بخشی از مقاله
چکیده
در مقاله حاضر قصد ارائه چارچوبی برای بررسی اسناد سیاستگذاری علم و فناوری را داریم. در ابتدا پیشرفت تاریخی توسعه تکنولوژیکی را در کشورهای تازه وارد آسیای شرقی بررسی می کنیم و مکانیزمهای سازمانی را تنظیم می نماییم، که شرکتها تکنولوژی خارجی را چگونه کسب می کنند . در شرکتها ، پیمانکاری و مکانیزمها ی تولید تجهیزات اصلی oem1 به عنوان مکتب آموزشی برای تازه واردها عمل می کنند و آنها را قادر می سازند تا بر موانع ورود غلبه کنند و تکنولوژی طراحی و تولید را شبیه سازی نمایند .
برای این مهم در ابتدا ادبیات سیاستگذاری و به ویژه سیاستگذاری علم و فناوری و همچنین مدیریت استراتژیک و ارزیابی سیاستگذاری مورد مطالعه قرار گرفت. سپس با تلفیق اصول سیاستگذاری علم و فناوری، مدیریت استراتژیک و ارزیابی سیاستگذاری با توجه به عامل زمان چارچوبی برای بررسی اسناد سیاستگذاری علم و فناوری توسعه داده شد. در چارچوب ارائه شده بر اساس روش های ارزیابی سیاستگذاری اسناد در سه مقطع زمانی پیش از تدوین، تدوین و پس از تدوین با توجه به معی ارهای مشخص شده مورد بررسی قرار می گیرند. در پایان نیز اهم اسناد سیاستگذاری علم و فناوری در کشور بر اساس چارچوب توسعه داده شده مورد بررسی قرار گرفت.
کلمات کلیدی: مدیریت استراتژیک، ارزیابی سیاستگذاری، سیاستگذاری فناوری، توسعه تکنولوژی
مقدمه
رشد فزایندهی توجه جهانی به توسعه علم و فناوری به منظور توسعه اقتصادی در چند دهه گذشته بر کسی پوشیده نیست. کشورهای مختلف با سیاستگذاری مناسب در حوزه علم و فناوری توانستند توان رقابتی اقتصاد را بهبود بخشیده و به دنبال آن موفقیت های چشم گیری در توسعه کشور ونهایتاً افزایش رفاه جامعه کسب کنند. اقتصادهای به تازگی صنعتی شده NIEs2 یا اژدهای شرق آسیا - کره جنوی ، تایوان، سنگاپور و هنگ کنگ - رقبای قوی در الکترونیک تبدیل شده اند ، در مقایسه با ژاپن این چهار کشور ، اقتصادهای تازه وارد نخبه هستند که قبل از دهه 1950 ، سابقه صنعتی کمی دارند . با طرح این سوال که چگونه شرکتهای محلی شرق آسیا ، بر موانع ورود و غلبه کردند و تکنولوژی الکترونیک را آموختند، به بومی سازی در کشورمان پرداخته و روشهای مناسب برای سیاستگذاری فناوری در ایران را بررسی مینماییم.
جمهوری اسلامی ایران نیز در چارچوب سند چشم انداز بیست ساله خود می بایستی به کشوری پیشرفته در علم و فناوری تبدیل شود به گونه ای که تا سال 1404 هجری شمسی به قدرت اول علم و فناوری منطقه تبدیل گردد. بی تردید این مهم محقق نخواهد گشت مگر در سیاست گذاری هوشمندانه و مناسب در حوزه علم و فناوری. نگارش و تصویب سندها در حوزه علم و فناوری یکی از بارزترین نمودهای سیاستگذاری در این حوزه به شمار میرود و در اغلب موارد حاصل و خروجی یک فرآیند سیاستگذاری، انتشار یک سند علم و فناوری است. به عبارتی اگر هدف غایی سیاستگذاری علم و فناوری را ایجاد تاثیر بر تصمیمها و رفتارهای بازیگران دست اندرکار یک حوزه بدانیم، میتوان ادعا کرد که یک سند نه تنها وسیلهای برای اعلام یک سیاست بشمار میرود بلکه میتوان خود آن را به عنوان ابزاری برای کمک به اجرای سیاستها نیز به شمار آورد. در مقاله حاضر سعی خواهیم کرد تا با بررسی ادبیات سیاستگذاری علم و فناوری و سند ویسی در این حوزه، در نهایت چارچوب مناسب بررسی اسناد سیاستگذاری را ارائه نموده و در انتها نیز اهم اسناد اصلی کشور در حوزه علم و فناوری بررسی خواهد شد.
تاریخچه تحقیق:
-1 بررسی تاریخی توسعه فناوریهای تکنولوژیکی در کشورهای شرق آسیا این بخش از مدرک تاریخی انتخابی برای نشان دادن فاز بندی پیشرفت تکنولوژیکی در الکترونیک استفاده می کند . مدرک حاوی پیشرفتهایی هستند که به تدریج روی داده اند و مکانیزمهای متنوع استفاده تازه وارد ها قرار گرفت تا تحصیل تکنولوژیکی خود را به بازار صادرات مرتبط نمایند . تا اوایل دهه 1980 ، شرکتهای محلی توانستند محصولات الکترونیک خود را طراحی نمایند که اغلب با مشارکت خریداران و عرضه کننده های خارجی تکنولوژی کار می کردند .
-1 - 1 فاز : 1 راه انداز صنعت
صنعت الکترونیک کره جنوبی کار خود را با تولید رادیوهای تیوب خلا ء در اواخر دهه 1950 آغاز کرد . چند شرکت آمریکایی را در اواسط دهه 1960 تاسیس کردند که کاملا" مالک آن بودند ، و با استفاده از نیروی کار ارزان محلی قطعات نیمه رسانا را مونتاژ می کردند . در مقابل ، شرکت های ژاپنی موسسات مشترکی را تشکیل دادند که شامل کمک فنی به شرکتهای محلی می شد . در مقایسه با شرکتهای صادراتی آمریکایی ، شرکتهای ژاپنی قصد داشتند تا این شرکتهای تازه تاسیس را به عوان بازاری برای محصولات الکترونیکی و برقی نهایی به عنوان مشتریانی برای اجزاء وقطعات ژاپنی در نظر بگیرند .
- 2 -1 فاز : 2 پرواز کالاهای تولیدی ساده
فاز 2 شاهد پرواز کالاهای تولیدی نسبتا" ساده و قطعات ساده در هر کشور بود . در طی دهه 1970 ، تازه واردها تولید بسیاری از ابداعات و نو آوری های محصول جدید تولید شده در غرب و ژاپن را آموختند . در کره جنوبی چند شرکت بزرگ ژاپنی ، شرکتهای فرعی را که کاملا" مالک آن بودند را در طی دهه 1970 راه اندازی کردند . در طی اوایل دهه 1970 ، سامسونگ و گلداستار از طریق اعطاء مجوز و پیمانکاری با شرکتهای ژاپنی تکنولوژی را کسب کردند . در سال 1976 ، فیلیپین تولید تلویزیونهای رنگی را در کارخانه تایوانی خود آغاز کرد .
- 3 - 1 فاز : 3 پرواز صنعتی الکترونیک حرفه ای
فاز 3 که در طی دهه 1980 روی داد ، شاهد رشد سریع الکترونی حرفه ای از جمله کامپیوتر و تجهیزات ارتباط از راه دور و هینطور آغاز طراحی و تولید نیمه رساناها بود .
