بخشی از مقاله
چکیده:
کتابت و خوشنویسی در طول تاریخ ایران دارای اهمیت و ارزش زیادی بوده است. این هنر باعث ثبت، توسعه و گسترش علم، ادب و هنر در فرهنگ ایران اسلامی بوده و هست. در حوزه کتابت و خوشنویسی خراسان بزرگ در اواخر دوره تیموری و اوایل دوره صفوی سهم بسیار بزرگی در شکوفایی و رشد فرهنگی و هنری جامعه ایران داشته است. یکی از ارکان اصلی این هنر، در کنار کاغذ و قلم نی، مرکب خوشنویسی استمعمولاً. در طول تاریخ، خوشنویسان مرکب مورد استفاده در کتابت را خودشان می ساختند.
در این راستا مطابق منابع مکتوب، در این دوره هنرمندان بزرگی از اینخطّه از سرزمین ایران برخاستهاند که با دستورالعمل هایشان، مرکب های با کیفیت را ابداع نمودند. و در منابع مکتوب دستورالعمل های متعددی برای ساخت مرکب ثبت شده که یکی از آن منابع صراط السطور سلطانعلی مشهدی و دیگری مداد الخطوط میرعلی هروی در دوره صفوی هستند.
حال سوال اصلی این است چگونه بر اساس منابع مذکور می توان مرکب خوشنویسی ساخت؟ هدف اصلی ساخت انواع مرکب با توجه به اسناد مکتوب دوره صفوی است. که برای نیل به این هدف روش پژوهش تاریخی و تجربی و آزمایشگاهی مناسب به نظر میرسد که شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی بوده است. که در نهایت می توان به این نتایج دست یافت که در دوره معاصر میتوان بر اساس منابع مکتوب دوره صفوی و دستور العمل های مختلف آن دوره، مرکب های متنوع خوشنویسی ساخت. این مرکب های طبیعی با طیف های گوناگون رنگی و باکیفیت های مطلوب خواهند بود که بسیار مناسب تر از مرکب های شیمیایی و کارخانه ای برای خوشنویسی و کتابت هستند.
