بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه نسبت های مختلف یونجه خشک خرد شده و ذرت سیلو شده در جیرهی گاوهای هلشتاین در اوایل دوره شیردهی برایبررسی تأثیر این جیرهها بر فعالیت جویدن مورد مطالعه قرار گرفتاین. مطالعه در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. 15 راس گاو شیرده نژاد هلشتاین با میانگین 37 10 روزشیر دهی انتخاب شدند. تیمارها شامل سه سطح یونجه و سیلاژ ذرت شامل:%10 - 1 یونجه %30- سیلاژ ذرت - سیلاژ بالا - ، %20 - 2 یونجه %20- سیلاژ ذرت - سیلاژ-یونجه - و %30 - 3 یونجه %10- سیلاژ ذرت - یونجه بالا - بودند؛و نسبت علوفه:کنسانتره 60:40بود، که به صورت کاملاً مخلوط شده در دو وعده - صبح و بعدازظهر - به گاوها داده میشدند. ماده خشک مصرفی به طور روزانه اندازهگیری میشد.
مصرف ماده خشک هنگامی که گاوها با جیره 2 تغذیه شده بودند 23/37 - کیلوگرم در روز - در مقایسه با جیره 22/74 - 1کیلوگرم در روز - و جیره 19/07 - 3 کیلوگرم در روز - بیشتر بود. فعالیت جویدن در دو دوره 24 ساعته مورد بررسیقرار گرفت. اثر تیمارها بر مدت زمان خوردن دقیقه در روز و به ازاء کیلوگرم NDF و همچنین بر مدت زمان جویدن کل دقیقه در روز معنیدار بود. تیمارها بر زمان نشخوار تأثیر معنیداری نداشتند اما در تیمار 1 گاوها مدت بیشتری را صرف نشخوار کردند و همچنین در تیمار 3 گاوها مدت بیشتری را به استراحت کردن سپری کردند. نتایج این آزمایش نشان داد نسبت بالای یونجه خشک در جیره ماده خشک مصرفی را کاهش می-دهد اما بر فعالیت نشخوار، خوردن و جویدن به ازاء کیلوگرم ماده خشک مصرفی تأثیر معنیداری ندارد.
واژههای کلیدی: فعالیت جویدن، یونجه خشک، سیلاژ ذرت، گاو هلشتاین.
مقدمه
در جیره های حاوی الیاف نا محلول در شوینده خنثی - - NDF بالا، نسبت به جیره های حاویNDF پایین، مدت زمان جوش برای فعالیت خوردن و نشخوار به ازاء کیلوگرم دیواره سلولی مصرفی حاصل از علوفه کاهش می یابد - . - 8 با افزایش الیاف نا محلول در شوینده خنثی از 31 به%37 زمان جویدن تا %11 افزایش نشان میدهد - . - 8 کل زمان جویدن با افزایش محتوای الیاف نامحلول در شوینده خنثی جیره از 28 به %38 ، %21 افزایش می یابد - . - 8 اندازه گیری میزان فیبر فیزیکی موثر با ملاک قرار دادن مدت زمان جویدن توسط مرتنز پایه گذاری شد. ویژگی های فیزیکی جیره میتواند بر سلامتی حیوان، تخمیر شکمبهای و مصرف، موثر باشند؛ تفاوت در مقدار و نسبت های فیبر فیزیکی می تواند بر مصرف جیره و عملکرد حیوانی موثر باشد. یکی ازاهداف واضح برای عمل نشخوار کاهش اندازه ذرات محتویات شکمبه میباشد حرکات شکمبه ممکن است با نشخوار ارتباط داشته باشد ولی وابسته به نشخوار نمیباشد - . - 4 منابع علوفهای حاوی دیواره سلولی یکسان به دلیل اختلاف در طول قطعات، تاثیرات متفاوتی در تحریک جویدن، نشخوار کردن و حمایت از عمل طبیعی شکمبه دارند - . - 1
مواد و روش ها
این مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی، به مدت 70 روز - یک هفته عادت دهی و 9 هفته انجام آزمایش - اجرا شد. 15 راس گاو شیرده نژاد هلشتاین با 37 10 روز شیر دهی انتخاب شدند. نسبت علوفه:کنسانتره 60:40 بود. در هر تیمار 3 گاو چند شکمزایش و 2 گاو شکم اول قرار داشتند. یونجه مورد نیاز برای هر هفته با یونجه خرد کن دارای توری 6 سانتی متری خرد میشد.جیره دامها با استفاده از نرم افزار CNCPS5.2 تنظیم شده - جدول1و - به صورت کاملاً مخلوط شده در دو وعده - صبح و بعدازظهر - به گاوها داده می شد. خوراک در حد اشتها در اختیار حیوان قرار میگرفت و باقیمانده نیز هر روز توزین میشد. از خوراکهای مصرفی و باقیمانده در زمان های مختلف نمونه گرفته شد و NDF آنها مورد اندازه گیری قرار گرفت. فعالیتجویدن در دو دوره - هفته 4 و 8 آزمایش - 24 ساعته و هر 5 دقیقه در طول دوره ثبت میشد - . - 5 دادههای بدست آمده با استفاده از نرم افزار SAS ویرایش 9 و رویه Mixed تجزیه و تحلیل شده و میانگینها با هم مقایسه شدند.مدل آماری مورد استفاده:Y= + L+ W + - * - LN+ LMN :Yijkمتغیر وابسته، :میانگین کل، L :اثر تیمار، : Dt اثر زمان، : : - * - LN اثر زمان وتیمار، : LMN اشتباه تصادفی
نتایج و بحث
مصرف ماده خشک هنگامی که گاوها با جیره 2 تغذیه شده بودند - 23/37 کیلوگرم در روز - در مقایسه با جیره 22/47 - 1کیلوگرم در روز - و جیره 19/07 - 3کیلوگرم در روز - بیشتر بود. افزایش مصرف خوراک در تیمار 2 میتواند به علت خوش-خوراک تر بودن و همچنین بهتر مخلوط شدن جیره باشد. همچنین در مطالعه دیگر با جایگزینی بخشی از سیلاژ ذرت با علف یونجه گاوها مصرف بالاتری از ماده خشک داشتند که نتیجه استفاده بهینه از علوفه در جیره های کاملا مخلوط برای گاوهای شیرده میباشد . - 5 - اثر تیمار بر زمان خوردن - دقیقه در روز - و به ازاء کیلوگرم NDF و همچنین بر مدت زمان جویدن کل - دقیقه در روز - و به ازاء کیلوگرم NDF مصرفی معنیدار بود.
بیشترین زمان خوردن مربوط به جیره - 2سیلاژ-یونجه - اما با زمان خوردن جیره - 1سیلاژ بالا - تفاوت معنی دار نداشت. تیمارها بر زمان نشخوار تاثیر معنی داری نداشتند اما در تیمار - 1سیلاژ بالا - گاوها مدت بیشتری را صرف نشخوار کردند - 479 و 398 و 419 دقیقه در روز؛ به ترتیب برای تیمار 1، 2 و . - 3 گاوهای تغذیه شده با یونجه بالا نسبت به بقیه %41 مدت زمان بیشتری را به استراحت کردن سپری کردند، که منجر به کاهش انرژی مصرفی برای نگهداری میشود و بازده خوراک بهتر خواهد بود. مقدار NDF مصرفی برای جیره 1 بیشترین بود که با مقدار ماده خشک
مصرفی مطابقت داشت و همچنین مقدار NDF علوفهای - - fNDF متناسب با نسبت علوفه داده شده بود که نشان می دهد دامها حداقل انتخاب را انجام دادهاند.
کاهش اندازه قطعات علوفه یکنواختی TMR را بهبود داده و قدرت انتخاب مصرف کننده را کمتر می کند، که احتمالا در کاهش قابل توجه خطر بیماریهای شکمبهای سودمند باشد. مقدار مناسب اندازه قطعات علوفه جنبه مهمی در تغذیه گاو شیری به ویژه در تغذیه TMR می باشد - . - 9 گاوها در تیمار 3 زمان بیشتری را به نشخوار کردن پرداخته بودند که با توجه به مصرف ماده خشک پایینتر باعث بهبود وضعیت فعالیت تخمیر شکمبه میشود و نیز خطر بیماریهای متابولیکی را کمتر میکند. بیشترین فعالیت جویدن - دقیقه در روز - را گاوهای تغذیه شده با سیلاژ بالا - تیمار - 1 داشتند که به طور معنیدار از مدت فعالیت جوش در تیمار3 بالاتر بود که نتیجه مصرف بالاتر مقدار ماده خشک میباشد.
کل فعالیت جویدن به ازاء کیلوگرم ماده خشک و کیلوگرمNDF برای تیمار 3 پایینترین بودند - جدول - 2، اما بر خلاف آن با افزایش نسبت یونجه میزان فعالیت جوش به ویژه میزان نشخوار به ازاءکیلوگرم fNDF مصرفی افزایش یافتند هرچند تفاوت میانگینها معنیدار نشده امانشان میدهد نسبت بالاتر یونجه خشک خردشده به میزان بیشتری عمل نشخوار را تحریک میکند. گاوهای شیری باید مقدار5071 The 4th Congress on Animal Science - September 2010 کافی peNDF مصرف کنند تا به زمان جویدن 687 دقیقه در روز یا 30 دقیقه بر Kg ماده خشک خورده شده برسند - . - 7 مقدار peNDF جیره با توجه به این که کل زمان جویدن در تیمار 3 کمترین مقدار 682 دقیقه و 32 دقیقه بر کیلوگرم ماده خشک خورده شده است، مناسب میباشد. کل زمان جویدن و زمان نشخوار در روز به طور مثبت با مصرف NDF و اندازه مخزنNDF شکمبه ای ارتباط دارند - . - 7
نتیجه گیری
در اوایل شیردهی که مصرف کنسانتره بالا میباشد با استفاده از جیره با علوفه دارای اندازه قطعات مناسب و دیواره سلولی کافی میتوان به میزان فعالیت جوش مناسب رسید تا فعالیت شکمبه به خوبی انجام شود.
