بخشی از مقاله
چکیده:
در جوامع دانش محور کنونی،بازده سرمایه فکری به کار گرفته شده اهمیت یافته است. این به آن معنی است که در مقایسه با سرمایههای فکری، نقش و اهمیت سرمایههای مالی در تعیین قابلیت سودآوری پایدار کاهش چشمگیری یافته است.از این رو هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سرمایه فکری ومدیریت ریسک طی سالهای 1387 تا 1391 در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این راستا ما از مدل پالیک برای شناسایی و سنجش متغیر مستقل استفاده نوده ایم وبرای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از داده های بدست آمده از نرم افزار ره آورد نوین ، برای محاسبه متغیرهای پژوهش،از نرم افزار Excel استفاده شده است.
و جهت آزمون فرضیه ها از نرم افزار Spss به کمک آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی ، مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفتند. بنابراین 70 شرکت فعال بورسی به عنوان نمونه انتخابی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از روش رگرسیون چندگانه برای فرضیه های اصلی صورت گرفته است. فرضیه اصلی اول که به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ریسک کل می پردازد نشان از عدم وجود رابطه معناداری بین سرمایه فکری و ریسک کل در بورس اوراق بهادار تهران دارد. فرضیه اصلی دوم که به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های ذکر شده می پردازد از وجود رابطه معنادار بین سرمایه فکری و ریسک سیستماتیک در بورس خبر می دهد
کلید واژه ها: سرمایه فکری، ریسک ، سرمایه ساختاری ، سرمایه انسانی،سرمایه فیزیکی
مقدمه
بدون شک، یکی از مهمترین سرمایه های هرسازمان، منابع منحصر به فرد آن است که مزیت رقابتی در مقابل رقبا محسوب می شود؛ به طوری که اثربخش ترین دارایی برای ارتقای بازدهی درهرسازمانی،منابع کارا و اثربخش می باشد. طبق دیدگاه مبتنی بر منابع شرکت، سرمایه فکری منابع مهمی هستند که شرکت ها را قادر به ایجاد مزیت رقابتی و عملکرد مالی برتر می نمایند.اندازه گیری سرمایه فکری به طور کامل و دقیق، می تواند ارزش و عملکرد شرکتها را اندازه گیری کند چون در یک جامعه مبتنی بر دانش ، دانش بخش مهمی از ارزش یک کالا و نیز بخش مهمی از ثروت یک شرکت را تشکیل می دهد، و در نهایت باید گفت که شرکتها نه تنها نیاز دارند تا دارایی های نامشهود خود را شناسایی ، اندازه گیری و مدیریت کنند، بلکه باید همواره سعی کنند تا این دارایی های نامشهود را به طور مستمر بهبود بخشند.
با وقوع انقلاب تکنولوژی و فناوری اطلاعات، از سالهای بعد از 1990، الگوی اقتصاد جهانی، تغییر اساسی کرد. در اقتصاد امروز، دانش به عنوان مهمترین سرمایه، جایگزین سرمایه مالی و فیزیکی شده است - قلیچ لی و مشبکی، . - 1385 اما در این راستا خطرها و ریسک های مختلفی وجود دارد که هر لحظه منابع سازمان را در معرض تهدید قرار می دهد. سازمان های مواجه با ریسک در صورت مدیریت غیر صحیح ریسک، مزیت های رقابتی خود را نیز ازدست می دهند. به دلیل اثرات سوء افزایش این ریسک ها، هم به منابع وهم به سازمان لطمه وارد می شود وکاهش اثرات این ریسک ها در جهت کاهش هزینه های ناشی از ریسک، کاهش استرس های ناشی از ریسک، برنامه ریزی دقیق و توانمندسازی نیروی انسانی و توسعه قابلیت ها وشایستگیهای واقعی افرادبرای سازمان ها،مهم و ضروری است - کول و همکاران1، . - 2013 از این رو تحقیق و پژوهش در راستای ریسک و چگونگی مدیریت آن همیشه دارای اهمیت ویژه ای بوده است.
تعاریف مختلف سرمایه فکری
سیتارامان و دیگران در سال 2002 سرمایه فکری تفاوت بین ارزش بازاری یک سازمان و هزینه جایگزینی دارایی های آن است - سیتارامان و دیگران،2002 ،. - 128-148سرمایه فکری موجودی دانشی یک سازمان است که در یک مقطع زمانی خاص در آن وجود دارد. سرمایه فکری شامل تمامی منابع دانش محوری است که برای سازمان ارزش تولید می کنند ولی در صورت های مالی وارد نمی شوند - پابلوس، . - 2004ادوینسون و مالون، سرمایه فکری را »اطلاعات و دانش به کار برده شده برای کار کردن، جهت ایجاد ارزش« تعریف میکنند .2 - Vasile, 2008 - .
