بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله با بررسی و تحلیل اصول علمی آشنایی با روش های نشاط بخش و شادی آفرین و موثر بر یادگیری دانش آموزان و ارزیابی های انجام شده با توجه به تجارب شخصی نویسنده که حاکی از آن است، اگر برنامه ها و روش های کاربردی دست اندرکاران آموزش و پرورش بر این امر استوار باشد که مدرسه را به محیطی جذاب و باز و استرس زا تبدیل کرده و یا دبیران محترم ، در هر سه مقطع تحصیلی ، دروس را طوری تدریس و بیان کنند که دانش آموزان، نه تنها از درس و مدرسه بیزار ، بلکه آنجا را خانه ی آمال خود و دوست داشتنی بیابند، اتوماتیک وار به روش های نشاط بخش و شادی آفرین در مدرسه، دست یافته ایم.بنابراین در این مقاله و در این مجال اندک، با ذکر 10اصل علمی – کاربردی و طرح های پیشنهادی مربوطه، بر آن شدیم ضمن اینکه توان ذهنی و شناختی و کاربردی دانش آموز را تا حدی بالا برده بلکه ادراک مفاهیم مربوط به دروس را در دوره های مختلف تحصیلی با توجه به تعامل مغز با پدیده های محیطی هر چه بیشتر و عمیق تر و انگیزه، میل و علاقه را در آنها رشد دهیم.
مقدمه
در این مقاله، سعی می شود با الهام از فصل چهارم از هدفهای کلان - بند یک - سند تحول بنیادین طرح ها وراهکارهایی به منظور ایجاد فضایی آرام و نشاط بخش در مدارس ، ارائه شود. همانطور که اگر آبی در یک فضای بسته قرار گیرد ، آن آب زلال به مردابی بد بو و گندیده تبدیل می شود ، محیط مدرسه نیز اگر دارای فضای راکد و همراه با ثبات و سکون بیش از حد باشد ، همین وضع پیش خواهد آمد. نباید دانش آموزان را طوری تربیت کرد که ایشان ، همیشه منتظر دستور از ستاد فرماندهی دفتر مدیریت باشند.
منظور این است که باید با ایجاد فعالیت ها و کارکرد هایی ، روح نشاط و تحرک رابرایشان تقویت کرد و این حاصل نمی شود مگر با همکاری و اعتماد متقابل و تعاملات اجتماعی بین خود دانش آموزان با یکدیگر و بین دانش آموزان و مربیان و معلمان از سمتی دیگر.. اصلتدبّر: به نوجوانان اینگونه بیاموزید که بگوید چرا و به چه علت تا اهل بحث و کنجکاوی باشد و استعدادش شکوفا امام علی - ع - همانطور که می دانیم، یکی از مفاهیم اساسی ارتباط با قرآن، مفهوم تدبر است که ما را با حقیقت قرآن آشنا می کند.
تدبر در قرآن، مفاهیم "ژرف اندیشی و ژرف نگری " و "عاقبت اندیشی و عاقبت نگری" را در بردارد.برخورداری مدیران از خصلت های برشمرده شده در قرآن بسیار مهم است، زیرا زمینه ی مساعدی را فراهم می کند تا انان به روشنی و به سهولت بتوانند ماموریت ها و وظایف خویش را درک کنند و در امور محوله تدبر کنند.البته لازم به ذکر است ، سطحی نگری ، یکی از موانع مهمتدبّر است. دونکته ی "ژرف اندیشی و ژرف نگری " و "عاقبت اندیشی و عاقبت نگری" که در امر تدبر مطرح است ، راه ورود را به ما تذکر می دهد - تورانی ،1386،ص. - 110 لذا اولین و شاید مهم ترین عملی که در راستای تحرک بخشیدن و ایجاد جنب و جوش هدفمند و سالم در میان دانش اموزان باید تحقق بخشد و همه ی اصل ها و طرح های این مقاله را تحت سیطره ی خود قرار می دهد ، اصلتدبّر است.
طرح مدیریت تدبر:
فرآیند تعلیم و تربیت در تمام ساحتها شامل تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، تعلیم و تربیت اجتماعی و سیاسی، تعلیم و تربیت زیستی و بدنی، تعلیم و تربیت زیباشناختی و هنری، تعلیم و تربیت اقتصادی و حرفهای، تعلیم و تربیت علمی و فناورانه منطبق بر نظام معیار اسلامی - مبانی و ارزشهای برگرفته از قرآن کریم، سنت حضرات معصومین - علیهم السلام - و عقل - که تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی در آن محوریت دارد. - فصل اول از سند تحول بنیادین،بیانیه ی ارزش ها،بند - 4 از آنجا که ما مسلمان هستیم ، بنابر این به جاست تا هر چه بیشتر دانش آموزان را به تعمق وتدبّر در آیات کتاب مقدس قرآن، واداریم.
با توجه به این که قرآن کتابی آسمانی و پر محتوا و جامع ترین کتاب هاست و از انجا که در این کتاب ، در زمینه ی همه ی مضامین صحبت شده است ، اعم از موضوعات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی، سیاسی و ... بنابراین هر مربی متناسب با درس مربوطه می تواند دانش آموزان را به قران ارجاع دهد تا موضوع برای دانش اموزآن ملموس تر شود. همین امر را می توان در مورد کتاب پرمحتوای نهج البلاغه انجام داد تا این دو کتاب مقدس بیشتر جنبه ی آموزشی بیابند.
اصل وحدت وجود:
هنر "عاقل بودن"عبارت است از هنر آگاهی از این که از چه چیز هایی چشم پوشی کنید. تعلیم و تربیت واقعی ،وقتی امکان پذیر است که کودک در ابعاد جسمی و روانی شناخته شود.تا کودک چنانچه که هست شناخته نشود و خصوصیات بدنی و روانی و مراحل زندگی وی روشن نباشد،رسالت تعلیم و تربیت در کشف و پرورش و شکوفایی استعدادهای بالقوه ی خلاق بشری به صورت مطلوب ممکن نخواهند بود. روسو می گوید"هر سن و هر حالت از حیات ،کمال و بلوغ مناسب خود دارد که مخصوص آن است.آموزش و پرورش باید این پیشرفت ها را تسهیل کند و به این کمال برسد.مجموع این پیروزی هاست که سبب توفیق در کار تربیت است.
اگر مرحله ای از مراحل حیات مورد غفلت قرار گیرد،فرصتی برای همیشه از دست رفته است و اقدامات بعدی سودی نخواهد داشت و نیز هر گاه تربیت قبل از پایان رشد متوقف شود، شکست مربی از این هم بزرگتر خواهد بود." - موسوی ، 1382،ص - 67 ونیز از آنجا که بشر امروز ی در جمع هم تنها به نظر می رسد ، به جاست تا او را از این تنهایی رها کرد و پر واضح است که دانش اموزان نیز از این امر مستثنی نیستند. برای دانش اموزان امروزی ، نصیحت و دستور ، دیگر کار ساز نیست . او اگر چه در جمع است ولی در وجودش نوعی تنهایی را احساس می کند ، جسمش همیشه هست ولی روحش معلوم نیست در کدام دیار پرسه می زند. باید با ایجاد فعالیت های مختلف و شیوه ای گوناگون ، مربی بتواند به وی نزدیک شود ، غمش را بشناسد و او را از پیله ی تنهاییش نجات دهد و از او پروانه ای دیگر بسازد.
طرح یکی از بهترین ها
قدرت و نفوذ یک لبخند بر قلب ها ، بیشتر از مته های حفاری بر دیوار هاست. یکی از طرح هایی که می تواند دانش آموز ، خود را یکی از افراد جمع بداند و ابراز وجود کند و او را از پیله ی تنهاییش بیرون آورد ، انتخاب یکی از بهترین ها و اینکه توهم می توانی همیشه یکی از بهترین ها باشی، است.با اجرای طرح پیشنهادی نویسنده این مقاله وبا انتخاب یکی از بهترین های هر ماه با عنوان:یکی از مسئولیت پذیرترین،یکی ازبا اخلاق ترین،یکی ازبا انضباط ترین،یکی ازفعال ترین نماینده ها،یکی ازدرس خوان ترین و... و نصب در طرح مربوطه در سالن آموزشگاه و تشویق درونی و بیرونی با اهدای هدایا و معرفی آنها به صورت ماهانه گام های مؤثری در ایجاد شور و شوق و رغبت سالم و مثبت در دانش آموزان،جهت یکی از بهترین ها شدن،برداشته می شود.
طرح بازی با دانش آموزان:
انگیزه نهانی تمام کارهایی که اغلب مردم می کنند این است که چگونه شادی بدست آورند، چگونه آنرا نگهدارند و چگونه آن را بهبود بخشند. یکی دیگر از طرح های پیشنهادی جهت رفع اضطراب و افزایش نشاط و آرامش در محیط مدرسه و در راستای اصالت دادن به وحدت وجود دانش آموزان، بازی های گروهی مسئو لین آموزشگاه در ساعات پنجره باز با دانش آموزان - به ویژه دانش آموزان کمرو و گوشه گیر - است که با الهام از این مطلب: کسانی که نمی توا نند فرصت کافی برای تفریح و بازی بیابند ، دیر یا زود وقت خود را صرف معالجه می کنند، برنامه ریزی و اجرا کرده است .
