بخشی از مقاله
چکیده
منطقه مورد مطالعه شامل دو تودة آتشفشانی به نامهاي زرینکمر و سیاهکوه میباشد که در فاصله 36 کیلومتري در شمال شرقی شهر شاهرود واقع شدهاند. این منطقه بخشی از پهنه ماگمایی البرز بوده و در طی دوران سنوزوئیک به شدت تحت تأثیر فازهاي کوهزایی آلپی قرار داشته و فعالیتهاي آتشفشانی ائوسن در تمام طول آن دیده میشود. سنگشناسی منطقه اغلب تراکیتی و حدواسط بوده و توفیتها پراکندگی وسیعی دارند.
دگرسانیهاي عمده شامل دگرسانی آرژیلیتی، آدولاریا - سریسیتی، سیلیسی و کلریتی هستند. براساس برخی شواهد در منطقه شامل رخداد دگرسانی آدولاریا - سریسیتی، وجود نهشتههاي تراورتنی، برشهاي هیدروترمالی حاوي پیریت، فراوانی رگههاي سیلیسی با بافت شانهاي و عیار قابل توجه نقره به میزان - 2/9- 3/4 - ppm در سنگهاي دگرسانشده، کانهزایی در منطقه زرینکمر و سیاهکوه میتواند از نوع کانهزایی طلاي اپیترمال نوع سولفیداسیون پایین باشد.
مقدمه
منطقه زرینکمر و سیاهکوه در شمال شرق شهر شاهرود در کمان ماگمایی البرز - AMB - ، قرار دارد - شکل . - 1 در ورقه زمینشناسی 1:250000 گرگان - ظهرابی و همکاران، - 1369 و 0+1:10000رامیان - ظهرابی و همکاران، - 1383 با مختصات 36˚ 39 عرض شمالی و55˚ ,10 ́ طول شرقی واقع شدهاست - شکل . - 2 راههاي ارتباطی شامل جادههاي آسفالته شاهرود - آزادشهر و جادههاي شنی و خاکی روستایی میباشد. سنگشناسی منطقه شامل تراکی- بازالت، تراکیآندزیت، آندزیت، تراکیت، سینیت و آذرآواري بوده که از این میان تراکیتها فراوانترند و پتاسیم بالایی دارند.
از لحاظ اقتصادي، امروزه ثابت شده است سنگهاي آذرین پتاسیمدار، ارتباط نزدیکی با کانسارهاي فلزات پایه و طلا دارند - موتشر و مونی 1، . - 1993 از جمله این کانسارها، کانسارهاي طلاي نوع اپیترمال میباشد مانند کانسار طلاي میزیما و طلاي پورگرا در گینه نو - لوئیس2 و ویلسون، 1990 و ریچارد3 و کمچ، . - 1993 تاکنون در این منطقه مطالعات زمین شناسی اقتصادي انجام نشده است. درصورتیکه پهنههاي دگرسانی، بخصوص آرژیلیتی و کلریتی در منطقه پراکندگی چشمگیري دارند. مناطق دگرسانی، مجاري عبور سیالات گرمابی را در سنگهاي پوسته نشان می-دهند و راهنماهاي مفیدي براي اکتشاف انواع کانسارها میباشند. رابطه نزدیکی بین واکنشهاي شیمیایی درگیر با رخداد دگرسانی با واکنشهاي مسئول تهنشست فلزات وجود دارد - راب4، . - 2005
روش مطالعه
دگرسانی و کانهزایی
با توجه به مطالعات صحرایی و میکروسکوپی، دگرسانیهاي اصلی در منطقه مورد مطالعه شامل دگرسانی آرژیلیتی، سریسیتی، کلریتی و سیلیسی میباشد . دگرسانی آرژیلیتی با حضور کانیهاي رسی مشخص میشود. چنانچه مقادیر محدودي پتاسیم، کلسیم و منیزیم در سنگ باقی بماند صرف تشکیل مونت موریلونیت، ایلیت، هیدرومیکا و کلریت میشود. این کانیها همراه با کائولینیت یا بدون کائولینیت به دگرسانی رسی حدواسط موسوم است - گیلبرت و پارك5، . - 1996 این نوع دگرسانی به رنگهاي سفید، آجري تا قهوهاي روشن در اطراف درز و شکستگیهاي واحدهاي آتشفشانی - آذرآواري ائوسن نمود بیشتري دارد و بعلت فراوانی کانیهاي رسی، خاصیت چسبندگی دارد.
در مشاهدة میکروسکوپی کانی سرسیت و آدولاریا جانشین فلدسپات آلکالن شده است. فلدسپاتها بطور عمده به کانیهاي رسی تبدیل میشوند - شکل - 3 الف - . دگرسانی کلریتی به رنگ سبز در سنگهاي حدواسط و اسیدي دیده میشود و معرف جانشیتی کلریت بجاي هورنبلند و پلاژیوکلاز میباشد. همانطور که در شکل دیده میشود در پهنهبندي دگرسانی، دگرسانی کلریتی در مرکز و دگرسانی آرژیلیتی در اطراف آن قرار دارد - شکل -3 ب و ت - . رگههاي سیلیسی متعدد نفوذي در سنگهاي منطقه دلیلی بر گسترش دگرسانی سیلیسی است.
بافت وساخت رخداد ساختار دروزهاي رگههاي سیلیسی و سیلیسی - کربناتی و ساخت شانهاي - شکل -4 الف و ب - و نوع دگرسانیها و ایجاد برشهاي هیدروترمالی - شکل -4 پ و ث - و تشکیل تراورتن و همچنین حضور پیریت در آنها، احتمال کانهزایی طلا را بالا میبرد که براي این منظور، از نمونههاي مورد نظر مقاطع نازك و نازك صیقلی تهیه شد همچنین براي دقیقتر دیدن پیریت یا طلا از روغن مخصوص میکروسکوپ یااُیل - Oil - ، استفاده گردید در این مشاهده دو نوع پیریت شکلدار و بیشکل - کلوفرمی - وجود دارد - شکل-4 ث - . در یکی از نمونهها درخشندگی بیشتري نسبت به پیریت نشان میدهد و احتمالاً نمونه طلادار میباشد.
