بخشی از مقاله
چکیده
سود بهعنوان مبنایی برای محاسبه مالیات، عاملی برای تدوین سیاست پرداخت سود تقسیمی، راهنمایی برای سرمایهگذاران و تصمیمگیری و عاملی برای پیشبینی به تصور درمیآید. یکی از کاربردهای اصلی سود استفاده از آن بهعنوان ابزاری برای پیشبینی است که افراد را در امر پیشبینی سودهای و رویدادهای اقتصادی آینده یاری میدهد. درواقع سودهای تقسیمی منتج از سودهای گذشته را میتوان برای پیشبینی سودهای آتی بکار گرفت. همچنین با توجه به مفهوم سود حسابداری در بیانیه شماره یک هیئت استانداردهای حسابداری مالی فرض شده که سود حسابداری معیار خوبی برای ارزیابی عملکرد واحد تجاری است و میتواند برای پیشبینی گردش آتی نقدی مورد استفاده قرار گیرد. دیگر صاحبنظران فرض میکنند که سودهای تقسیمی ازلحاظ کلی، اطلاعاتی مربوط در مدلهای تصمیمگیری سرمایهگذاران و اعتباردهندگان محسوب میشود. نتیجه بین سود سال آتی و بازده سهام در بازار سرمایه ایران وجود دارد.
کلیدواژهها: سود تقسیمی؛ سود آتی؛ بازده سهام؛ بازار سرمایه.
.1 مقدمه و بیان مسئله
با توسعه و گسترش تجارت جهانی، بهرهگیری از فرصتها و رویارویی با تنگناها و چالشهای اقتصادی و دستیابی به رشد پایدار اقتصادی اهمیت یافته و رشد سرمایهگذاری، تولید و هدایت نقدینگی عامه مردم به بخشهای مولد اقتصادی، از ارکان اساسی تحقق این موارد، محسوب شده است. در این راستا، بورس اوراق بهادار، بهعنوان یکی از مراکز مهم و حساس اقتصادی، با جذب و هدایت صحیح سرمایهگذاری و نقدینگی قشرهای مختلف جامعه، نقش به سزایی در توسعه پایدار اقتصادی ایفا میکند؛ و هدایت صحیح منابع در این بازار به توسعه و افشاء بهموقع اطلاعات بستگی دارد.سرمایهگذاران بالقوه در سهام شرکتها از عمدهترین استفادهکنندگان اطلاعات در بورس، هستند.
این گروهمعمولاً اطلاعات موردنیاز خود را از طریق بازار سرمایه به دست میآورند. تصمیمگیری سرمایهگذاران بالقوهاساساً به خرید سهام شرکت مربوط میشود.سهامداران و سرمایهگذاران برای ارزیابی شرکتها از فاکتورهای مختلفی استفاده مینمایند که از آن جمله سود هر سهم - EPS - و سود تقسیمی - DPS - میباشد که تغییرات آنها میتواند اطلاعاتی درباره وضعیت عملکرد شرکت در حال و آینده بدهد.آغاز پرداخت سود سهام توسط یک شرکت و یا افزایش قابلتوجه سود سهام توسط یک واحد تجاری میتواند تفاسیر متفاوتی از دید سهامداران مختلف داشته باشد. این احتمال وجود دارد که سرمایهگذاران وجه نقد ناشی از پرداخت سود سهام را به همان میزان افزایش در ارزش سهام خود ترجیح دهند.
این امر دلایل متفاوتی میتواند داشته باشد ازجمله اینکه سود سهام درآمد باثباتی برای سهامداران فراهم میآورد بهطوریکه میتوانند بر اساس آن هزینههای زندگی خود را تنظیم کنند و یا پرداخت سود سهام باعث کاهش عدم اطمینان سهامداران نسبت به دریافت بازده سرمایهشان میشود و یا همانطور که در فرضیه علامتدهی عنوان شد افزایش میزان سود سهام از دید سرمایهگذاران نشانه افزایش توان سودآوری آتی شرکت بوده و بهعنوان یک خبر خوب مبنی بر روشن بودن افق آینده شرکت از دید مدیریت تفسیر میشود.این تحقیق مدرک و مستند تازهای بر فرضیه محتوای اطلاعاتی سود سهام میباشد و به بررسی رابطه بین بازده سهام سال جاری و سودهای آتی برای شرکتهایی که سود سهام پرداخت میکنند در مقایسه با شرکتهایی که سود سهام پرداخت نمیکنند میپردازد. سؤالات اساسی که در این تحقیق مطرح شده است عبارت است از اینکه آیا سود تقسیمی سهام اطلاعات مربوطی درباره سودهای آتی واحد تجاری ارائه میدهد؟ آیا مقدار سود تقسیمی بر میزان محتوای اطلاعاتی آن درباره سودهای آتی تأثیر میگذارد؟
.2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
بورس اوراق بهادار از عمدهترین منابع تجهیز و تخصیص بهینه سرمایه میباشد چنانچه بخواهیم از این منبع استفاده مؤثر داشته باشیم باید بورس و روابط موجود در آن را بهخوبی بشناسیم. چراکه هدف سرمایهگذار کسب سود از سرمایهگذاری خود میباشد به همین دلیل در هنگام خرید سهام همواره به دنبال خرید سهامی میباشد که حداکثر بازدهی و سودآوری در آینده را برای او داشته باشد به همین منظور از اطلاعات مالی شرکتها و سایر اطلاعات موجود در بازار برای پیشبینی عملکرد آتی سهام شرکتها استفاده مینماید. یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در این قضیه سود تقسیمی و واکنش سرمایهگذاران در برابر این پدیده میباشد؛ به همین دلیل در این تحقیق به بررسی سود تقسیمی و محتوای اطلاعاتی آن در مورد پیشبینی سود آتی واحدهای تجاری پرداخته میشود.در اهمیت و ضرورت این تحقیق باید گفت که با اجرای این تحقیق و پاسخ به سؤالات مطرحشده میتوان انتظار داشت که سرمایهگذاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر از اثرات سود تقسیمی در مورد سودهای آتی به سرمایهگذاری در سهامی بپردازند که کسب حداکثر بازدهی را برای ایشان میسر سازد و این امر باعث رونق بازار سرمایه و همچنین رونق اقتصاد کشور گردد.
.3 اهداف تحقیق
در کشورهای توسعهیافته یکی از شاخصهای مهم اقتصادی، شاخص بازار سهام میباشد. به دلیل کارایی نسبی بازار سرمایه اطلاعات بهصورت سریع در قیمتهای سهام تأثیر میگذارد اما در ایران کارایی بازار سرمایه در شکل ضعیف آن وجود دارد. علیرغم وجود تمامی نواقص در ساختار بورس اوراق بهادار تهران و همچنین عدم آشنایی خانوارها با سرمایهگذاریهای مالی، در حال حاضر بازار بورس یکی از جذابترین سرمایهگذاریها محسوب میشود و مطالعات مرتبط با آن میتواند درنهایت منجر به تخصیص بهینه منابع در اقتصاد کشور شود. سرمایهگذاران در بورس اوراق بهادار منافع متفاوتی ازجمله سود تقسیمی و افزایش قیمت سهام بهدست میآورند سرمایهگذاران در بورس اطلاعات مالی را برای ارزیابی و تجزیهوتحلیل سهام استفاده مینمایند.
سود تقسیمی و سود هر سهم از متغیرهای اساسی هستند که هم سرمایهگذاران و هم مدیران در بازار سرمایه آن را مدنظر قرار میدهند و لذا ارتباط بین متغیرهای فوق برای تخصیص بهینه منابع در اقتصاد بسیار مهم میباشد.بررسی سودمندی متغیر سود تقسیمی در بازار بورس اوراق بهادار و جمعآوری شواهد تجربی در خصوص فرضیه محتوای اطلاعاتی سود تقسیمی بوده و اینکه آیا سهامداران میتوانند از سود تقسیمی اطلاعاتی در مورد سودهای آتی واحدهای تجاری کسب نمایند.کمک به سرمایهگذاران بازار سرمایه کشور که با شناخت بهتر از اثرات سود تقسیمی در مورد سودهای آتی به سرمایهگذاری در سهامی بپردازند که حداکثر بازدهی برای ایشان کسب نمایید و این امر باعث رونق بازار سرمایه و همچنین رونق اقتصاد کشور گردد.
.4 مبانی نظری و پیشینه پژوهش
اعلام سود برآوردی، دارای محتوای اطلاعاتی بوده و موجب نوسان قیمت سهام میشود - عبده تبریزی، 86، . - 138 ارزش اطلاعات حسابداری از دیدگاه سرمایهگذاران از طریق تحقیقات مشاهدهای مورد آزمون قرار گرفته و همبستگی اطلاعات منتشرشده حسابداری و تغییرات قیمت سهام محاسبه و تحلیل شده است. چنانچه این همبستگی بااهمیت باشد میتوان آن را شاهدی بر سودمندی اطلاعات حسابداری برای سرمایهگذاران به شمار آورد - شباهنگ، 1387، . - 82تأثیر اطلاعات حسابداری بر بازده غیرعادی آتی سهام با ویژگی کیفی مربوط بودن این اطاعات ارتباط منطقی دارد، مربوط بودن اطلاعات حسابداری، شامل توان تفسیر وضعیت فعلی و پیشبینی وضعیت آتی واحد اقتصادی است. نتایج حاصله تحقیقات نشان میدهد که اطلاعات مربوط به درجه اهرم مالی، اقلام تعهدی، نرخ بازده سرمایهگذاری، رشد دارایی ثابت، تغییر در وجوه نقد عملیاتی، ارزش بازار شرکت، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، هزینه استقراض و توزیع سود نقدی بر بازده غیرعادی آتی سهام تأثیرگذار است - بهرام فر، 1386، . - 12تئوریهای زیر بهنوعی رابطه سود و قیمت را تعیین میکنند:
