بخشی از مقاله
چکیده:
به منظور شناسایی بانک بذر علف هاي هرز در لوبیاي محلی خمین ، تحقیقی به صورت میدانی در هفت مزرعه این شهرستان در اردیبهشت سال 1390، انجام شد. تعداد کل بذور به دست آمده از بانک بذر خاك این هفت مزرعه، 1994 بذر بود. 66درصد بذور بانک بذر، مربوط به بذر علف هاي هرز پهن برگ یکساله بود و علف هاي هرز یکساله 77 درصد جمعیت بانک بذر را تشکیل می دادند
علف هاي هرز تاج خروس Amaranthus sp.و سلمه تره Chenopodium album بالاترین تراکم را در مجموع مزارع داشتند و خاك شیر تلخ Sisymbrium irio در رده ي سوم قرار گرفت. شاخص شانون- وینر در بانک بذر در بین مزارع مختلف تا حد زیادي به هم نزدیک بود و تفاوت چندانی با هم نداشت و مقدار آنها به صفر نزدیک بود که دلالت بر تنوع پایین علف هرز بر حسب گونه دارد. نزدیک بودن شاخص یکنواختی به عدد صفر در این بررسی بیانگر وجودحداقل تنوع گونه اي و غالبیت یک گونه خاص علف هرزداشت.
مقدمه:
علف هاي هرز نه تنها عملکرد و کیفیت محصول را پایین می آورند، بلکه هزینه هاي سنگینی را به کشاورزان از طریق اجراي عملیات مبارزه تحمیل می کنند. لوبیا به دلیل رشد نسبتا" کند در اوایل دوره ي رشد، در رقابت با علف هاي هرز حساس می باشد
یکی از نتایج خسارت علف هاي هرز کاهش تولید محصول به صورت کمی و کیفی می باشد. علف هاي هرز علاوه بر کاهش تولید محصول، براي دستیابی به مواد غذایی، نور و آب با گیاه زراعی رقابت کرده و با پناه دادن به حشرات و بیماري ها به گیاه زراعی صدمه می زنند
بانک بذر علاوه بر این که مخزن یک تاریخ فیزیکی از موفقیت ها و تخریب سیستم هاي زراعی در گذشته است ، می تواند به یک پیش بینی سازنده در باره ي تأثیر درجات مختلف رقابت علف هرز و محصول زراعی بر عملکرد محصول وکیفیت آن کمک کند
از دلایل مطالعه ي بانک بذر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-1بانک بذر داراي اهمیت اکولوژیکی و تکاملی در پویایی جمعیت ها و جوامع علف هاي هرز می باشد.
-2ماندگاري بذر علف هاي هرز در طی زمان باعث تعدیل عملیات کنترل علف هاي هرز می گردد و مشکل علف هاي هرز را تداوم می بخشد. به استثناي برخی گونه هاي درشت بذر، بانک بذر در مقایسه با پوشش روي زمین شاخص مناسب تري براي پیش بینی و ارزیابی عملیات زراعی بلند مدت بر روي علف هاي هرز می باشد.
این روابط به این مفهوم هستند که بانک بذر علف هاي هرز براي مدیریت بهتر علف هاي هرز مهم است .
یکی از فواید مطالعه ي بانک بذر پیش بینی تراکم علف هاي هرز است و با توجه به تراکم علف هرز پیش بینی شده وعملکرد مورد انتظار می توان در مورد اتخاذ روش مناسب مدیریت تصمیم گیري کرد. این دانش اکولوژیکی دیدگاهی را فراهم می کند که می توان از طریق آن به تمرکزي بهتر بر روي طیف عملیات مدیریتی دست یافت، چرا که ویژگی هاي بانک بذر موجود در هر مزرعه متآثر از جمعیت علف هاي هرزي است که در مزرعه موجود بوده است
بانک بذر منبع اصلی تکثیر علف هاي هرز می باشد و می تواند داراي اثرات بلند مدت بر روي عملکرد گیاهان زراعی باشد
درك پویایی بانک بذر علف هاي هرز، پله ي اول در اصلاح طرح هاي مدیریت علف هاي هرز است
بانک بذر منبع اصلی اندام تولید مثل رویشی علف هاي هرز یک ساله و خیلی مهم تر براي گونه هاي دو ساله و چند ساله است زیرا علف هاي هرز کشاورزي ممکن است سال هاي زیادي زنده بمانند. پویایی بانک بذر و پایداري بذور می تواند اثرات پایداري روي عملکرد مزرعه داشته باشد
نظام هاي زراعی نشان داده اند که اجزاي سازنده ي بانک بذر علف هاي هرز بر تراکم و تنوع اثر می گذارد
طبق بر آورد ها 95 در صد از بذوري که وارد خاك می شوند، مربوط به علف هاي هرز یکساله است و تنها حدود چهار درصد از علف هاي هرز چند ساله را شامل می شود
بررسی ها نشان داده است که در زمین هاي زراعی حداکثر جمعیت بذر ها متعلق به گونه هاي یکساله است
یکی از روش هاي متداول جهت بررسی تنوع جوامع گیاهی در اکولوژي علف هاي هرز، استفاده از شاخص تنوع شا نون – وینر می باشد. این شاخص بر اساس غناي گونه اي و فراوانی نسبی گونه ها استوار بوده و اعداد بزرگ تر تنوع بیشتر جامعه را نشان می دهند
- 2005 - Oveisi et al در مطالعه تنوع گونه اي مزارع ذرت نیز نشان دادند که در مزارعی که عملیات زراعی و روش هاي کنترل مدیریتی یکسان دارند شاخص تنوع شانون به هم بسیار نزدیک است. شاخص تنوع محاسبه شده براي سه مزرعه مورد مطالعه توسط آنها به ترتیب 62/68،0/0و 0/72 بود.
- 2003 - Boyd & Acker، 14 گونه را با هم مقایسه کردند و یافتند که همه ي آنها به جز سه گونه شامل سوروف، پنیرك وحشی و شیر سگ بالاترین جوانه زنی را زمانی که نزدیک سطح خاك 1-4cm - - کاشته شدند، داشتند.
