بخشی از مقاله
چکیده :
انتقال فناوری مقوله مهم و اساسی در ارتقای توانمندی سطح فناوری یک کشور است. این مقوله فرایند پیچیده و دشواری بشمار میرود که بدون مطالعه لازم نه تنها مفید نیست بلکه ممکن است علاوه بر هدر رفتن سرمایه و زمان، به تضعیف فناوری ملی نیز بیانجامد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر موفقیت انتقال فناوری درصنعت داروسازی تهیه شده است. این مقاله دارای ماهیت میدانی بوده و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.
این پژوهش از نوع کاربردی است. در این پژوهش،از روایی محتوا و روایی سازه برای سنجش روایی ابزار استفاده شده است،برای سنجش روایی سازه از روش تحلیل عاملی تاًییدی استفاده شده است. سنجش پایایی آنها نیز با آلفای کرونباخ محاسبه شده که برابر با 0/84 است. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان و پژوهشگران در زمینه صنعت دارویی ایران هستند. .
پس از جمعآوری اطلاعات با ابزار پرسشنامه، برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. تاثیر گذاری 5 عامل در ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی مورد بررسی قرار می گیرد: عامل زیرساختهای تحقیق و توسعه، عامل فرهنگ، عامل سرمایه های مالی، عامل توانمندی های انسانی و عامل ویژگی های فنی فناوری. نتایج نشان میدهد،عامل سرمایه های مالی در ارتقا توانمندی انتقال تکنولوژی تأثیرگذار است
مقدمه :
جهان امروزی،جهان پیشرفت های عمده و عظیم در پدیده ها می باشد که همگی مرهون پیشرفتهای علمی و فناورانه است. به همین علت نیز مدیریت فناوری و وظایف آن از اهمیت قابل توجهی برخودارند.یکی از وظایف مدیریت فناوری، انتقال فناوری و در واقع مدیریت انتقال فناوری است.کشورهایی که در راستای مراحل توسعه یافتگی گام بر می دارند.برای اینکه بتوانند فاصله خود را با سایر کشورها در زمان کوتاه تری طی کنند،نیازمند بکارگیری روش های میانبری از قبیل انتقال تکنولوژی هستند.انتقال فناوری از نظر مفهومی به خودی خود شامل انتخاب روش مناسب و سپس اقدام به انتقال فناوری با روش انتخاب شده.
انتقال تکنولوژی فرایند پیچیده و دشواری است. خرید و انتقال تکنولوژی بدون مطالعه و بررسی لازم، نه تنها مفید نخواهد بود، بلکه ممکن است باعث هدر رفتن سرمایه و زمان، شود. نگاه به انتقال باید بهعنوان فرایندی باشد که از طریق آن تکنولوژی وارداتی به گونهای کسب شود که نه تنها برای تولید محصول بهکار گرفته شود، بلکه زمینهای برای خلق تکنولوژی جدید باشد
از این رو محققان بسیاری با در نظر گرفتن مشکلات و پیچیدگی هایی که مدیران پروژههای انتقال تکنولوژی با آن مواجه بودند، شروع به پیشنهاد مدلهایی برای انتقال تکنولوژی کردند که می توانست برنامه ریزی و اجرای اثربخش انتقال تکنولوژی را تسهیل نمایند.این مدلها در صنایع و کشورهای مختلف بکار گرفته می شوند و در شرایط مختلف بنا به نیاز مجموعه ها و نیازها مورد استفاده قرار می گیرند
بیان مساله تحقیق :
با توجه به سرعت جهانی شدن و نیاز شرکتها و کشورها به رقابت تنگاتنگ در عرصه بازار جهانی،کشورهای دارنده تکنولوژیهای جدید، امکان دسترسی به بازارها ی جدید و ارائه محصولات متمایز را دارا هستند و بدین صورت با حفظ مزیت رقابتی در عرصه جهانی، امکان بقا و توسعه خود را تضمین مینمایند. بنابراین تکنولوژی لازمه رشد اقتصادی سازمانهای امروزی و در دنیای کسب وکار، کلیدی طلایی محسوب میشود
انتقال تکنولوژی مناسب به دلیل ارتقا کیفیت طراحی محصول پایدار، مهم است . کشور های بسیاری در جهان در صنعت داروئی برای ایجاد یک مزیت رقابتی و پیشی گرفتن از رقبا دست به انتقال تکنولوژی می زنند که کشورهایی همچون چین، برزیل و هند را می توان نام برد. توسعه توانمندی های ملی قدرت تولید محصولات دارویی جدید و نوین را بالا برده و سبب افزایش کیفیت کلی و پایداری توسعه اقتصادی چین نیز شده است. امروزه توجه جدی بسیاری از کشورها به صنعت داروسازی خود، باعث شده تا صنعت داروسازی به یکی از سودآورترین صنایع در جهان تبدیل شود.
ضرورت تحقیق:
دنیای متحول کنونی لزوم بکارگیری فناوری های مختلف را به منظور حفظ بقاء و رشد روزافزون سازمان های تولیدی و خدماتی ضروری می سازد. در این راستا انتقال فناوری های مختلف تاثیر معناداری بر بهره وری سازمان ها و توسعه فناوری های نوین اطلاعاتی دارد. دارو از مهمترین کالاها در تجارت امروزی بشر به لحاظ اثرگذاری آن بر سلامت انسان است. امروزه صنعت داروسازی به عنوان یکی از کلیدی ترین و عظیمترین صنایع جهان مطرح است.
در اختیار داشتن چنین صنعتی به منزله یکی از معیارهای مهم توسعه یافتگی کشورها شناخته میشود دارو از چنان اهمیتی برخوردار است که همه دولتها ترجیح دادهاند کنترل و نظارت بر تهیه و تولید و توزیع آن را خود به عهده بگیرند
با توجه به اهمیت صنعت دارو در کشورهای مختلف و توسعه و بهبود در انتقال تکنولوژی بین جوامع گوناگون، بسیاری از کشورها انتقال تکنولوژی دارو را در برنامه های استراتژیک خود قرار داده اند. انتقال و جذب فناوری در جهان سوم، مقوله پیچیدهای است که از نظر علمی و نیز از جنبه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سالهاست نه فقط کشورهای در حال توسعه، بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است
تحقیقات بیانگر آنست که کشورهای در حال توسعه فقط %5 فناوری جهانی را تولید می نمایند؛ لذا توسعه داخلی فناوری برای این کشورها مقرون به صرفه و عملی نیست و کشورهای در حال توسعه بیشتر به دنبال انتقال فناوری از سایر کشورها هستند
انتقال فناوری مقوله پیچیدهای است که شامل مسائل قانونی، پیچیدگیهای فنی، محاسبات مالی و بازاریابی است - omar et al .2011 - و با توجه به نرخ بالا ی شکست در پروژههای انتقال فناوریدر واقع شناسایی این عوامل و منابع آنها، از عمده ترین چالشهای موفقیت در پروژههای انتقال فناوری است .
لذا شناسایی عواملی که در موفقیت انتقال فناوری در کشورهای در حال توسعه و بنگاههای فعال در آنها پر اهمیت باشد، میتواند به پر کردن شکاف علمی در این زمینه کمک نماید و موجب کاهش خطر شکست در این پروژهها گردد.
اهداف تحقیق:
اهداف اصلی:
هدف اصلی در این تحقیق شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتقال تکنولوژی صنعت دارویی ایران به منظور ارتقا، سطح توانمندی
اهداف جزئی:
- تعیین ارتباط عوامل فرهنگی بر ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی
- تعیین ارتباط عوامل توانمندی های انسانی بر ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی.
- تعیین ارتباط عوامل سرمایه های مالی بر ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی
- تعیین ارتباط عوامل ویزگی های فنی فناوری بر ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی .
- تعیین ارتباط عوامل زیرساخت های موجود در بخش تحقیق و توسعه بر ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی
فرضیه های تحقیق:
- عوامل فرهنگی در ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی به چه میزان تاثیر گذار است.
- عوامل انسانی در ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی به چه میزان تاثیر گذار است.
- عوامل مالی در ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی به چه میزان تاثیر گذار است.
- ویژگی های فنی در ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی به چه میزان تاثیر گذار است.
- زیرساخت های موجود در بخش تحقیق و توسعه به چه میزان در ارتقاء توانمندی انتقال تکنولوژی تأثیر گذار است.
پیشینه تحقیق
تحقیقات داخلی:
- بهروزی و همکاران - 1393 - مقاله ای تحت عنوان » شناسایی و تحلیل عوامل موثر در موفقیت انتقال فناوری در بنگاههای کوچک و متوسط - مطالعه موردی: بنگاههای دام و فرآوردههای گوشتی ایران و استرالیا - « منتشر کرده اند، که در آن: نسبت به شناسایی و استخراج عوامل موثر بر موفقیت انتقال فناوری اقدام گردید، نتایج حاکی از این است که اولویت عوامل شناسایی شده از دیدگاه خبرگان ایران و استرالیا متفاوت بوده، ترتیب عوامل موثر بر موفقیت انتقال فناوری در بنگاههای کوچک و متوسط از دیدگاه خبرگان ایران در این پژوهش عبارتنداز:عامل فرهنگ،عامل توانمندی انسانی ،عامل سرمایه های مالی ،عامل ویژگیهای فنی فناوری ، عامل زیرساختهای موجود در بخش تحقیق و توسعه.همچنین نتایج نشان میدهد، 5 عامل در موفقیت انتقال فناوری در بنگاههای کوچک و متوسط تاثیرگذار است که عبارتند از: عوامل فرهنگی، فنی فناوری، توانمندیهای انسانی، توانمندی تحقیق و توسعه و مالی.
- نبوی چاشمی و همکاران - - 1388، ؛مقاله ای تحت عنوان »بررسی موانع و عوامل تاثیرگذار بر انتقال تکنولوژی و ارائه الگویی اثربخش«، منتشر کرده اند. هدف از نگارش مقاله ، ارائه الگویی اثربخش از موانع و عوامل موثر بر انتقال تکنولوژی موفقیت آمیز بوده است. در این مقاله موانع انتقال تکنولوژی را در 5 گروه بیان کرده و ضرورت هر یک را تشریح شده است که این موارد عبارتند از موانع فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و موانع فردی.
در ادامه به بیان عوامل مؤثر بر انتقال تکنولوژی پرداخته شده که عبارتند از: بکارگیری مدلهای مناسب انتقال تکنولوژی، مناسب سازی تکنولوژی، زمانبندی و عوامل تغییر. همینطور به عنوان یک نوآوری مدلی اثربخش از موانع و عوامل اثرگذار بر آنرا طراحی شده و ادامه هر یک از این اجزاء به تفصیل مورد نقد و بررسی قرار گرفته. و در پایان نیز به استراتژی هایی جهت تسهیل در انتقال تکنولوژی اشاره شده است.نتایج این پژوهش حاکی از این است که ، عواملی همچون به کارگیری مدلهای مناسب انتقال فناوری، مناسب سازی فناوری، زمانبندی و عوامل تغییر، عوامل فرهنگی، عوامل سیاسی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی و عوامل فردی بر موفقیت انتقال فناوری تاثیرگذار است
- کاباران زاده - - 1388،در مقاله ای با عنوان» شناسایی عوامل موثر در ارزیابی و انتخاب شیوه مطلوب انتقال تکنولوژی در شرکت گاز تهران بزرگ«، هدف مقاله مورد نظر شناسایی عوامل موثر در ارزیابی و انتخاب شیوه انتقال تکنولوژی به منظور درک وضعیت موجود شرکت گاز تهران بزرگ از نظر تاثیر گذاری هرکدام از مولفه های پنج گانه تکنولوژی در فرآیند انتقال تکنولوژی صورت گرفته است. از آنجا که مفهوم تکنولوژی دارای اجزا متفاوت و فرآیند انتقال تکنولوژی شامل مراحل چندگانه می باشد، لذا رابطه بین شاخص های متعدد فرآیند انتقال تکنولوژی با مولفه های تاثیرگذار بر انتقال تکنولوژی مورد سنجش قرار گرفته است. جمع بندی نتایج به دست آمده از مطالعه شاخص ها معلوم می کند که، عوامل ذکر شده بر شیوه انتقال موثر می باشد.کارباران زاد در این پژوهش معتقد است عواملی همچون نحوه عقد و اجرای قراردادها، نحوه انتخاب روش مناسب انتقال فناوری، بودجه های تحقیقات، نیروی انسانی متخصص و انطباقپذیری فناوری در موفقیت انتقال فناوری تاثیرگذارند.
- باقرزاده و مفتاحی - - 1390، در مقاله ای تحت عنوان» بررسی عوامل موثر بر موفقیت انتقال تکنولوژی صنایع کمپرسور اسکرو در شرکتهای ایرانی«در این مقاله به این موضوع اشاره می شودکه انتقال و جذب تکنولوژی در جهان سوم، مقوله پیچیده ای است که هم از نظر علمی و هم از جنبه ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سالهاست نه فقط کشورهای در حال توسعه، بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است.
در این تحقیق به بررسی میزان موفقیت انتقال تکنولوژی صنایع کمپرسور اسکرو در شرکتهای ایرانی پرداخته شده است.. جامعه آماری تحقیق حاضر، مدیران شرکتهای که در زمینه کمپرسور اسکرو در ایران انتقال تکنولوژی انجام داده اند که حدودا 20 شرکت می باشد.نتایج تحقیق نشان می دهند.آ نالیز واریانس ANOVA نشان داد که بین عوامل موثر بر موفقیت انتقال تکنولوژی در صنعت کمپرسور اسکرو در ایران تفاوت معناداری وجود دارد.
