بخشی از مقاله
چکیده
کانهزایی استیبنیت در منطقه مغانلو به صورت رگهای در ارتباط با سنگ میزبان گرانیت شاهبلاغی که یک گرانیت تیپ A میباشد، حادث شده است. رگه کانهدار دارای روند شمالشرق- جنوبغرب بوده و طول حدود 150 متر و عرض حداکثر 10 متر دارا میباشد. وجود ساختهای رگهای، رگچهای و برشی، همراه با بافتهای برشی، پرکننده فضای خالی، رگچهای و داربستی موید تشکیل ماده معدنی از سیالات گرمابی است. کانه اصلی در این رخداد معدنی استیبنبت است که با مقدار کمی ارسنو پیریت و اکسیدهای ثانویه آهن منجمله گوتیت همراهی میشود. کانی باطله در این رخداد معدنی کوارتز است، که به دو صورت ریزبلور - کلسدونی - و درشتبلور مشاهده میگردد.
واژههای کلیدی: کانهزایی؛ سیالات گرمابی؛ استیبنیت؛ مغانلو؛ زنجان.
مقدمه
رخداد معدنی آنتیمونی مغانلو در 60 کیلومتری غرب زنجان و در محدوده بین طولهای جغرافیایی 47 54' 50" تا 47 54' 59" شرقی و عرضهای جغرافیایی 36 38' 30" تا 36 38' 37" شمالی واقع میباشد. این رخداد معدنی بر اساس تقسیمبندی ساختاری نبوی - 1365 - در زون ساختاری ایران مرکزی واقع میباشد. میزبان کانهزایی سنگهای گرانیتی - گرانیت شاهبلاغی - به سن پرکامبرین است. جهت دسترسی به رخداد معدنی مورد مطالعه میتوان مطابق شکل 1 از طریق جاده زنجان - ماهنشان و یا جاده زنجان - دندی اقدام نمود.
روش کار
پس از انجام مطالعات کتابخانهای، در جریان بازدیدهای صحرایی از سنگ میزبان و ماده معدنی نمونهبرداری گردیدمتعاقباً. ازنمونههای برداشت شده، مقاطع نازک و مقاطع نازک صیقلی جهت انجام مطالعات سنگنگاری و کانهنگاری تهیه گردید. مطالعات سنگنگاری و کانهنگاری با استفاده از میکروسکوپ دو منظوره prior صورت پذیرفت.
پتروگرافی و کانهنگاری
سنگ میزبان ماده معدنی در منطقه مغانلو، گرانیت هولولوکوکرات شاهبلاغی با بافت دانهای و یا بافت دانهای پورفیری - شکل - 2 میباشد. توده نفوذی شاهبلاغی یک گرانیت تیپ A - عمادی، - 1389 بوده و شامل دو بخش است. یکی بخش مرکزی لوکوکرات و دیگری بخش حاشیهای هولولوکوکرات که میزبان کانهزایی میباشد. گرانیت هولولوکوکرات شاهبلاغیتقریباً فاقد کانیهای مافیک بوده وعمدتاً از کانیهای فلسیک کوارتز، پلاژیکلاز سدیک، ارتوز و میکروکلین تشکیل شده است. فلدسپارهای پتاسیمدار - ارتوز و میکروکلین - موجود در سنگ تا حدودی پرتیتی شدهاند.انواع ساخت و بافت ماده معدنی در نمونههای دستی رخداد آنتیمونی مغانلو در شکل 3 نمایش داده شدهاند.
ساخت و بافتهای متعددی در این رخداد معدنی وجود دارند که منجمله میتوان به ساخت و بافت تودهای - شکل -3 الف - ، بلورهای دانه پراکنده تیغهای شکل و یا تجمعات نیمه شعاعی استیبنبت در قطعات برشی شده سنگ میزبان - شکل -3 ب - ، ساخت و بافت پرکننده فضای خالی که حفرات توسط کوارتز در حاشیه و استیبنیت در مرکز پر شده - شکل -3 ج - ، ساخت و بافت رگچهای - شکل -3 د - ، ساخت برشی - شکل -3 ه - ، استیبنیت تودهای همراه با بلورهای پراکنده استیبنیت در قطعات خرد شده سنگ میزبان - شکل -3 و - اشاره نمود.
در مواردی قطعات برشی شده سنگ میزبان در تماس با محلولهای گرمابی و یا احتمالاً بر اثر جابجایی و حمل توسط این محلولها به حالت نیمه گرد شده تا نیمه زاویهدار در آمدهاندمتعاقباً. با سرد شدن محلولهای گرمابی، استیبنیت در رگچهها، رگهها و فضاهای خالی تهنشت شده و قطعات نیمهگرد شده تا نیمهزاویهدار سنگ میزبان را در بر گرفتهاند - شکل -3 ه - . بر اساس گیلبرت و پارک - 1997 - و اینسون - 1989 - ، انواع ساخت و بافتهای نمایش داده در شکل 3 تایید کننده منشا گرمابی آنتیمونی در رخداد معدنی مورد مطالعه میباشند.تصاویر میکروسکوپی نور انعکاسی یکبار پلاریزه ماده معدنی استیبنیت مغانلو در شکل 4 نمایش داده شدهاند. در هر دو تصویر الف و ب بلورهای درشت استیبنیت با رنگ سفید تا سفید مایل به خاکستری مشخص میباشند. بلورهای استیبنیت در رخداد معدنی مغانلو بصورت ساباتومورف تا زینومورف و درمواردی بصورت اتومورف هستند. تمامی بخشهای روشن واقع در تصاویر استیبنیت بوده و اختلاف روشنایی قابل مشاهده در تصاویر به دلیل بیرفلکتانس شدید استیبنیت میباشد.
