بخشی از مقاله
چکیده
آموزش زنان بهترین راه براي توسعه سلامتی، رشد و بهبود وضعیت فرهنگی- اقتصادي آنهاست. آموزش بهخصوص تحصیلات دانشگاهی یکی از عوامل مهم براي توسعه هر کشوري است و جزئی از حقوق اساسی انسانها محسوب میشود. زنان قشري از جامعهاند که از این حقوق مستثنی نیستند، اما آمار زنان تحصیلکرده در برخی از کشورهاي اسلامی نشاندهندة عقبماندگی زنان در بخش آموزش و تحصیل است و این امر، منجر به عدم رشدیافتگی این کشورها در عرصه بینالمللی است.
با توجه به اینکه زنان در مدیریت منزل، تربیت فرزندان و بهداشت و سلامت اعضاي خانواده نقش بسیار مهمی دارند، لذا اینچنین عقب نگه داشتن زنان منجر به صدمات غیرقابل جبرانی به پیشرفت و ارتقاي دانش و مهارت زنان، سلامت جسمانی و روانی اعضاي خانواده و نهایتاً کل جامعه میشود. آمار افراد مشغول به تحصیل در دانشگاههاي ایران نشاندهندة رشد روزافزون زنان و دختران مسلمان ایرانی است که مشغول به تحصیلات عالیاند. با توجه به نقش زن در مدیریت خانواده و تربیت فرزندان، رشد تحصیلات زنان میتواند شاخص مهمی از پیشرفت در جامعه اسلامی ایران باشد. این مقاله درصدد است تا به بررسی رشد آموزش زنان در ایران بهعنوان الگویی از توسعه جامعه اسلامی بپردازد و آثار اجتماعی این روند بر ارتقاي ابعاد فرهنگی- اقتصادي جامعه و غنیسازي فضاي خانواده را بررسی نماید.
مقدمه
مفهوم توسعه، پیشرفت در جنبه اقتصادي – اجتماعی و سیاسی یک کشور است. آموزش ابزار اصلی توسعه انسانی است و بهمنزله حقوق اساسی افراد در هر جامعه مدنی محسوب میشود. براساس جزء 26 اظهارات جهانی حقوق بینالملل، هر انسانی حق آموزش و تحصیل دارد و آموزش باید مخصوصاً در دورة ابتدایی مجانی و اجباري باشد. آموزش و پرورش باید در مسیر تحول کامل شخصیت انسانی و تقویت جنبههاي حقوق انسانی و آزادي بنیادي باشد.
آموزش موجب توسعه فرهنگ عمومی، تواناییها، قدرت، قضاوت، تصمیمگیري و احساس مسئولیت، براي تبدیلشدن به انسانی مفید در جامعه، میشود. تأکید بر آموزش و پرورش در کشورهاي توسعهیافته به علت اهمیتی است که بهعنوان ابزار توسعه اقتصادي، تغییرات اجتماعی و تجهیز کردن منابع انسانی دارد. آموزش و پرورش نقش مهمی در گسترش نگرشها، ارزشها و رویکردها دارد و باید توسط افراد و اجتماع مورد توجه قرار بگیرد - احمد، . - 1987
آموزش به زنان به افزایش آگاهی در مورد حقوق، مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادي جامعه کمک میکند و آنها را قادر میسازد تا به تواناییهاي بالقوة خود پیببرند و به توسعه مهارتها بپردازند، کاریابی کنند و شرایط سلامتی و تغذیه خود را بهبود بخشند. آموزش زنان موجب کاهش نرخ مرگومیر کودکان و نرخ مرگومیر رشد تحصیلات زنان در ایران بهعنوان الگویی از زنان مسلمان 37 مادران میشود. بنابراین، تحصیل زنان نه تنها میزان مشارکت آنها را در مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افزایش میدهد، بلکه موجب استقلال اقتصادي و بهبود کیفیت زندگی1 زنان و خانوادة آنها میشود که به نوبه خود موجب افزایش سلامت در کل جامعه میشود.
مطالعات مختلف - روي2، 1979؛ منون3، 1981؛ آگراول4، 1986؛ حسن5؛ و منون، - 2004 نشان دادهاند که آموزش زنان موجب افزایش مشارکت آنها در فرایند توسعه ملی میشود. با توجه به اهمیتی که تحصیل زنان در تحول جامعه دارد؛ اما وضعیت تحصیل زنان در برخی از جوامع اسلامی رضایتبخش نیست، مثلاً نرخ زن و مرد مشغول به تحصیل در برخی از کشورها، بهخصوص در بین جوامع مسلمان، نابرابر است - مانند هند - . در تحقیقی که حسن و ملون - 2004 - در کشورهاي اسلامی انجام دادهاند نزدیک به 60 درصد از زنان مسلمان بیسواد بودهاند و، این موضوع بیسوادي زنان مسلمان، باعث شده که کشور آنها در زمرة کشورهاي توسعهنیافته یا غیرمدرن قرار گیرد.
.1 دیدگاه اسلام در مورد آموزش زنان
برخی از کشورهاي غیرمسلمان چنین میاندیشند که قوانین اسلام مسئول بیسوادي زنان است. در صورتیکه، در اسلام هیچ اصلی وجود ندارد که منجر به کاهش شأن و مقام زنان مسلمان شود. در قرآن و احادیث بیانات متعددي وجود دارد که بهطور خاص به زنان توجه شده است و حقوق برابر انسانی را براي هر دو جنس فراهم ساخته است. هر زنی مانند مردان حق دارد که به توسعه دانش، هوش، وسعت دیدگاه، پرورش استعدادها و سپس استفاده از قواي بالقوة خود براي ارتقاي روح خود در جامعه بپردازد - جواد6، . - 199
