بخشی از مقاله
چکیده:
ازدواج و تشکیل خانواده که از ضروریات زندگی انسان می باشد،سنّتی است بسیارمقدّس که از فطرت انسان سرچشمه می گیرد. اسلام، تعطیل و یا تحریک غریزه ی جنسی را جایز نمی داند بلکه تعدیل آن را توصیه نموده و تمام دستورات آن در جهت رسیدن انسان به کمال است. قرآن علاوه بر ارائه ی راهکارهایی نظیر ازدواج،تعدّد زوجات و ازدواجموقّت، با تقدیس ازدواج و بیان ویژگی های همسر شایسته، جوانان را ترغیب به ازدواج نموده و درصورت عدم امکان آن، ایشان را به رعایت عفاف و حجاب امر میکند، واین زیباترین و جامع ترین سبک است. ازدواج اگر با اسلوب صحیح و مطابق با معیارهای دین انجام گیرد، فوائد و منافع مهمی را در بر دارد؛ ازجمله: انس و آرامش، لباس و پوشش، بقای نسل، رشد اقتصادی، ارضای نیازهای جنسی و ... ازجمله موانعمهمّازدواجِ جوانان، می توان به مشکلات اقتصادی اشاره کرد، در این مورد هرچند نباید از مسؤلیت های مردم و نهادهای ذی ربط چشم پوشیدامّا با این وجود، خود افراد نباید در صورت احساس نیاز، ازدواج را به تأخیر اندازند. زیرا مطابق آیه ی صریح قرآن، خداوند وعده داده که درصورت فقر، زن و شوهر را از فضل خود بی نیاز می سازد.
کلید واژه: ازدواج، انتخاب همسر، غریزه ی جنسی، عفاف و حجاب
مقدمه :
براساس متون اسلامی، خداوند از ابتدای حیات بشر، پیامبرانی را برای هدایت انسانها برگزیده است تا به تدریج آداب زندگی اجتماعی مطلوب و ازجمله تشکیل خانواده را به آنها بیاموزند و راه رسیدن به سعادت را به آنها عرضه دارند. از آنجا که خانواده تأثیری اساسی بر سراسر زندگی فرد و جامعه دارد، همه ی ادیان الهیتوجّه ویژه ای بدان مبذول داشته اند. دین اسلام نیز به عنوان آخرین دین الهی، بخش عمده ای از قوانین و فرامینش را به خانواده اختصاص داده، آداب ویژه ای برای آن وضع نموده و بسیاری از هنجارهای مربوط به ازدواج و خانواده را براساس آموزه های دینی بیان کرده است. و از همان آغاز، انسان را راهنمایی می کند تا خشت اول را درست بگذارد. چراکه » خشت اول گر نهد معمار کج / تا ثریّا می رود دیوارکج .«
مکتب اسلام به عنوان یک مکتب پویا و یک آئین جامع،توجّه همه جانبه ای را نسبت به این موضوع مبذول داشته که نگاهی اجمالی به متون و منابع اسلامی ازجمله در باب نکاح، زفاف، حقوق زوجین و ... ثابت کننده ی این مدعاست.هنگام بلوغ نوجوانمعمولاً با تغییر تحوّلاتی همراه است که اگر با جهان بینی و تعالیم حیات بخش اسلام آشنا نباشد،نمی تواند مسیر درست را انتخاب نماید و درنتیجه به سردرگمی و سقوط در درّه های گمراهی دچار می گردد.یکی از غرایزی که در درون ما نهاده شده، غریزه ی جنسی استاستاد. مطهّری می فرماید: » به عقیده ی ما برای آرامش غریزه دو چیز لازم است: یکی ارضای غریزه در حدّ حاجت طبیعی، و دیگر جلوگیری از تحریک و تهییج آن - «مطهّری،1389، ص. - 109
ازآنجا که اکثر نوجوانان و جوانان در برخورد با این غریزه به مشکلات جسمی و روحی فراوانی دچار می گردند، لذا شایسته است تا دیدگاه اسلام را که بهترین، کاملترین و جامعترین برنامه در استفاده ی صحیح از این غریزه را دارد، مورد بررسی قرار دهیم.در آیات سوره های مبارکه ی نساء و نور-که محوریت بحث ما را تشکیل می دهند- علاوه بر بیان احکام زناشویی و ویژگی های همسر شایسته، ازدواج ساده، آسان و بی ریا به عنوان یکی از مهمترینطُرق مبارزه با فحشاء و راهکاری جهت دستیابی به کمال فردی و اجتماعی معرّفی می گردد.» ازدواج، بهترین شیوه و عالیترین مسیر پیشگیری از گناه و آلوده شدن جوانان به انحرافات جنسی و اخلاقی است؛ ازدواجی که به موقع صورت گیرد و به تأخیر نیفتد - «کریمی،1388، ص. - 20
ضرورت این بحث از آنجا ناشی می شود که عصری که ما در آن زندگی می کنیم، اگرچه به ظاهر عصر پیشرفت وترقّ ی مدنیّت و به اصطلاح "مدرنیته" استامّ ا در واقع، عصر رکود و انحطاط انسانیت است. غالب جوامع در قرن حاضر به بحران های جنسی دچار شده و همه روزه بر وخامت اوضاع آن افزوده می گردد؛ خانواده ها دوام لازم را ندارند؛ مهر و عطوفت از میان خانواده ها رخت بربسته و آرامش آن زایل گشته است؛ آمار طلاق سیر صعودی در پیش گرفته و نابسامانی و دربدری و بیماری های خطرناک جنسی و اخلاقی گریبان گیر نسل جوان شده است؛ بدحجابی و فساد در جامعه بیداد می کند.
اینها همه از نتایج ناشی از انحرافات جنسی و ابتذالهای اخلاقی در عصر معاصر است؛ لذا امروزه بیش از هر عصری ضروری است درباره ی ازدواج و تدابیر اسلام خصوصاً راهکارهایی که قرآن به عنوان یک سبک در این خصوص ارائه می دهد، پژوهش هایی صورت گیرد.ما در این مقاله برآنیم تا بررسی کنیم که قرآن تا چه اندازه به ازدواجاهمّیت داده و برای داشتن یک زندگی ساده، ایمن و پرنشاط چه تدابیری رااتّخاذ نموده است. لذا شایسته دانستیم تا با محور قراردادن سوره های نساء و نور سبک ازدواج اسلامی را معرفی نمائیم.همانگونه که آقای طبرسی در مجمع البیان مطرح نموده، در سوره ی مبارکه ی نور -که می توان آن را سوره ی عفاف وپاکدامنی دانست- برای ایجاد حال و هوا و فضای درستی که درآن درخت زندگی ثمر دهد وگُل وگُل بوته های شرافت وعفّت پرورش یافته و شکوفا گردد، تدابیری سازنده و عملی در نظر گرفته شده - طبرسی،1380، ج17-18، ص - 546 کهدقّت وتدبّ ر، و عمل شایسته و بایسته به آنها می تواند زنگارهای ناپاکی و آلودگی های اخلاقی