بخشی از مقاله
چکیده
تعامل شیوه تدریس با میزان رضایت از تدریس یکی از روشهای است که در یاد گیری موثر است که در این تحقیق، مورد پژوهش قرار گرفته است بدین جهت، دو شیوه تدریس سنتی - سخنرانی - و آموزش الکترونیکی - یادگیری انفرادی با استفاده از کامپیوتر - با هم مقایسه شدند. تعداد 64 نفر از دانش آموزان اول دبیرستان در درس شیمی، به صورت تصادفی به دو گروه کنترل 32 - نفر - و گروه آزمایش 32 - نفر - برای پژوهش انتخاب شدند. متغیر مستقل پژوهش شیوه تدریس بود - دو حالت سنتی و الکترونیک - و متغیر-های وابسته، پیشرفت تحصیلی، استعداد حافظه و میزان رضایت از شیوهی تدریس، در نظر گرفته شد.
ابزارهای پژوهش شامل آزمون پیشرفت تحصیلی، حافظه و رضایت سنجی از تدریس بود که روایی و پایایی آنها مشخص و تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد که یادگیری گروه آزمایش - آموزش الکترونیکی - بهتر از گروه کنترل بود. دو گروه از نظر حافظه یکسان بودند؛ ولیکن از جهت رضایت از شیوه تدریس گروه آزمایش بالاتر از کنترل بود. همچنین استعداد حافظه با متغیر مستقل یعنی شیوه تدریس تعامل نداشت؛ اما میزان رضایت از شیوه تدریس با روش تدریس مرتبط بود. دانش آموزانی که میزان رضایت از شیوه تدریس بیشتری را طلب می کردند با روش تدریس الکترونیک بهتر یاد میگیرند.
واژههای کلیدی: آموزش شیمی، آموزش الکترونیکی، آموزش سنتی، پیشرفت تحصیلی
مقدمه
استفاده از آموزش الکترونیکی در کشوری که با افزایش بی رویه جمعیت روبه رو بوده است و این جمعیت در نقاط مختلف شهری و روستایی پراکنده اند و ساختن کلاس درس برای آن ها به اندازه کافی بسیار زمان گیر وهزینه بردار است می تواند بسیار مفید باشد. برای رسیدن به چنین هدفی بایستی در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه دبیران، دانش آموزان و اولیاء آن ها نگرش مثبتی نسبت به استفاده از رایانه به وجود بیاوریم و پس از آن سعی گردد که مدارس به رایانه مجهز گردند و برای دبیران و دانش آموزان جهت خرید رایانه تسهیلات لازم فراهم گردد. امید است روزی فرارسد که دانش آموزان ایرانی قله های رفیع علم و معرفت را در دنیا کسب نمایند و پرچم مقدس کشور عزیزمان ایران در تمامی رشته های علمی، هنری، ورزشی و ... بر فراز پرچم سایر کشورها بدرخشد.روش های سنتی آموزش که در حال حاضر اجرا می شود، به تنهایی پاسخ گوی حرکت سریع علم و دانش و تغییر مداوم نیازهای جوامع در دنیای انفورماتیک نخواهد بود - ذوالفقاری،1386، ص - 31 بسیاری از روانشناسان تربیتی معتقدند که شرایط یادگیری باید چنان سازماندهی شود که هر فراگیر براساس تواناییهای خود به فعالیت و یادگیری بپردازد - مهرداد،. - 1381
روش اجرای پژوهش
نمونه پژوهش شامل 64 نفر از دانش آموزان دبیرستان ولایت فقیه بازفت از شهرستان کوهرنگ چهارمحال و بختیاری بوده است. از این تعداد به صورت تصادفی 32 نفر در گروه شاهد و 32 نفر در گروه آزمایش قرار گرفتند. دو گروه از نظر متغیرهای شرایط سنی و معدل ترم قبل کنترل شدند. در گروه شاهد از روش تدریس سخنرانی و در گروه آزمایش از آموزش الکترونیک استفاده شد؛ بدین ترتیب که سرفصل مطالب درس هر جلسه به صورت کتبی در اختیار دانش آموزان قرار می گرفت و دانش آموزان با استفاده از رایانه به همراه امکانات اتصال به اینترنت و دسترسی به منابع اطلاعاتی کلیه مطالب را که مربوط به سرفصل آن جلسه بود در مدت 30 دقیقه جستجو می کردند، سپس هر دانش آموز فرصت داشت اطلاعاتی را که به دست آورده بود، برای سایر دانش آموزان توضیح دهد و اگر مطلبی به صورت مشترک بین دانش آموزان وجود داشت، دانش آموزی دیگر فقط مطالب جدید را ارائه می داد و دانش آموزان دیگر نیز در بحث شرکت می کردند .
در نهایت با نوشتن مطالب جدید و مهم، مبحث مطالب توسط استاد جمع بندی می گردید. در این گروه هر دانش آموز با توجه به عنوان مربوط به هر جلسه بدون هیچ گونه محدودیتی، به منابع کسب اطلاعات دسترسی داشت. نقش معلم، رهبری گروه و تسهیل فرآیند آموزش بود.ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای بود که شامل سؤالاتی از مشخصات فردی، دموگرافیک، سوابق تحصیلی و همچنین آزمون میزان رضایت از تدریس و آزمون حافظه و آزمون پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. روایی پرسشنامه پیشرفت تحصیلی با استفاده از روش روایی محتوایی ارزیابی گردید که مورد قبول بود پایایی آن به روش بازآزمایی تأیید گردید که ضریب آن 0/94 بود.
تحلیل داده های پژوهش
بین دو گروه آزمایش و شاهد ازنظر سن و معدل ترم قبل، اختلاف معنی دار آماری مشاهده نشد. نتایج بررسی تاثیر روش آموزش الکترونیکی نسبت به روش آموزش سخنرانی در میزان یادگیری دانش آموزان در درس شیمی در جدول زیر آمده است. همانطور که در جدول 1 ملاحظه می شود، میانگین و انحراف معیار نمرات دانش آموزان از درس شیمی در گروه شاهد برابر 14/97 - 2/49 و در گروه آزمایش برابر 16 /64- 2/ 27 بود. نتایج آزمون t مستقل نشان داد که بین میزان یادگیری در دو روش آموزش، تفاوت معنی داری وجود دارد؛ بنابراین فرضیه اول تأیید میشود؛ یعنی روش آموزش الکترونیکی نسبت به روش آموزش سخنرانی در میزان یادگیری دانش آموزان در درس شیمی مؤثرتر است.نتایج مقایسه بین توانایی حافظه دانش آموزان درس شیمی در دو گروه آزمایش و شاهد در جدول زیر آمده است.
