بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق تحلیل وضعیت گردشگری ورزشی چابهاربراساس مدلswot از دیدگاه مدیران و کارشناسان گردشگری و ورزش می باشد.نوع تحقیق توصیفی، تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی می باشد. جامعه آماری132 نفر، مشتمل برمدیران و کارشناسان تربیت بدنی در اداره کل ورزش و جوانان استان سیستان و بلوچستان، اعضای شورای راهبردی ورزش شهرستان چابهار، رؤسای هیئتهای ورزشی شهرستان چابهار، مدیران و کارشناسان گردشگری اداره کل میراث فرهنگی وگردشگری استان سیستان و بلوچستان، اعضای هیئت علمی دانشگاههای استان، مدیران آژانس های گردشگری، مدیران و کارشناسان حوزه گردشگری و ورزش منطقه آزاد چابهار می باشند.
مقدمه
واژه توریست - گردشگر - از کلمه فرانسوی »تور« گرفته شده است، این واژه از اوایل قرن نوزدهم در بین مردم انگلستان رواج پیدا کرد و به تدریج در بین کشورهای دیگر نیز مورد استاده قرار گرفت - درویش و همکاران، . - 1390 یونانیان و رومیان اولین کسانی بودند که از طریق برگزاری اعیاد و مناسبت های مذهبی و ورزشی در امر گردشگری متقدم بوده اند. آثار و نقوش برجا مانده در تخت جمشید نیز نشان از گردشگری صلح آمیز بهاری نزد ایرانیان باستان دارد - نکوئی صدری . - 1391 به نظر برخی از محققان آغاز صنعت گردشگری همزمان با رایج شدن استفاده از حمام های معدنی در قرن هجدهم می باشد که به منظور استفاده های درمانی در بعضی از کشورها، مورد توجه خاصی قرار گرفته بود، اما زمان شروع گردشگری هنوز دقیقا مشخص نیست - درویش و همکاران، . - 1390 فعالیت گردشگری امروزه به عنوان یکی از بزرگترین و پربارترین فعالیت ها در جهان مطرح است به طوری که صنعت گردشگری و مسافرت حدوداً 200 میلیون شغل در سراسر دنیا ایجاد کرده است بطور متوسط از هر 12/4 شغل یک شغل متعلق به این صنعت است - اسدی نیا و همکاران، . - 1391 گردشگری دارای اشکال و انواع مختلفی است که بسته به شرایط محیطی متفاوت می باشد - کاتر، ًًًٍ. - × از نظر جاذبه ها، گردشگری به پنج گروه جاذبه های طبیعی - اکوتوریسم - ، جاذبه های فرهنگی، جاذبه های مذهبی، جاذبه های اقتصادی و جاذبه های ورزشی تقسیم می شوند - غمخوار، . - 1382 یکی از حوزه های مهم گردشگری که بنا به شرایط مختلف می تواند به عنوان یک منبع درآمد عظیم مورد توجه ویژه قرار گیرد، گردشگری ورزشی است.
جاذبه های طبیعی ورزشی موجود در ایران به هفت دسته تپه نوردی، شکار، صید و ماهیگیری، ورزشهای زمستانی، ورزشهای ساحلی و آبی، بیابانگردی، طبیعت درمانی، کوهنوردی و غارنوردی تقسیم شده است. - امید فتح اللهی، - 1386 گسترش گردشگری ورزشی با توجه به رشد چشمگیر آن در جهان، درکشور ما نیز به دلیل وجود امکانات و فرصت از یک سو و جاذبه های طبیعی بکر از سوی دیگر اجتناب ناپذیر است - مختاری و مصطفایی، . - 1390 ورزش در جهان امروزی از مقوله یک نوع فعالیت دسته جمعی و تفزیح و سرگرمی فراتر رفته و مفهوم و حوزه وسیع و پیچیده ای به خود گرفته است، نگاه به ورزش نگاهی عملی شده و ورزش به یکی از اثرگذارترین پدیده ها در اوضاع اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع تبدیل شده است. - مالمیر، . - 1385 به هر حال اهمیت ورزش در جهان بر کسی پوشیده نیست.
رابطه این متغیر با مقولاتی چون توسعه پایدار، توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی، صلح، مشارکت و محیط زیست و ... اثرات ژرفی را بر وضعیت جوامع معاصر بر جای نهاده است - گروه ضربت بین آژانسی سازمان ملل متحد، 2002، . - 10-13 از طرف دیگر توریسم نیز اهمیت ویژه ای یافته است. برخی از اینخصوصیات که به توریسم جلوه و اهمیت داده عبارتند از: -1 یکی از اجزاء مهم ایده جامعه مصرفی مدرن مسافرت و گردشگری است، -2 رفتن به مسافرت بخش مهمی از زندگی شده است -3 صنعت تعطیلات، انتخاب و آزادی مختلفی را ارائه می دهد - 4 گسترش صنعت گردشگری، موجب توسعه اقتصاد و گسترش تعامل انسانی می شود -5 توریسم بزرگترین صنعت جهان بر اساس اشتغال و تجارت است - مالمیر، . - 1385 توریسم ورزشی، پدیده جدیدی در صنعت توریسم قلمداد می شود، که از پیوند بین دو مقوله ورزش و توریسم شکل می گیرد که اثرات عظیم و شگرف آن بر توسعه، علی الخصوص توسعه شهری دارد.
توریسم ورزشی در توسعه زیرساخت های شهری، اشتغال راه و ساختمان، شناخته شدن شهر، جذب گردشگران تاریخی، فرهنگی و ورزشی به شهر، توسعه صنایع به ویژه صنایع ورزشی، اثر داشته و در رابطه با متغیرهایی چون توسعه پایدار، توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صلح، مشارکت، محیط زیست، برنامه ریزی شهری اثرات ژرفی را بر وضعیت شهر ها به جای می گذارد - مشیری و همکاران، . - 1385 امروزه پدیده گردشگری در بیشتر کشورهای جهان به عنوان یک ابزار مهم توسعه و محرومیت زدایی مورد توجه قرار گرفته است و به دلیل درآمدزایی، سرمایه گذاری زیادی را در این بخش انجام می دهند - تریمبلی، . - 2006 گسترش صنعتی بنام توریسم ورزشی موجب تحول و توسعه در عرصه های شهری و شهرنشینی شده است - مالمیر، . - 1385 ورزش های آبی و ساحلی برای رشد گردشگری و در نتیجه توسعه بندر چابهار و سواحل مکران بسیار کارساز خواهد بود و یکی از راه هایی خواهد بود که این منطقه بویژه شهرستان چابهار را از بن بست و محرومیت خارج کند .
رشته های ورزشی آبی ساحلی که در سواحل مختلف دنیا انجام می شود عبارتند از والیبال ساحلی، فوتبال ساحلی، هندبال ساحلی، شنا، غواصی، قایق رانی، اسکی روی آب، جت اسکی و موج سواری - سرفینگ - ، برای توسعه منطقه در جهت گردشگری و تفریحات سالم و ورزش های آبی ساحلی حداقل امکاناتی لازم است که عبارتند از: وجود اماکن مناسب برای پرداختن به ورزش های آبی ساحلی چه در سطح همگانی و چه برای برگزاری مسابقات، وجود پلاژهای مناسب تفریحی ویژه شنا و قایق سواری و موج سواری با حضور امدادگر و ناجیان غریق ویژه خانواده ها و جوانان، ایجاد خطوط مسافرتی مناسب زمینی و هوایی، وجود هتل ها و اماکن مناسب و اقتصادی اسکان گردشگران و ورزشکاران، آشنایی مردم با ورزش های آبی ساحلی و تربیت مربیان ورزشی، وجود مراکز تجاری و خرید جهت جلب گردشگر، جاذبه های دیدنی جهت جلب گردشگر، تبلیغات مناسب و به موقع برای جذب توریسم و مسافر - یزدانی و همکاران، . - 1391 هرچند که سفر برای دیدن ورزش نظیر تماشای مسابقات ورزشی در یونان باستان در گذشته دور - حدود 900 سال قبل از میلاد مسیح - ، وجود داشته ولی توریسم ورزشی پدیده ای نو به حساب می آید.امروزه توریسم ورزشی مورد استقبال گسترده ای قرار گرفته است.
برخی دلایل افزایش جذابیت های توریستی عبارتند از: بالا رفتن محبوبیت های ملی و بین المللی وقایع ورزشی - نظیر بازیهای المپیک، جام جهانی و سایر ورزش ها در سطوح ملی و بین المللی و جهانی - ، رشد ارزش سلامتی که می تواند از طریق مشارکت فعال در بسیاری از ورزش ها بدست آید، درک حکومت ها و رهبران سیاسی از ارزش ورزش با توجه به منفعت اقتصادی آن هم بعد ملی و هم در بعد بین المللی، ورزش علاوه بر تامین تحرک افراد موجب کارآمدتر شدن ارتباطات از طریق بهبود بوجود آمده در زیرساخت ها و تکنولوژی های دنیا شده است .
جذابیتهای گردشگری بر پایه ورزش، در مقایسه با دیگر جذابیتهای فرهنگی، مزیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بیشتری دارد ”هینچ وهیگام،. - 2005 ورزش به حدی درجوامع امروزی رسوخ کرده که عنوان میشود یکی ازمتداولترین عوامل ایجادانگیزه برای سفروگردشگری است متاسفانه کشورماباوجود توانها و قابلیت های بسیاردرزمینه توسعه گردشگری نتوانسته سهمی درخورجایگاهش ازگردشگری کسب کند - بمانیان و همکاران، . - 1394 ورزش نیز به عنوان یکی ازصنایع بزرگ و بااهمیت دردنیای کنونی مطرح می باشدکه ازتلفیق آنها یکی ازشگفت انگیزترین صنایع خدماتی مدرن به نام صنعت گردشگری ورزشی بوجود آمده است این شاخه ازگردشگری درچنددهه اخیر رشد فراوانی داشته است و بسیاری ازکشورها دراین زمینه اقدام به پژوهش برنامه ریزی سرمایه گذاری و بازاریابی کرده وازاین محل توانسته اند گردشگر را درکشورخود توسعه داده و ازفوایدزیادآن درزمینه های اقتصادی بهره مند گردند.