بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه میان مدیریت دانش و نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی تهران ، صورت گرفته است . تحقیقات نشان داده است که مدیریت دانش اثربخش در سازمان، باعث افزایش نوآوری می شود. در این پژوهش نیز ارتباط بین اقدامات مدیریت دانش و نوآوری در سه سطح کسب دانش, توزیع دانش و پاسخگویی به دانش، با استفاده از پرسشنامه مارکوس و س ایمون و توزیع آن میان ٌٍْ نفر از کارکنان واحد آموزش و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج تحقیق حاکی از آن است که اقدامات سازمان تبلیغات اسلامی در زمینه مدیریت دانش تا حدودی اثربخش است، به این معنی که اقدامات دانشی آن احتمالاً باعث ایجاد نوآوری در سازمان خواهد شد. تجزیه و تحلیل داده ها با به کارگیری نرم افزار spss و استفاده از آمار توصیفی و استنباط ی - one t -test sample و - Friedman testصورت گرفته است. جهت اولویت بندی اقدامات دانشی اثربخش سازمان از آزمون فریدمن استفاده شد که به ترتیب توزیع دانش، اکتساب دانش و در نهایت پاسخگویی به دانش بیشترین اهمیت را در ایجاد نوآوری در سازمان دارند. نتایج حاصل از آزمون میانگین جامعه نشان دهنده ت أثیر اقدامات مدیریت دانش بر ایجاد نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی می باشد.
مقدمه
اصطلاح مدیریت دانش طی دهه گذشته توجه و اقبال بسیاری در عرصه کسب و کار یافته است. علت این اقبال و توجه آن است که بسیاری از مدیران سازمانهای مختلف، مدیریت دانش را به عنوان فرایندی قلمداد می کنند که سازمانها را قادر می سازد از داراییهای دانش برای ایجاد ارزش در سازمانها استفاده کنند. از این رو، بسیاری از مدیران آن را به عنوان منبع مزیت رقابتی آینده تلقی کرده و آن را درحوزه های مختلف نظیر تحقیق و توسعه، داروسازی، بازاریابی و مهندسی نرم افزار به کار می گیرند . از این رو مطالعه و بررسی اقدامات دانشی در سازمان تبلیغات اسلامی که یکی از سازمانهای دولتی ایران با حوزه فعالیت فراملی است، بسیار مهم و ضروری به نظر می رسد و این پژوهش قصد دارد به این مهم پرداخته و رابطه میان اقدامات اثربخشی را که در زمینه مدیریت دانش سازمان انجام می شود و منجر به نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی می شود شناسایی و بررسی نماید.
بیان مساله
در دنیای امروز که سریعاً در حال تغییر است, نوآوری محور و نقطه اتکا هر سازمانی است - کاواسگیلًًٍَ - . پیچیدگی نوآوری به واسطه رشد و مقدار دانش در دسترس سازمان ها که پایه ایجاد نوآوری است افزایش می یابد. نوآوری به شدت تحت تاثیر در دسترس بودن دانش است و بنابراین پیچیدگی آن به لحاظ تحولاتی که در غنای دانش ایجاد می شود به وجود می آید و بدین لحاظ می بایست نوآوری موفقیت آمیز را شناسایی و مدیریت کرد - آدامز و لامونت، ًًٍَ - . مدیریت دانش در واقع به عنوان منبع و سرچشمه اصلی مزیت رقابتی شناخته شده است و به طور قاطع میتوان ادعا کرد که امروزه مهارت های مدیریت دانش در پیگیری و تحقق نوآوری در سازمان ها موثر واقع شده اند.
در واقع دانش به عنوان منبع عمده بهره وری و نوآوری و ایجاد ثروت در اقتصاد جهانی پس از سرمایه داری است - مقدمی، ٌَ - . علی رغم مطالبی که بیان شد تحقیقاتی که در زمینه دستیابی ، مدیریت و کاربرد داراییهای دانش در نوآوری انجام گرفته است هنوز کافی نبوده است. امروزه یکی از دغدغه های عمده و اصلی مدیران ارشد سازمانها این است که از طریق کاربرد موثر داراییهای دانش به ایجاد، تحکیم و توسعه نوآوری بپردازند.
با توجه به اینکه نوآوری مستلزم سازمانی است که توانایی خلق، ذخیره و انتقال دانش را داشته باشد و با توجه به اهمیت و دامنه نفوذ فعالیتهای سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان یک سازمان فراملی و تاثیرگذار فرهنگی در جامعه، مسأله اصلی پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که آیا اقدامات صورت گرفته در زمینه مدیریت دانش سازمان توانسته است منجر به ایجاد نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی شود؟
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
امروزه ضرورت ایجاد تغییر و نوآوری شناخته شده و هیچ مدیری نمی تواند به مدت طولانی نسبت به نوآوری بی توجهی نشان دهد و واقعیت این است که وجود تغییر در سازمان ها مشهود است و مدیران باید با شهامت، نوآوری ها را بپذیرند - صافی، ٌَّْ - . امروزه ضرورت تغییر و نوآوری در سازمان ها، به خصوص در مؤسسات دولتی، شناخته شده، اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه هنوز نقش و اهمیت این موضوع روشن نشده است.
تغییر و نوآوری جزء طبیعت زندگی اجتماعی انسان بوده و طی دوره اخیر، این پدیده با سرعتی بسیار زیاد و در تمام زمینه ها ایجاد شده است، آنچه تازگی دارد شناخت و اهمیت و به کارگیری آن به طور وسیع و به خصوص در سازمان های پویا در رابطه با محیط است - نجف بیگی، ٌَْْ - . اما چالش اصلی در حوزه نوآوری این است که چگونه می توان آن را بوجود آورد و بهبود بخشید. بسیاری از نظریه پردازان مدیریت دانش معتقدند که مدیریت دانش بر نوآوری سازمان اثر دارد . با توجه به رسالت بزرگ سازمان تبلیغات اسلامی در بالا بردن آگاهی عمومی جامعه و توجه سازمان به مباحث علمی و فرهنگی روز دنیا انجام این پژوهش به منظور بهبود و توسعه مدیریت دانش سازمان و منافع حاصل از آن به منظور ارتقاء کارایی، بهره وری و نوآوری در محصولات فرهنگی سازمان و ارائه خدمات به جامعه ضروری به نظر می رسد.
اهداف تحقیق
از آنجا که فرایندهای دانشی اثربخش با ایجاد نوآوری بر عملکرد سازمانی تاثیرگذارند و باعث رشد اقتصادی کشور می شوند، هدف اصلی این پژوهش عبارت است از:
هدف اصلی
➢ شناسایی اقدامات مدیریت دانش اثربخش جهت ایجاد نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی تهران.
اهداف اختصاصی
▪ آشنایی با فرایندهای دانشی که موجب نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی می شوند.
▪ ارزیابی چگونگی اکتساب دانش و تأثیر آن بر نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی.
▪ چگونگی توزیع دانش و ایجاد نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی.
▪ سنجش پاسخگویی به دانش و اثر آن بر نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی.
سوالات و فرضیات تحقیق
سؤالات و مقولات اصلی که در پژوهش حاضر به دنبال پاسخ مناسبی برای آنها می باشیم عبارتند از :
• آیا اقدامات صورت گرفته در زمینه مدیریت دانش منجر به ایجاد نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی شده است؟
سؤالات فرعی پژوهش عبارتند از :
ٌ -آیا اقدامات اثربخشی در زمینه مدیریت دانش سازمان تبلیغات اسلامی انجام می شود؟
ٍ -آیا اکتساب دانش در سازمان تبلیغات اسلامی از اثربخشی لازم جهت ایجاد نوآوری برخوردار است؟
َ -آیا توزیع دانش توانسته است باعث نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی شود؟
ُ -پاسخگویی به دانش تا چه حدی نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی را باعث شده است؟
جهت پاسخگویی به سوالات پژوهش فرضیه های زیر مطرح می شود:
ٌ. اقدامات مدیریت دانش بر ایجاد نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی تأثیر دارند.
ٍ. اقدامات مدیریت دانش جهت ایجاد نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی، دارای اولویت یکسانی نیستند.
نوع و روش تحقیق
پژوهش حاضر بر مبنای هدف تحقیق، از نوع تحقیقات کاربردی می باشد، زیرا هدف پژوهش آشنایی مدیران با اقدامات دانشی مؤثر بر نوآوری سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان یک سازمان دولتی مهم و در عین حال بسیار تاثیر گذار در فعالیتها و اقدامات فرهنگی جامعه می باشد. تحقیق با در نظر گرفتن معیار زمان از نوع تحقیقات مقطعی است، زیرا واقعیت را در یک برهه از زمان به کنکاش می نهد. تحقیق برحسب نحوه گردآوری داده ها، به دلیل استفاده از پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان واحد آموزش و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی شهر تهران تشکیل می دهند که تعداد آنها ًًٍ نفر بوده و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان ٌٍْ نفر در نظر گرفته شده است. تحلیل های پژوهش بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از ٌٍْ پرسشنامه تکمیل شده بوسیله کارکنان واحد آموزش و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی شهر تهران است.
مقیاس سنجش و اندازه گیری
در طراحی پرسشنامه، برای سنجش هر عامل مجموعه ای از شاخص ها تعریف شده اند و برای هر شاخص گویه هایی بیان شده است که به وسیله آن ها می توان به ارزیابی اقدامات مدیریت دانش و نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی پرداخت. پرسشنامه استاندارد مارکوس و سایمون با سه شاخص کسب دانش, توزیع دانش و پاسخگویی به دانش جهت بررسی اقدامات مدیریت دانش و نوآوری در سازمان تبلیغات اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است.
