بخشی از مقاله
چکیده
رشد فزاینده فناوری اطلاعات از قبیل پیدایش اینترنت و ابزار های آن واستفاده از آنها در گزارشگری مالی مکانیزم جدیدی را ایجاد کرده اند و گزارشگری مالی را به سمت گزارشگری مالی بهنگام سوق داده اند،بدین صورت که با استفاده از زبان گزارشگری مالی توسعه پذیرسامانه مالی یکپارچه شرکت به صورت مستقیم به اینتر نت وصل میشود.بنابراین استفاده کنندگان میتوانند به وب سایت شرکت مراجعه کنند و هر لحظه صورتهای مالی را با آخرین تغییرات مشاهده و تجزیه و تحلیل کنند.
با توجه به نقش انکار ناپذیرگزارشدهی موسسات تجاری بر عرضه و تقاضای بازار و تلاش تصمیم گیرندگان و استفاده کنندگان برای دسترسی به اطلاعات بهنگام وشفاف سازی عملکرد مالی موسسات تجاری این پژو هش به این موضوع پرداخته که آیا زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر می تواند راه حل مناسبی برای شفاف سازس اطلاعات گزارش شده توسط موسسات تجاری ،در نتیجه تصمیم گیری صحیح استفاده کنندگان ازین اطلاعات باشدعوامل محیطی حاکم برشرکتها تاثیر با اهمیتی بر میزان پزیرش گزارشگری مالی تحت وب در سطح جهان دارند.در این گزارشگری شرکتها علاوه برعملکرد مالی توجه قابل ملاحظه ای به افشای جنبه های سایر عملکردخود از قبیل عملکرد محیطی،عملکرد اجتماعی و رویه های نظارتی دارند.افشای اطلاعات غیر مالی میتوتند موجب از بین رفتن شکاف اطلاعات مالی ارائه شده در مدل سنتیو نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان گردد.
مقدمه
امروزه دگرگونی های شگرفی در زمینه فن آوری اطلاعات رخ داده و پیشرفتهای آن فراگیر شده است. به طوری که روندهای دگرگونی را در زمینه های مختلف ایجاد کرده است. مهمترین ویژگی های آن سرعت زیاد در پردازش داده ها ، دقت بسیار زیاد ، سرعت بالای دسترسی به اطلاعات، به روز بودن، امکان مبادله الکترونیکی دادهها، کیفیت بالا، قیمت فوقالعاده ارزان و رو به کاهش می باشد و از سویی گسترش حجم عملیات و پیچیدهتر شدن امور پیش روی ما می باشد. با توجه به این عوامل دیگر نیازی به توجیه استفاده از فن آوری اطلاعات در دنیای امروز نخواهد بود و حسابداری نیز ناگزیر به کاربرد و استفاده از تمام یا برخی از روشهای نو در ارائه خدمات و وظایف خود می باشد.
چرا که به گفته گری ساندم1رئیس پیشین انجمن حسابداران آمریکا، نقش اطلاعات در جامعه اهمیت بیشتری پیدا کرده پس تهیه کنندگان اطلاعات به خصوص حسابداران باید تهیه کننده اطلاعات پیشرفته و باکیفیت باشند تا خدمات شان با قیمت های بالا خریدار داشته باشد، در غیر این صورت در آینده جایگاهی نخواهند داشت - حسن آقایی، 1،. - 1385 شکی نیست که فن آوری اطلاعات، جریان اطلاعات را بین شرکتهای تهیه کننده اطلاعات و استفاده کنندگان اطلاعات تغییر داده است.
از سالها قبل کلیه مراحل چرخه حسابداری بجز گزارشگری به صورت الکترونیکی انجام می شدند. با این وجود، رشد فزاینده فن آوری اطلاعات از قبیل پیدایش اینترنت و ابزارهای آن و استفاده از آنها در گزارشگری ،از سال 1997 مکانیزم جدیدی را ایجاد کرده اند و گزارشگری مالی را به سمت گزارشگری مالی به هنگام2 سوق داده اند. بدین صورت که با استفاده از XBRL3 سامانه مالی یکپارچه شرکت به صورت مستقیم به اینترنت وصل می شود.
بنابراین استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری در هر نقطه از جهان می توانند به وب سایت شرکت مراجعه کرده و هر لحظه صورتهای مالی را با آخرین تغییرات مشاهده و تجزیه و تحلیل کنند، حتی با استفاده از نرم افزارهای هوشمندERP5 4، HTML6، XML7، XBRL8 و ... استفاده کنندگان می توانند نسخه خود را برای گزارش دلخواه دستکاری نمایند. به این ترتیب، نیازی به چاپ و توزیع صورتهای مالی آن هم تنها در پایان سال مالی و میان دورهای نخواهد بود. - WWW. BILAN.IR - این نوع گزارشگری مالی که در آن اطلاعات از طریق اینترنت در همه حال در دسترس خواهد بود گزارشگری مالی به هنگام می گویند.
پیشینه تحقیق
در ایران طی چند سال گذشته پژوهشهایی در رابطه با حسابداری تحت وب و گزارشگری مالی تحت وب انجام شده است. حمید میر مجربیان در سال 1383 در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشگاه تربیت مدرس با عنوان حسابداری تحت وب و تأثیر آن بر گزارشگری مالی داخلی و تصمیم گیری ضمن بررسی مقوله حسابداری تحت وب به آزمون تأثیر حسابداری تحت وب بر تصمیم گیری اقتصادی مدیران بنگاههای اقتصادی از طریق تأثیر آن بر متغیرهای واسطه ای خصوصیات کیفی مربوط بودن - اطلاعات و دسترسی به اطلاعات پرداخته است.
وی در این پژوهش صرفاً به بررسی تأثیر حسابداری تحت وب بر گزارشات حسابداری مدیریت پرداخته است. نتایج این بررسی نشان می دهد که ارتقای خصوصیات کیفی مربوط بودن و دسترسی آسان به اطلاعات در حسابداری تحت وب بر تصمیم گیری های اقتصادی مدیران داخلی شرکتها تأثیر مثبت دارد. گزارشگری مبتنی بر زبان XBR است که برای انتقال اطلاعات حسابداری به شبکه های جهانی وب مورد استفاده قرار میگیرد.
در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی پژوهشی توسط علیرضا گردون زاده با عنوان معرفی حسابداری تحت وب و بررسی محدودیت های اجرای آن انجام شده است. یافته های حاصل از این پژوهش به شرح زیر می باشد: حسابداران، مدیران مالی و به طور کلی فعالان مالی در ایران در خصوص سامانه حسابداری تحت وب آشنایی کافی ندارند بحث قابلیت اعتماد به اینترنت در ایران در استفاده از حسابداری تحت وب تأثیر منفی میگذارد، امنیت اطلاعات در اینترنت استفاده از حسابداری تحت وب را با محدودیت مواجه می سازد شرکت های فعال در زمینه سامانه های حسابداری در ایران در مورد ارایه سامانههای حسابداری تحت وب فعالیت ویژه ای ندارند.
در دانشگاه الزهرا پژوهشی با عنوان بررسی دلایل عدم انتشار گزارشهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در وب سایت این شرکتها توسط آتری نادر پور انجام شده است. یافته های آزمون فرضیات این پژوهش بیانگر این است که فرضیه دووسه که گویای تأثیر عوامل قانونی و اقتصادی به عنوان مانعی برای انتشار گزارشهای مالی بر روی وب سایت شرکتها بوده اند، مورد تأیید واقع نمی شوند و فرضیات یک و چهار که بیانگر وجود موانع فنی و فرهنگی و اجتماعی بر سر راه انتشار گزارشهای مالی بر وب سایت شرکتها بوده اند؛ تأیید می گردند. یافته های این پژوهش بیانگر این است که فن آوری های اینترنتی به آسانی توسط شرکتها و ذینفعان پذیرفته نمی شوند و مورد استفاده قرار نمی گیرند.
برای اینکه شرکتها از طریق اینترنت بتوانند اطلاعات مالی را منتشر کنند و تغییر دهند، به آموزش گستردهای نیاز دارند. استفاده کنندگان نیز به مهارت های جستجو در اینترنت، مهارت های ردیابی و مهارت های تحلیلی و تفسیری نیازمندند. همچنین یافته ای این پژوهش نشان می دهد که کامپیوتر به عنوان وسیلهای برای دیدن گزارشات سالیانه وسیله رضایت بخشی نیست به این دلیل که اغلب وب سایت ها بزرگ، بی حد و گاه مبهم و پیچیده به نظر می رسد. در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی پژوهش دیگری توسط فیروز فریور لیلان با عنوان بررسی عوامل کمک کننده به حسابرسی در محیط زبان توسعه پذیر گزارشگری مالی - XBRL - انجام شده است .
