بخشی از مقاله
چکیده
هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سرمایه فکری با عملکرد معلمان در اداره آموزش و پرورش ورامین است . جامعه آماری این پژوهش را تمام معلمین اداره آموزش و پرورش شهرستان ورامین تشکیل می دهند . با روش نمونه گیری تصادفی ساده به حجم418 نفر از معلمان اداره ورامین انتخاب شدند . ابزار سنجش عبارتند از دو پرسشنامه سرمایه فکری و عملکرد است که برروی معلمان اجرا شده است که پایایی این پرسشنامه ها با روش آلفای کرانباخ محاسبه شده است و ضریب آن برای سرمایه فکری 0/92و عملکرد 0/87 بوده است . این پژوهش از نوع توصیفی با تاکید بر همبستگی بر اساس هدف و نوع ، کاربردی می باشد. داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .
یافته های پژوهش عبارتند از:
-1 بین سرمایه فکری با عملکرد همبستگی مثبت و معنا داری مشاهده شده است .
- 2 بین برخی از ابعاد سرمایه فکری و عملکرد معلمین همبستگی مثبت و معنا داری مشاهده شده است .
واژگان کلیدی: سرمایه فکری ، سرمایه ساختاری ، سرمایه انسانی ، سرمایه رابطه ای ، عملکرد.
مقدمه
سازمان ها برای رسیدن به درجه ای از بلوغ در این شرایط نوین ، باید به بهترین وجه ممکن از موفقیت ها و شکست هادرس بگیرند سرعت و روند تغییرات ، افزایش رقابت های ملی ،منطقه ای و بین المللی جوامع در حال توسعه را وا می دارد تا در پی کسب و حفظ مزیت های پایدار خود باشند. امروزه سازمان ها دریافته اند که مزیتهای رقابتی تکنولوژیک ، پایه ای هستند و تنها مزیت های رقابتی پایدار ،مبتنی بر مدیریت سرمایه های فکری است.توماس استوارت می گوید : " سرمایه فکری یک بسته دانشی مفید برای سازمان است " در این تعریف استوارت بر این باور است که در این بسته دانشی مولفه هایی چون : فرایند های سازمانی ، فناوری های ، امتیازات انحصاری ، مهارت کارکنان و اطلاعات مشتریان و تامین کنندگان و ذینفعان سازمانی قرار دارد. - بونتیس، - 1999
در تعاریف دیگر بنتیس معتقد است سرمایه فکری عبارت است از " تلاش برای استفاده موثر از دانش در مقابل اطلاعات" - بونتیس،. - 1998 سرمایه فکری اصطلاحی است برای ترکیب دارایی ناملموس بازار ، دارایی فکری ، و دارایی انسانی و دارایی زیر ساختاری است که سازمان را برای انجام فعالیت هایش توانمند می سازد . - بروکینگ، - 1996 با مقایسه طبقه بندی های مختلف سرمایه فکری ، مشهود است که در تعریف آن تفاوت هایی وجود دارد ولی تقریبا تمامی نویسندگان ، سرمایه فکری را در سه طبقه اصلی یعنی : سرمایه انسانی ، سرمایه ساختاری ، سرمایه مشتری تفسیم بندی می کنند . - روس، - 1997 استوارت،. - 1997سرمایه فکری به عنوان بارزترین شکل از دارایی های نامشهود ، شامل ذخیره دانش اعضای یک سازمان است که شایستگی ها و طرز فکرهای کارکنان را در بر می گیرد .
روس و همکاران سرمایه فکری را به شایستگی ، روش کار و تیز هوشی کارکنان نسبت می دهند . اگر چه کارکنان به عنوان مهمترین دارایی سازمان مطرح هستند ولی سازمان نمی تواند آنها را مال خود بداند - روس وهمکاران،. - 1997بونتیس سرمایه انسانی را قابلیت جمعی سازمان در استخراج بهترین راحل ها دانش افراد توصیف می کند - بونتیس، - 1998 و - بونتیس ، . - 2000سرمایه انسای : ذخیره دانش اعضای سازمان است که شامل شایستگی ها و طرز تفکر و باور های کارکنان است . - بنتیس، - 2000 سرمایه ساختاری : تمامی مخازن دانش غیر انسانی در یک سازمان است که شامل پایگاع داده ها - چارت های سازمانی - نمودارها - دستور العمل ها - اجرایی فرآیندها ، استراتژی ها و بطور کلی هر آنچه که ارزش آن برای سازمان بالاتر از ارزش مادی اش باشد . - روس، - 1997
سرمایه رابطه ای : عبارت است از دانش بر گرفته از روابط با ذینفعان از طریق کانال های ارتباطی سازمان است - بونتیس، - 2000 هر سازمان به منظور آگاهی از میان مطلوبیت و مرغوبیت فعالیت ها خود بالاخص در محیط های پیچیده و پویا نیاز مبرم نظام ارزیابی دارد . از سوی دیگر وجود ارزیابی و کنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمانی تلقی می شود که پیامدهای آن کهولت ونهایتا مرگ سازمان است . ممکن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یکباره آن ، از سوی مدیران عامل سازمان ها احساس نشود لکن مطالعات نشان می دهد فقدان نظام کسب بازخورد امکان اصلاحات لازم برای رشد ، توسعه و بهبود فعالیت های سازمانی غیر ممکن می نماید، سرانجام این پدیده مرگ سازمانی است. - عادلی ،1384،ص - 125یکی از زیر بنایی ترین نهاد ها تمامی جوامع بشری پس از از خانواده آموزش و پرورش است .
هرساله منابع انسانی و مالیبسیار عظیمی برای تعلیم و تربیت دانش آموزان مورد استفاده قرار می گیرد . اینگونه دانش آموزان آگاهی هاو توانمندیهای ضروری برای اجتماعی را بیاموزند و در رشد و اعتلای جامعه خود موثر باشند ، از مهمترین چالشهای گریبان گیر نظام های آموزشی دنیا به خصوص نظام آموزشی کشور ماست .ارتقای عملکرد در آموزش و پرورش تنها به توسعه اقتصادی اجتماعی کمک می کند بلکه از طریق تربیت نیروی انسانی کارآمد و خلاق می تواند موجب اعتلای کشور گردد. از آنجایی که امروزه دانش آموزان علاوه بر مهارتهای پایه نیازمند مهارتهای پیچیده تری هستند و منابعی که در اختیار آموزش و پرورش قرار می گیرد ، محدود است .درنتیجه ارتقای عملکرد در آموزش و پرورش بایستی از طریق ارتقای عملکرد درمدارس صورت گیرد . اگر آموزش و پرورش ، تغییرات کیفی در فرهنگ حاکم بر جامعه بوجود آورد، بدون شک می تواند از طریق تحول در رفتار مردم و شکل نهادهای اجتماعی ، پیشرفت های قابل ملاحظه ای در نرخ رشد عملکرد بوجود آورد - آذری،1378،ص - 63
پیشینه تاریخی سرمایه های فکری:
جدول زمانی ذیل به مهمترین رویداد های توسعه سرمایه فکری می پردازد - عالم تبریزو همکاران ،1388،ص - 17
