بخشی از مقاله
چکیده :
سازمانها در معنای وسیع کلمه ، از شالوده های اصلی اجتماع کنونی هستند و مدیریت مهمترین عامل در حیات ، رشد و بالندگی یا مرگ سازمان هاست .نیروی انسانی به عنوان مهمترین و موثرترین عامل تولید و بهره وری در سازمان است و دارایی ارزشمندی است که موفقیت های سازمان را به طور فزاینده ای تحت تاثیر قرار می دهد .با توجه به اینکه هدف تمامی سازمان ها سود آوری و حفظ بقا در شرایط کنونی می باشد، ارتباط بین برنامه ریزی منابع انسانی با برنامه ریزی استراتژیک نقش بسیار موثری در موفقیت سازمان برای رسیدن به اهداف ایفا می کند .مقاله حاضر بیان می دارد برقراری ارتباط منابع انسانی به عنوان شریک استراتژیک و با ارزش ترین سرمایه سازمان با مدیریت استراتژیک می تواند هدفمندترین منبع سازمان برای رسیدن به اهداف باشد .
واژگان کلیدی : مدیریت استراتژیک منابع انسانی ، مدیریت استراتژیک ، اهداف سازمانی
مقدمه
امروزه مدیریت استراتژیک منابع انسانی به عنوان ابزاری که اهداف استراتژی های سازمانی را به اهداف و برنامه های منابع انسانی متصل نماید ، مورد توجه جدی قرار گرفته و از نیروی انسانی با کیفیت و دانش مدار که مهمترین مزیت رقابتی سازمان و کمیاب ترین منبع سازمان هاست یاد می نماید و انسان را که یک عامل حیاتی و ممتاز برای بقای رشد، رقابت و برتری سازمانی مد نظر قرار می دهد ، به گونه ای که امروزه رسمیت و عینیت سازمانها با منابع انسانی آنها شناخته می شود - آقاجانی و شریفی ، - 1391 ، اهمیت دادن به منابع انسانی ، اساس و محور کار مدیران درون سازمان هاست ، با توجه به افزایش پیچیدگی های محیط وافزایش عوامل مختلف برای اتخاذ تصمیم مناسب درون سازمانها باعث شده که مدیریت استراتژیک در بین مدیران ،از جایگاه ویژه ای برخوردار شود - جعفریان و خیر خواه ، - 1391
که در صورت بی توجهی به این مساله ، پیامدهای جبران ناپذیری درون سازمانها به وجود خواهد آمد ، اما با اندکی توجه مشکلات درون سازمان ها قابل پیشگیری خواهد شد - اکبری واکبری ،. - 1391
از این رو توجه به مدیریت استراتژیک منابع انسانی به عنوان کلید اصلی موفقیت درون سازمان ها جهت افزایش توان تولید و باقی ماندن سازمان ها در بازار رقابت بسیار موثر می باشد .هدف از مطالعه ، ضرورت مدیریت استراتژیک منابع انسانی درون سازمان هاست و سعی دارد ضمن تاکید بر ضرورت مدیریت استراتژیک برای نیروی انسانی به منظور کسب برتری ، تحول و موفقیت سازمانی ، راهکارهایی در این زمینه ارائه نماید .مقاله حاضر به صورت مروری است و جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع مکتوب وسایت های اینترنتی تدوین شده است .
تعاریف ومفاهیم
-1 مدیریت استراتژیک : هنر وعلم تدوین ، اجرا وارزیابی تصمیمات وظیفه ای چندگانه که سازمان را قادر می سازد بههدف های دراز مدت خود دست یابد - هلالی وهمکاران ،. - 1392
-2 مدیریت منابع انسانی : مدیریت پایدار با ارزش ترین دارایی سازمان ، یعنی کارکنان که در سازمان فعالیت می نمایند و در کنار هم جهت دست یابی به اهداف و موفقیت سازمان تلاش می نمایند - غلامزاده وجلالی ، - 1391
-3 استراتژی منابع انسانی : الگویی از تصمیمات درون سازمان، که به سیاست ها و رویه های متعلق به منابع انسانی می پردازد ، در واقع فرایند تدوین واجرای استراتژی منابع انسانی به منظور مرتبط ساختن سیاست ها و روش های منابع انسانی با هدف های استراتژیک سازمان است - غلامزاده وجلالی ،. - 1391
-4 مدیریت استراتژیک منابع انسانی : مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر هماهنگی داخلی سیاست پرسنلی مبتنی بر توانایی ها ، مهارت و دانش کارکنان به عنوان تلاشی در جهت حمایت از استراتژی های رقابتی به منظور تحقق اهداف سازمانی تاکید دارد واز آن جهت اهمیت فزاینده ای یافته است که در اقتصاد دانش محور کنونی ،کارکنان به عنوان ابزار اولیه مزیت رقابتی و توسعه عملکرد سازمانی مورد توجه خاص قرار گرفته است - الفتی و همکاران ،. - 1392
مدلهای مدیریت استراتژیک
الف- مدل مدیریت تعهد بالا
وود - 1996 - مدیریت تهعد بالا را چنین توصیف کرده است :شکلی از مدیریت که بر ایجاد تعهد تاکید می کند بنابراین خود کارکنان رفتار خود را تعدیل می کنند و کسی رفتار آنها را از طریق تهدید وفشار تغییر نمی دهد ،ضمن اینکه روابط داخل سازمان بر سطح بالایی از اعتماد استوار است . - اعرابی وایزدی ،. - 1381مدل مدیریت عملکرد بالا هدف مدیریت عملکرد بالا - که آن را در آمریکا روش ها یا سیستم های کار با عملکرد بالا می نامند - ،تاثیر گذاری بر عملکردشرکت است از طریق افزایش بهره وری ، افزایش کیفیت کار وخدمات ارائه شده ، افزایش کیفی سطح خدمات مشتری ، افزایش سود ، رشد بیشتر وارزش بیشتری برای سهام داران خلق کردن ، به کمک کارکنان شرکت ، روش های مدیریت عملکرد بالا عبارت است از جذب نیرو با دقت بسیار ، انتخاب رویه ها ، آموزش مفید وگسترده ،فعالیتهای پروردن مدیران ، سیستم های انگیزشی پرداخت ، و فرایند های مدیریت عملکرد - اعرابی وایزدی ،. - 1381
مدل مدیریت مشارکت بالا این روش شامل برخورد با کارکنان به مثابه شرکاء می شود ، که منافعشان مورد توجه و احترام قرار بگیرید وحق رای درمسائل مربوط به خود را داشته باشند .این روش بر ارتباط با کارکنان و مشارکت آنها تاکید می کند .هدف از اجرای این روش ،ایجاد جوی است که مدیران و اعضای گروه ها بتوانند با یکدیگر مذاکره کنند و انتظارات خود را ابراز دارند و از اطلاعات مربوط به ماموریت ، ارزش ها واهداف سازمان ، همه آگاه باشند .این روش درکی متقابل در خصوص اهداف سازمان ایجاد می کند و چارچوبی است برای مدیریت و پرورش کارکنان برای اطمینان خاطر حاصل نمودن از حصول به اهداف - اعرابی و ایزدی ،. - 1381
مراحل مدیریت استراتژیک فرایند مدیریت استراتژیک در بر گیرنده سه مرحله می شود :
تدوین استراتژی ها ، اجرای استراتژی ها و ارزیابی استراتژی ها مقصود از تدوین استراتژی این است که ماموریت شرکت تعیین شود ، شناسایی عواملی که در محیط خارجی ،سازمان را تعدید می کنند یا فرصت هایی را به وجود می آورند شناسایی نقاط قوت وضعف داخلی سازمان ، تعیین هدف های بلند مدت ، در نظر گرفتن استراتژی های گوناگون و انتخاب استراتژی های خاص جهت ادامه فعالیت - پارسیان واعرابی . - 1379اجرای استراتژی ها ایجاب می کند که سازمان هدف های سالانه در نظر بگیرد ، سیاست ها را تعیین کند ، در کارکنان انگیزه ایجاد نماید و منابع را به گونه ای تخصیص دهد که استراتژی های تدوین شده به اجرا در آید - پارسائیان واعرابی ، . - 1379
در مدیریت استراتژی ارزیابی استراتژی ها ، آخرین مرحله به حساب می آید .مدیران نیاز شدید دارند که بدانند استراتژی های خاص و مورد نظر آنان در چه زمانی کارساز واقع نمی شود .اصولاً استراتژی ها بدین معنی است باید در این مورد اطلاعاتی را گرد آوری کرد .همه استراتژی ها دستخوش تغییرات آینده قرار می گیرند زیرا عوامل داخلی وخارجی به صورت دائم در حال تغییر هستند .برای ارزیابی استراتژی ها سه فعالیت عمده به شرح زیر انجام می شوند. - پارسیان واعرابی - 1379
-1 بررسی عوامل داخلی و خارجی که پایه واساس استراتژی های کنونی قرار گرفته اند .
-2 محاسبه وسنجش عملکرد و
-3 اقدامات اصلاحی
مدیریت استراتژیک منابع انسانی مدیریت منابع انسانی قسمتی عمده از قلمرو علم وهنر مدیریت را تشکیل می دهد که با نگرشی استراتژیک می توان تعریفزیر را برای آن قائل شد .مدیریت استراتژیک منابع انسانی عبارت است از : دور اندیشی فراگیر ، نوآور و تحول گری سازمان
