بخشی از مقاله
چکیده
زندگی دانشجویی سبک زندگی است که تعداد افرادی که آشنایی با هم ندارن د،درمکانی اسکان مییابند و باید در این فضای محدود رویدادهای غیر قابل پیشبینی را کنترل کنند، و با آن سازگار شوند. این سبک زندگی علاوه بر مزایا دارای مشکلاتی هم هست. هدف از انجام این پژوهش، بررسی زندگی دانشجویان ساکن خوابگاه، تببین فرصتها و آسیبها است. در این بررسی با مطاله اسنادی پژوهشهای انجام گرفته در این زمینه و با فراتحلیل اطلاعات درسال تحصیلی 98-97 به عمل آمده است.
طبق این پژوهش تجربه زندگی مستقل و مسئولیتپذیری و افزایش اعتماد به نفس، استفاده از امکانات آموزشی و ورزشی شهر مقصد، تبادل فرهنگی و آشنایی با زبان و آداب و رسوم فرهنگی یکدیگر، توانایی سازش و انعطاف پذیری و ... از فرصتهای دوران دانشجویی است. کم شدن ارتباط عاطفی با خانواده واحساس غربت، مشروط شدن در ترم های اول، فشار اجتماعی محیط خوابگاه، نبود حریم خصوصی، کمبود مکان، کیفیت پایین مواد غذایی و بیعلاقگی به رشته تحصیلی و اعتیاد از آسیبهای این دوران است که در جهت کاهش این آسیبها و افزایش فرصتهای زندگی در سرای دانشجویی راهکارهایی ارائه شده است.
مقدمه
آسیبهای اجتماعی عبارت است از هر نوع رفتاری که با ارزشهای شناخته شده در جامعه در تعارض باشد و باعث اختلال در کارکرد فرد یا جامعه شود که آسیبهای دانشجویی هم از این مقوله است - ستوده و دیگران، . - 1388 دانشجوی غیر بومی یک مهاجر است زیرا مهاجرت به عنوان تغییر مکانی دائم یا موقت تلقی میشود - لهسائی زاده، . - 1368 و انسان مهاجر وقتی وارد محیط اجتماعی جدیدی میشود دچار ناراحتیهایی میشود که به شوک فرهنگی معروف است - صالحی،. - 1352 و هرگاه کسی به مدت طولانی در میان مردمی باشد که دارای زبان، ارزشها، رفتارها و سیستم کاری متفاوتی باشند. زندگی خسته کنندهای خواهد داشت و دیر یا زود احساس افسردگی میکند و ممکن است پرخاشگر شود .
- Dianne dicks,2000 - مطالعات نشان داده است که شیوع اختلالات و آسیبهای عاطفی و روانی در دانشجویان مقیم خوابگاه نسبت به دانشجویان غیرمقیم خوابگاه بالاتر است. فرد غیربومی امکان دارد در بلندمدت به پدیده خود بیگانگی دچار شود که پدیده خود بیگانگی میتواند زمینه انحرافات اجتماعی را هموار کند - محسنی، . - 1376 پذیرفتن نقش جدید، تقاضاهای تحصیلی، مشکلات مالی، کاهش اعتماد به نفس، احساس غربت، کم جرات بودن در تعاملات اجتماعی و تنش نمونه ای از این آسیبهاست - رسول زاده، سامانی، . - 1388 با توجه به پژوهشهای انجام گرفته و نتایج طرح های پژوهشی این پژوهش در نظرداردبه سوالات زیر پاسخ دهد.
• آسیبهای زندگی دانشجویان درسراهای دانشجویی شامل چه مواردی است و چه تاثیراتی بر روان دانشجویان دارد؟
• چه راهکارهایی جهت کاهش آسیبهای زندگی دانشجویان در سراهای دانشجویی وجود دارد؟
• فرصتهای زندگی دانشجویان درسراهای دانشجویی که برای رشد و شکوفایی استعدادها وجود دارد، شامل چه مواردی است؟ باتوجه به ان که پژوهشهای صورت گرفته در این زمینه اندکاند. این پژوهش در نظر دارد با مطالعه تحقیقات پیشین، شناخت هدفمند آسیبهای دانشجویی، برنامهها و راهکارهایی جهت کاهش آسیبها و معرفی فرصتها زندگی دانشجویان درسراهای دانشجویی ارائه دهد. اهمیت موضوع در ان جا آشکار میشود که یک چهارم بودجه دانشگاهها صرف بیتوجهی به آسیبهای اجتماعی میشود.
زندگی در خوابگاه یعنی زندگی در مکانی با کم ترین حریم شخصی.خوابگاهها به دو دسته تقسیم میشوند. دسته اول خوابگاههای دولتی، که شامل مکانهای ورزشی، سلف سرویس، کتابخانه و اینترنت است. خوابگاههای دولتی اکثرا در محوطه دانشگاهاند. دسته دوم خوابگاههای خودگردان هستندکه در ابتدا کاربری سرای دانشجویی نداشته و بعدا به دلیل کمبود مکان به خوابگاه تبدیل شدند. آسیبهای دانشجویی اعم از هرنوع اسیبی است که به داشجو در زندگی خوابگاهی وارد میشود و عدم مدیریت این آسیبها میتواند به مشکلات جدی ختم شود.
فرصتهای زندگی دانشجویان در سراهای دانشجویی هم شامل همهی فرصتها و اتفاقات مثبت سراهای دانشجویی است. زندگی دانشجویی شرایط جدیدی است که برای دانشجویان جدید الورود تنیدگی ها وپیچیدگیهای خاص خود رادارد. - قاسم پور خوشرودی ودیگران، - 1395 این در شرایطی است که سراهای دانشجویی ما،تنها بخشی از نیاز های ساده و اولیه دانشجویان را بر اورده میکنند. - محمودی راد، - 1383 این تحقیق در جهت پیشبرد اهداف زیر عمل میکند.
بررسی آسیبهای زندگی دانشجویان درسراهای دانشجویی و ارائه راهکارهایی جهت به حداقل رساندن این آسیبها؛
شناخت فرصتهای زندگی دانشجویان درسراهای دانشجویی و ارائه راهکارهایی جهت افزایش این فرصتها.
روش
روش این پژوهش اسنادی و با مطالعهی نتایج پژوهشهای انجام شده در این زمینه و با فراتحلیل اطلاعات انجام شده است.
یافتهها
در این بخش آسیبهای زندگی دانشجویان ساکن سراهای دانشجویی و فرصتهای زندگی این دسته از دانشجویان مطرح میشوند. درادامه راهکارهایی جهت به حداقل رساندن این آسیبها مطرح میشود.
کمبود مکان و نبود حریم شخصی: کمبود مکان که منجر به احساس عدم مالکیت، درگیری و تنش بین دانشجویان، کاهش بهداشت فردی و جمعی و مختل شدن آرامش ذهنی میشود. در نتیجه بازده دانشجویان از امور درسی که هدف نهایی آنها است کاهش پیدا میکند - همشهری انلاین،. - 1394 تطبیق با همهی شرایط، نبود آرامش موردنیاز برای استراحت و مطالعه، تنهایی و کمبود محبت سبب ایجاد زمینههای افسردگی و سایر ناهنجاریهای روانی برای دانشجو میگردد - خبرگزاری دانشجو، - 1395؛
ارتباط با جنس مخالف: ارتباط با جنس مخالف یکی از آسیبهایی است که فرد را در معرض درگیریهای شدید ذهنی قرار میدهد، فضای خوابگاه، نبود نظارت والدین و داشتن الگوی نامناسب از دلایل آن است. تمایل جوانان برای داشتن این ارتباطها نوظهور است، علاوه بر دین و ارزشهای دینی، فرهنگ جامعه با این معاشرتها در تعارض است - اسدیان، - 1394؛
تطبیق باکلیه شرایط مثبت ومنفی خوابگاه: به دلیل اینکه افراد ساکن خوابگاه بین 18تا30سال سن دارند و در این سن انعطاف پذیری خاصی از دوستان خود دارند ممکن است جهت پذیرفته شدن در گروههای خوابگاهی به شکل آنها درآیند و رفته رفته ویژگیهای شخصیتی خود را فراموش کنند؛
اعتیاد به اینترنت: دانشجوی ساکن در سرا دانشجویی در اوقات فراغت چاره ای جز سرگرم شدن با اینترنت نمیبیند، و وقت خود را صرف اموری خارج از اهمیت میکند. این استفاده افراطی خود به خود آسیبها و مشکلات جدیتری از قبیل کلاه برداریهای اینترنتی و میشود؛
احساس غربت: کم شدن ارتباط عاطفی با خانواده و زندگی در خوابگاهها، خصوصا در ترم های اول سبب میشود دانشجو خود را در شهری بیگانه و به دور از خانواده و نزدیکان با کوله باری از درس و تکالیف تنها ببیند و همین کمبود محبت و نبود نظارت والدین به سان قبل خود زمینه ساز آسیبهای جدی تری است،که اگر فرد نتواند ان را مدیریت کند دچار مشکلات جدی میشود - خبرگزاری دانشجو، . - 1395 به گزارش انجمن سلامت دانشجویان امریکا دو هفتهی اول ورود به دانشگاه بسیار بحرانی میباشد؛
مشروط شدن در ترمهای اول: به علت شکاف اموزشی بین دانشگاه ومدرسه،نبود نظارت والدین، حجم زیاد مطالب درسی و کمبود وقت برای مطالعه برخی از دانشجویان مشروط شدن در ترم های اول را تجربه میکند این امر باعث احساس ناخوشایند ضعف و ناتوانی وخود سرزنشی میشود؛
بیعلاقگی به رشته تحصیلی: متاسفانه در نظام اموزشی دانش آموزان برای آزمون ورودی ددانشگاه اماده میشوند و بازار کار را بر علاقه شخصی ترجیح میدهند و وقتی خود را در میان کوله باری از درسهایی که به آن علاقه ندارد میبیند، زمینه ایجاد افسردگی و منفعل بودن وحتی انصراف از تحصیل است - خبرگزاری دانشجو، - 1395؛
