بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی با توجه چرخه عمر شرکت در شرکت هاي پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. براي مدیریت سود با استفاده از مدل تعدیل شده جونز - دیچو و همکاران ، - 1995، عدم تقارن اطلاعاتی که از مدل چیانگ و وکینتاش - 1986 - براي تعیین دامنه قیمت پیشنهادي خرید و فروش سهام و براي تفکیک شرکت ها به مراحل چرخه عمر از چهار متغیر : رشد فروش، مخارج سرمایه اي ، نسبت سود تقسیمی و سن شرکت استفاده شده است. همچنین از چهار متغیر کنترل: اندازه شرکت، نسبت رشد، اهرم مالی و ریسک سیستماتیک وجود دارد.
جامعه آماري مورد مطالعه این پژوهش شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و نمونه اي مشتمل بر 100 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند که تعداد 15 شرکت در مرحله رشد، تعداد 70 شرکت در مرحله بلوغ و تعداد 15 شرکت در مرحله افول اختصاص گردیده است؛ در طی دوره زمانی 5 ساله - 1391 - 1387 - می باشد. براي آزمون فرضیههاي پژوهش از آزمون همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شده است، نتایج حاصل از اندازه گیري متغیرها به منظور آزمون فرضیه هاي پژوهش وارد نرم افزار Eviews و Ssps می شود. به طورکلی نتایج پژوهش نشان می دهد که بین عدم تقارن اطلاعاتی و مدیریت سود شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معنادار وجود ندارد.
مقدمه
گزارشهاي مالی، منابع مهم اطلاعاتی براي تصمیم گیريهاي اقتصادي به شمار میرود که مدیران، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان جهت رفع نیازهاي اطلاعاتی خود از آنها استفاده میکنند از آنجایی که اطلاعات بصورت یکسان در اختیار استفاده کنندگان قرار نمیگیرد، بین مدیران و سرمایه گذاران عدم تقارن اطلاعات ایجاد میشود. عدم تقارن اطلاعات وضیعتی است که مدیران در مقایسه با سرمایه گذاران، داراي اطلاعات افشا نشده بیشتري در مورد عملیات و جوانب مختلف شرکت در آینده می باشند.
همین امر سبب میشود که مدیران انگیزه و فرصت مدیریت سود را داشته باشند؛ مدیران از مدیریت سود می توانند براي گرفتن امتیازاتی از سهامداران استفاده کنند، به عنوان مثال براي افزایش پاداش یا کاهش احتمال برکناري مدیر بخاطر عملکرد ضعیف آن و غیره. - Venkatesh and Chiang, 1986 - به بررسی گزینش نادرست و عدم تقارن اطلاعاتی درباره اعلانیههاي سود پرداختند. نتایج نشان میدهد که شکاف قیمت پیشنهادي خرید و فروش - به عنوان نماینده عدم تقارن اطلاعاتی - منبع درآمد کارگزار براي جبران زیانهاي پیش بینی نشده، در نتیجهي مبادله به معامله گران آگاه است. - RichaV , rdson ,2000 - به بررسی رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و دستکاري اقلام تعهدي پرداخت. نتایج نشان می دهد که بین عدم تقارن اطلاعاتی و مدیریت سود بر اقلام تعهدي رابطه مستقیم وجود دارد.
- Libby et al, 2002 - در پژوهش تحت عنوان »اعلان سود و عدم تقارن اطلاعاتی« به بررسی رابطه بین اعلان سود و عدم تقارن اطلاعاتی پرداختند. نتایج پژوهش آنها با بررسی شرکت هاي فعال در بورس تورنتو نشان میدهد که قبل از اعلان سود دامنه قیمت پیشنهادي خرید و فروش سهام افزایش پیدا کرده است. - Ajinya et al, 2005 - به بررسی نقش مدیریت در پیش بینی سود و عدم تقارن اطلاعاتی در پیرامون اعلان سود پرداختند.
نتایج پژوهش نشان میدهد که شرکتهاي داراي هیأت مدیره کاراتر و موثرتر پیش بینیهاي سود دقیق تري را منتشر میکنند. نتایج تحقیق - - Wang and Chiang, 2006 نشان میدهد که اگر اعلان سود عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش دهد، نمایندة عدم تقارن اطلاعاتی در دوره قبل از اعلان کمتر از دوره بعد از اعلان خواهد بود. همچنین در یک چهارم موارد اعلام سود عدم تقارن اطلاعاتی شرکت را، به ویژه براي اخبار بد شرکت کاهش میدهد.
- Lakhal, 2008 - در پژوهش خود به بررسی اثر اعلان سودهاي فصلی بر عدم تقارن اطلاعاتی پرداخت. نتایج نشان میدهد که پس از اعلان سودهاي فصلی عدم تقارن اطلاعاتی کاهش مییابد. Brown et al, 2008 - متوجه شدند که هرچه کیفیت گزارشگري مالی بیشتر باشد، عدم تقارن اطلاعاتی کاهش و حجم معاملات سهام افزایش مییابد. - Java , 2009 - در پژوهش خود به بررسی عدم تقارن در جریانهاي نقدي و محافظه کاري درحسابداري پرداخت. نتایج نشان میدهد که نخست، زمانی که اقلام تعهدي به عنوان متغیر وابسته در مدل باسو - - 1997 به کار رود عدم تقارن زمانی سود به طور قابل ملاحظه اي کاهش مییابد. دوم پایداري جریانهاي نقدي و اقلام تعهدي براي اخباربد - بازده منفی - کمتر از اخبار خوب - بازده مثبت - است.
به گفته - Bhattacharya et al, 2010 - کیفیت پایین سود، منجر به افزایش عدم تقارن اطلاعاتی در بازارهاي مالی میگردد. نتایج پژوهش - - Wasan and Boon 2010 نشان میدهد که میان دامنه تفاوت قیمت پیشنهادي خریدوفروش سهام به عنوان نماینده عدم تقارن اطلاعاتی و اقلام تعهدي، رابطه معناداري مشاهده نشد. - Cormier,2013 - به بررسی نحوه مدیریت سود در شرایط عدم تقارن اطلاعاتی در یک محیط بی ثبات پرداخت.
نتایج نشان میدهد که یک محیط پیچیده و پویا رابطه بین اقلام تعهدي اختیاري وعدم تقارن اطلاعاتی را که به عنوان نوسانات قیمت سهام وتفاوت قیمت عرضه و تقاضا اندازه گیري میشود را ضعیف میکند. به طور خاص رابطه مثبت بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی کم میشود. درمورد شرکت هاي با محصولات متنوع، آن هایی که مشتاقانه در فعالیت هاي تحقیق وتوسعه سرمایه گذاري میکنند و آن هایی که با نوسانات فروش بالایی روبرو هستند، این موضوع مشکل سرمایه گذاران را در ارزیابی مدیریت سود در یک محیط ناامن برجسته تر می کند. نهایتاً، در چنین شرایطی اقلام تعهدي اختیاري به احتمال بیشتري توسط سرمایه گذار تشخیص داده میشود.
- احمدپور کاسگري و عجم, - 1389 در پژوهش خود با عنوان بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدي و عدم تقارن اطلاعاتی به بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدي و عدم تقارن اطلاعاتی 346 مورد اعلان سود برآوردي شرکتها در طول سالهاي 1381تا 1387 پرداختند. نتایج پژوهش نشان میدهد که کیفیت اقلام تعهدي شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، تأثیرمعنی داري بر میزان عدم تقارن اطلاعاتی ندارد. هدف اصلی گزارشگري مالی تأمین نیازهاي اطلاعاتی سرمایه گذاران است. سرمایه گذاران و استفاده کنندگان با استفاده از اطلاعات حسابداري عملکرد آتی شرکت را پیش بینی و از آن براي ارزش گذاري شرکت استفاده میکنند. فرضیه پژوهش حاضر به این شرح است: بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی ارتباط معناداري وجود ندارد.
روش تحقیق
تحقیق حاضر نیز از نوع تحقیقات علی پس رویدادي - با استفاده از اطلاعات گذشته - است که بر اساس اطلاعات واقعی بازار سهام و صورتهاي مالی شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام می گیردتحقیقات. علی معمولاً از نوع کاربردي هستند نتایج آنها براي جلوگیري از تکرار حوادث و وقایع نامطلوب مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به محدودیت هاي اعمالشده، انتخاب نمونه از میان شرکت هاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با در نظر گرفتن معیارهاي زیر انجام میشود:
-1 پایان سال مالی شرکتها منتهی به پایان اسفند باشد.
-2 شرکت در دوره مورد مطالعه تغییر سال مالی نداشته باشند.
-3 طی این سالها زیان عملیاتی نداشته باشند.
-4 اطلاعات مالی شرکت در دوره مورد مطالعه در دسترس باشد.
-5 جزء شرکت هاي سرمایه گذاري، واسطه گري، تأمین مالی وهلدینگ نباشند. زیرا ساختار این شرکتها متفاوت ازسایر شرکت هاي تولیدي است.
با توجه به محدودیتهاي اعمالشده، تعداد 100 شرکت براي انجام تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیهها به روش نمونه گیري حذف سیستماتیک انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز بخش کتابخانهاي پژوهش از کتب و مجلات تخصصی فارسی و لاتین و مقالات اینترنتی گردآوري شده است. براي تجزیه و تحلیل دادههاي گردآوري شده از آمار توصیفی و آمار استنباطی به طور همزمان استفاده میشود. استفاده از آمار توصیفی با هدف جمع آوري، تنظیم و ارائه اطلاعات به صورت روشن و با محاسبه پارامترهاي جامعه و در صورت لزوم تعیین روابط موجود بین اطلاعات جمع آوري شده صورت میگیرد. دادههاي مربوط به بورس اوراق بهادار تهران در نرم افزار ره آورد نوین جمع آوري میشود.
