشی به عنوان یک استراتژی مهم جهت توسعه مقاصد گردشگری تمرکز دارندومیزبانی بازیهای المپیک و جام جهانی فوتبال و توسعه گردشگری ورزشی را یک فرصت منحصر به فرد و مزیت بالقوه اقتصادی برای جذب تعداد کثیری از تماشاگران و توریست ها به شهر میزبان می دانند.
به این علت،اکثر کشورها برای توسعه گردشگری ورزشی و میزبانی این رویدادها رقابت شدیدی دارندمطالعات نشان می دهد که گردشگری ورزشی مهم ترین بخش توسعه یافته صنعت گردشگری است؛به طوری که به عنوان یک عنصر تجارت چند میلیاردی در جهان با ایجاد4/5 تریلیون دلار برای صنعت گردشگری و تورهای جهانی در نظر گرفته شده است. برای توسعه گردشگری ورزشی در کشور ما،مؤلفه های مختلفی در نظر گرفته شده است؛مانند تدوین استراتژی توسعه گردشگری ورزشی، تدوین استراتژی بازاریابی گردشگری ورزشی ،بررسی آمیخته های بازاریابی در صنعت گردشگری ورزشی، شناخت رویدادهای ورزشی و سنتی توانمند توسعه گردشگری ورزشی،بررسی جاذبه های طبیعی مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی،تبیین تأثیرات گردشگری ورزشی در اقتصاد،ایجاد سایت های اینتر نتی وسیستم های ارتباطی مناسب جهت بازاریابی، ایجاد رشته های تخصصی گردشگری ورزشی در دانشگاه ها در سطوح کارشناسی،کارشناسی ارشد ودکتری، تحقیق و پژوهش و چاپ مجلات توریسم ورزشی، برگزاری کنفرانس ها وهمایش های بین المللی،آموزش و تعلیم نیروی انسانی ماهر،حمایت سیاسی وقانونی، مدیریت و هماهنگی،توسعه زیر ساخت ها و اماکن و تأسیسات،بهبود روابط بین المللی وتنش زدایی،توسعه مقاصد گردشگری ورزشی وجذب گردشگر با شناخت قابلیت ها و توانمندی ها با توجه به بررسی های صورت گرفته و اثبات شده، کشور ایران یکی از ده کشور اول جهان از نظر جذابیت های گردشگری است و ازلحاظ تنوع زیستی و تنوع جاذبه های طبیعی رتبه پنجم را در جهان دارا می باشد. اما هنوز نتوانسته به جایگاه واقعی - سهم گردشگری از تولید ناخالص ملی،برابر0/1درصد - دست یابد.
- قیامی راد،. - 1386چهار فصل بودن ایران از منحصر به فرد ترین ویژگی های طبیعی کشورمان است. در یک زمان در حالی که در کوهستان های شمال غرب باید از پوشش خاص زمستانی استفاده کرد و به اسکی روی برف پرداخت، در همان زمان در سواحل جنوبی می توان به ورزش شنا و اسکی روی آب پرداخت. این یعنی گردشگران قادر هستند که دریک فاصله زمانی چند ساعته، از اسکی بر روی دامنه های سبلان و دیدن چهره زمستانی این ناحیه به منطقه چابهار رفته و به شنا درآبهای گرم با آفتابی درخشان بپردازند.
باید گفت شهرستان چابهار به دلیل دارا بودن شرایط خاص جغرافیایی،تاریخی،فرهنگی،صنعتی،تجاری و همچنین داشتن استعدادها و پتانسیل های طبیعی و زیرساخت ها از جمله مناطق بکرایران است که توان جذبگردشگران بسیاری را دارد،با این حال متأسفانه این شهرستان تاکنون در زمینه جلب گردشگر به طور عام و گردشگر ورزشی به طور خاص توفیق چندانی نداشته است،همچنین علی رغم هزینه های هنگفتی که از طرف وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون های ورزشی وسایر نهادهای مرتبط برای برگزاری رویدادهای ورزشی صرف می شود، به جرأت می توان گفت هیچ بهره اقتصادی عاید این شهرستان نمی شود . لذا هدف این تحقیق بررسی توانمندیهای شهرستان چابهار با عنایت به تأثیر مؤلفه های مختلف گردشگری بر گردشگری ورزشی ودر نهایت تأثیر آن بر توسعه صنعت گردشگری چابهار می باشد.
بیان مسأله
گردشگری،فعالیتی گسترده با ابعاد اقتصادی،فرهنگی،اجتماعی،سیاسی و ورزشی است. گستردگی این فعالیت به اندازه ای است که توسعه آن بدون برنامه ریزی غیرقابل تصور می باشد و موضوع تصمیم گیری و تصمیم سازی در قلمرو گردشگری از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه نباید اهمیت گردشگری را نادیده گرفت، بسیاری اهمیت گردشگری را صرفا" در ایجاد درآمد و فرصتهای شغلی می دانند، در حالی که اهمیت گردشگری به اینها محدود نمی شود. در صورت برنامه ریزی، گردشگری قادر است که به بهبود شاخص های عدالت اجتماعی، ارتقای سطح زندگی، رفاه عمومی وشکوفایی اقتصادی منجر گردد.
در مواردی می توان گردشگری را به عنوان تنها عامل استقرار منابع و توسعه مناطق کمتر توسعه یافته معرفی نمود. از عوامل مؤثر در توسعه گردشگری می توان به جاذبه های محیطی و اقلیمی، یادمانهای تاریخی ومذهبی، جاذبه های غیرطبیعی، غنای فرهنگی، تنوع زبانها و گویش ها اشاره کرد. حقیقت این است که وجود جاذبه های گردشگری جهت توسعه گردشگری لازم است ولی هرگز کافی نیست و بیشتر به شکل بالقوه بوده و نیازمند تبدیل شدن به بالفعل می باشند.
حال باید گفت شهرستان چابهار با دارا بودن شرایط ویژه جغرافیایی ،آب و هوایی و توانمندیهای اقتصادی مناسب توانایی جلب و جذب گردشگر را دارا می باشد. اما با وجود پتانسیل ها ومزیت هایی که دارد در خصوص بحث گردشگری با تنگناها و مشکلاتی مواجه است که با ارائه راهکارهایی می توان ضمن استفاده مؤثر و کارا از موقعیت این منطقه، اقدامات مؤثری در راستای توسعه اقتصادی و افزایش میزان اشتغال و سرمایه گذاری در منطقه به جهت رفع محرومیت زدایی و معرفی امکانات و مزیت های شهرستان چابهار انجام داد. با عنایت به پتانسیل های این شهرستان توجه به توریسم ورزشی می تواند به عاملی قوی در جذب گردشگر و توسعه گردشگری مد نظر قرار گیرد.
