بخشی از مقاله
چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی رابطه عملکرد نشریات دانشجویی در حفظ و تقویت باورهاي مذهبی، ارزشهاي فرهنگی و هنجارهاي اجتماعی دانشجویان شهر قم پرداخته است. بدین منظور رابطه عملکرد نشریات دانشجویی بر باورهاي مذهبی، ارزشها و هنجارها به عنوان متغیرهاي اصلی مورد بررسی قرار گرفت.فروش تحقیق این پژوهش از نوع همبستگی و جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه هاي دولتی شهر قم بالغ بر 22099 دانشجو انتخاب شد، تعداد 384 دانشجو به عنوان نمونه آماري تحقیق با روش نمونه گیري تصادفی – طبقه اي متناسب با حجم نمونه مطابق فرمول کوکران تعیین گردید.
جهت گردآوري اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته که بر اساس طیف پنج درجه اي لیکرت با سه بخش اطلاعات جمعیت شناختی، باورهاي مذهبی، ارزشها و هنجارها 47 - سوال بسته پاسخ - با آلفاي کرنباخ 0/82 و وضعیت نشریات دانشجویی 20 - سوال بسته پاسخ - که با آلفاي کرنباخ 0/80 تأیید شد، استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده هاي پژوهش در دو بخش شامل آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در سطح استنباطی از نرم افزار ؛؛غ؛ استفاده شد.
نتایج نشان داد نشریات دانشجویی در حفظ و تقویت باورهاي مذهبی، ارزشهاي فرهنگی و هنجارهاي اجتماعی نقش دارند و بین عملکرد نشریات دانشجویی و حفظ و تقویت باورهاي مذهبی، ارزشهاي فرهنگی و هنجارهاي اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین بر اساس ضرایب تعیین 22/8 - r2 - درصد، 46/6 درصد و 46/4 درصد به ترتیب واریانس نشریات دانشجویی با حفظ و تقویت باورهاي مذهبی، ارزشهاي فرهنگی و هنجارهاي اجتماعی مشترك بوده است.
مقدمه
در دنیاي امروز، توسعه علم، دانش، دانایی، فرهنگ، تعهد و اخلاق از ابعاد اساسی توسعه پایدار جامعه و یک کشور به شمار می آیند و دانشگاه ها از گرانبها ترین ذخایري شناخته میشوند که جامعه براي پیشرفت و توسعه در اختیار دارد، از این رو دانشگاه ها داراي کارکردهاي اساسی در زمینه تولید، اشاعه، آموزش و تربیت نیروهاي کارآمد و همچنین توسعه و اعتلاي فرهنگی جامعه می باشند. شوراي عالی انقلاب فرهنگی یکی از وظایف خود را در مورد دانشگاه ها و مراکز فرهنگی، بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی و گسترش نفوذ فرهنگ اصیل اسلامی در شئون مختلف جامعه و اعتلاي فرهنگ عمومی جامعه می داند.
امروزه دانش ها، مهارت ها، باورها، ارزش ها، سنت ها، قواعد و رسوم اخلاقی و مذهبی پیوسته مورد سوال و تردید قرار می گیرند و باعث بحران هویت گردیده است. هویت مفهومی سیال و در جریان است، هویت فردي اشخاص متأثر محیط افراد و فرهنگ ایشان شکل میگیرد. این موضوع حاکی از اهمیت محیط و عناصر اجتماعی بر شکل گیري هویت انسانهاست. - علیخانی، . - 1383 ارزش ها، هنجارها و باورهاي مذهبی ارتباط عمیقی با هویت فرهنگی داشته و به همین دلیل، تغییر درآنها و تحولات فرهنگی می تواند بر شکلگیري چالشهاي هویتی تأثیر داشته باشد. این فرهنگ است که می تواند هویت ساز باشد. هرگاه ارزش هاي جدید در جامعه وارد شود و به دنبال نهادینه کردن خود باشد، تضادي میان ارزش هاي جدید و قدیم ایجاد خواهد شد.
بدین ترتیب، زمانی که ارزش هاي جدید بتواند به مقابله با ارزش هاي قدیمی بپردازد، ممکن است فرهنگ جامعه را دست خوش تحولاتی کرده و در نهایت، هویت فرهنگی جامعه را با چالش مواجه سازد و در صورت حل نشدن این چالش، بستري براي تبدیل آن به بحران و تهدید فراهم خواهد شد. پس، شکلگیري بحران هویت موجب می شود تا افراد نتوانند به شناسایی خود و هویت فرهنگی خود به منظورحرکت به سوي پیشرفت بپردازند - عیوضی و همکاران، . - 1389جامعه اي که در آن زندگی می کنیم، جامعه اي است با جمعیت بالایی از قشر جوان که درصد قابل توجهی از آن را به نام دانشجو می شناسیم. دانشجویی که بعنوان یک قشر تحصیل کرده و روشنفکر نگاهی دیگر گونه در ذهن افراد جامعه خود می آفریند.
دانشجو در عصر حاضر با توجه به روحیه پرسشگرانه خود همواره به دنبال پاسخ به این پرسش ها است، اینکه، که بوده، کجا بوده، چه بوده، چه هست، به عبارت دیگر متعلق به کدام قوم، ملت و نژاد است وآموزش عالی که امروزه یکی از مهمترین و حساس ترین نقش ها را در فرهنگ سازي جامعه بر عهده دارد می بایست با برنامه ریزي هاي مدون، دقیق و دوراندیشی لازم در جهت ارتقاي این هویت مشترك دانشجویان گام بردارد، در غیر اینصورت دانشجویان از پیشینه خود که اجزاي معنوي و فرهنگی که افراد آن جامعه را به هم متصل میکند اگاهی نداشته و در طولانی مدت چون به چنین اجزایی آگاهی یا اطلاعی ندارد، علاقه اي هم به وجود مشترك که پیوند دهنده افراد یک جامعه به یکدیگر است نخواهد داشت و با گسست این پیوند آشفتگی هاي اقتصادي، سیاسی، اجتماعی ظهور یافته و جامعه را با چالش مواجه خواهد کرد. به عبارت دیگر وقتی سخن از بحران هویت به میان می آید منظور بحران در معرفت و ساختار هویتی و فرهنگی است نشریات دانشجویی و انتشار آنها در حوزه هاي مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادي، سیاسی و... در فضاي دانشجویی و دانشگاهی ایران، موضوعی است که بویژه در سال هاي اخیر به فعالیتی پایدار و کانون توجه تبدیل شده است.
