بخشی از مقاله
چکیده
اندیشه تاسیس یک مرکز تجاری در یک مجموعه شهری بازتابی از رشد فیزیکی و اجتماعی آن می باشد. رشد سریع و بی رویه شهر کرمانشاه در دهه اخیر و افزایش جمعیت در همین سال ها نسبت به گذشته و سیل جمعیتی که رو به این شهر دارند، و نیز رشد فرهنگی خاص،مانند بالا رفتن سطح زندگی و توقع ساکنان،باعث عدم توان مراکز خرید در پاسخگویی به نیازهای متنوع مردم گردیده است.نیاز به مراکزی که عرضه کالا را به صورتی جامع و متنوع و پر کیفیت در اختیار مردم قرار دهند و در عین حال پاسخگوی نیازهای اجتماعی آنان نیز باشند،پیوسته افزایش می یابد.
خریداران و همچنین به علت وجود امکانات رفاهی-خدماتی،می توانند مزایای فراوانی داشته باشند. جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه در خرید و نیز کاهش آثار نامطلوب زیست محیطی،اقتصادی،ترافیکی و اجتماعی حاصل از پراکندگی مغازه های انفرادی از جمله مزایای این گونه مراکز خرید است که در نهایت،باعث جذب خریداران به این گونه مراکز و اماکن و رونق اقتصادی آن ها می گردد
هدف از این طرح، رفع نیازهای خرید ساکنان آن مناطق و کم کردن سفرهای درون شهری برای شهروندان و فراهم نمودن فضایی تفریحی و ورزشی جهت گذراندن اوفات فراغت برای مراجعه کنندگان است. طرح پیشنهادی میتواند شامل فضاهای تجاری، انواع رستوران، قهوهخانه، گالری، سالنهای ورزشی، فضاهای بازی و تفریح باشد که با ایجاد نیازهای جدید جامعه امروزی آسایش منطقی مورد لزوم برای مردم را مهیا نموده و دسترسی به آن آسان باشد.
در نهایت با توجه به انتخاب رویکردی چون سرزنده سازی در این طرح مستلزم به ایجاد فضاهایی برای گذران اوقات فراغت شهروندان به شکلی وسیع تر نیز میباشد. در این پژوهش از منابع دست اول مانند مشاهده وضع موجود و میدانی - فضا های ویژه تجاری- مراکز تفریحی- پارک هاو... - همچنین منابع دست دوم نظیر کتابخانه و اینترنت استفاده شده است.
بیان مساله
گسترش فزاینده ابعاد شهر نشینی و شکل گیری مقیاس های جدیدی از رشد شهری طی چند دهه اخیر موجب شده است که شهر وشهر سازی معاصر با چالش های پیچیده ای مواجه شود. به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر در ماهیت مسائل شهری و پیچیدگی این مسائل، جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مساله به منظور حل پایدار آنها اجتناب ناپذیر است
اجزای اصلی یک جامعه را افراد آن تشکیل می دهند درجامعه ابتدای یا گسترش یافته، هر فرد منزوی از دیگران نیست و به دلایل مختلف از جمله نیاز با دیگر افراد جامعه ارتباط برقرار می کند.هر رابطه اجتماعی نیاز به ظرف مکانی دارد.بازار را می توان جز لاینفک سیستم شهری امروز دانست که بر روی یک سلسله مراتب تاریخی از گذشته به صورت بازارچه های سنتی تا امروز و مراکزتجاری مدرن قرار می گیرند. به طبع پارامترهای گوناگونی در ایجاد چنین تحولی موثر بوده است که شاید از مهم ترین آن ها بتوان به توسعه ی شهرها و ورود مدرنیسم بر کالبد آن ها اشاره نمود؟
بازار به مفهوم حقیقی اش،مجموعه ای از دکان هایی است که توسط یک فضای سرپوشیده به یکدیگر وصل می شوند و به مفهوم مجازی،گستره ای گوناگون از معانی را در بر میگرد: از اعتبار تا قدرت،از شایستگی تا رونق،از آراستن تا زدوخورد کردن و خود جلوه دادن
بازار به مثابه عرصه اجتماعی فرهنگی همواره مکانی برای بخشی از فعالیت های انسان اجتماعی بوده است.در حقیقت بازار از دیر باز مکانی بود که حاصل فعالیت های انسانی در آن مبادله می شده است. نتایج فعالیت های انسانی،به منزله محصولات فرهنگی،هم برای برآوردن نیازهای انسانی و هم به منظور عینیت بخشی به قابلیت های انسانی به بازار عرضه می شده است.از این رو بازار از سویی جنبه اقتصادی و از سویی دیگر ابعاد اجتماعی و فرهنگی داشته است
انسان موجودی دو بعدی مرکب ازجسم وروح است و به طبع آن نیازهایش نیز در دو قالب جسمی و روحی مطرح میشود.نیازهای جسمی انسان جنبه مادی دارد،اما نیازهای روحی دامنه وسیع تری دارند،یکی از این نیازها که میبایست مورد توجه قرارگیرد،نیاز به بودن باهمنوعان است،به عبارت دیگر نیاز انسان به عنوان یک موجود طبیعی،ازبدو تولد به دیگران،تنها شامل تغذیه،لباس ومسکن نمیشود.بلکه او یک نیازاساسی دیگرنیزدارد که میبایست باکمک و به وسیله دیگران آن را ارضا نماید و عموما به این نیاز اساسی کمترتوجه میشود.اونیازمند به تماس،گفتگو وبه عبارت دقیق تر نیازمند به روابط اجتماعی و فرهنگی است
بخشی ازپاسخگویی به این نیاز میتواند در قالب فضاهای تفریحی تجاری صورت گیرد مشروط بر اینکه خصوصیات کالبدی فضای تجاری قابلیت تامین این نیاز را داشته باشند و به برقراری روابط اجتماعی کمک کند.
ساختار کنش متقابل مراجعه کنندگان و فروشنده و حتی اگر منجر به خرید نشود موجب خلق مناسبات فرهنگی متعدد و متفاوتی می شود که زمینه ی مناسب جهت مطالعات مردم شناسی را ایجاد میکند، در مقایسه با انواع نظام های اقتصادی، بازار ویژگی منحصر به فرد دارد. تجارت مدرن، فضای مدرنی را هم می طلبد. این مساله را به خوبی می توان درمراکز تجاری کنونی که در شهرها، بخصوص کلان شهرها پدیدار گشته اند، مشاهده نمود. به طوریکه حتی می توان رگه هایی از این رخداد عظیم فضایی را در حومه ها هم دنبال کرد ولو با تفاوت هایی که ناشی از سطوح متفاوت توسعه ای و اختلاف رشد شاخص های توسعه شهری است.
در هرحال، مراکز تجاری تفریحی با خلق شکلی تجمیع یافته از یک مجموعه ی اقتصادی که در گذشته حالتی پراکنده داشته است، توانسته است در جهان پرتلاطم امروز جایگاه و پایگاه خود را در جامعه بیابد×؟این رساله قصد دارد با پرداخت عمیق بر نقش فرهنگی اجتماعی مراکز تجاری چند منظوره در شهر ها، ابعاد گوناگون تاثیرو تاثر بین کنشگران و بازار تجاری را ارزیابی نماید و اثر این مناسبات را در فضای معماری جستجو و شناسایی کند و رابطه میان مناسبات اجتماعی،تفریحی و فرهنگی با معماری را مشخص سازد و این مناسبات را در پروژه پیشنهادی منعکس کند.
سؤالات تحقیق
-1 چگونه می توان درطراحی مجتمع های چندمنظوره به مفهوم سر زنده سازی فضا دست یافت؟
فرضیه های تحقیق
-1 به نظر می رسد می توان درطراحی مجتمع های چندمنظوره به مفهوم سر زنده سازی فضا دست یافت.
اهداف تحقیق
هدف از این پژوهش دستیابی به فضایی پویا و سرزنده باطراحی مجتمع های چندمنظوره می باشد.
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
خرید وفروش و تجارت همواره بخشی مهم از زندگی بشر بوده است.از گذشته دور تا به امروز بازارها علاوه بر تجارت، مرکز اجتماعی و فرهنگی و حتی سیاسی بوده اند.بازارها که اغلب مرکز تجاری اجتماعی شهر محسوب می شدند،این امکان را فراهم کردند تا مردم کالاهای مورد نیاز خود را به راحتی از طریق مقایسه اجناس مشابه،بر اساس کیفیت،کمیت و قیمت تامین کنند شاید همین عوامل بود که منجر به ایجاد رقابت میان فروشندگان شد و بدین ترتیب اساس فروشگاهای امروزی شکل گرفت.
در حقیقت مراکز خرید و فروش مجموعه ای از فروشگاها و فضاهای وابسته به آنهاست که به اشکال مختلف از زمانهای بسیار دور وجود داشته و تا به امروز به حیات خود ادامه داده و عامل پیشرفت و ترقی و قلب تپنده ی شهرها بوده است. توسعه فضاهای تجاری تفریحی و حفظ موقعیت جامعه همسان جوامع به روز دنیا، نیازمند فراهم شدن اسباب و لوازمی خاص و برنامهریزیای هدفمند با تکیه بر شناخت عمیق از موضوع میباشد. در ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه علیرغم توجه به این مسأله و انجام برنامهریزیهای کلان در جهت توسعه تجارت در کشور، متاسفانه به ایجاد بستری مناسب برای پیشرفت دادو ستد از پایه انجام نشده است.
پایه ای که با اتکا به عوامل فرهنگی اجتماعی این مرز و بوم میتواند راهگشای حل بسیاری از مشکلات امروزه جامعه ما باشد؟ به طور کلی چنانچه شرایط شهر کرمانشاه و حوزه نفوذ وسیعی را که به لحاظ موقعیت در کشور دارد در نظرگرفته شود، ضرورت پرداختن به مراکز تجاری چند منظوره بیشتر نمایان میگردد. استان کرمانشاه چه در سطح ملی و چه به لحاظ بینالمللی یکی از مهمترین شهرهای ایران میباشد که میتواند خود را به عنوان یکی از قطبهای تجاری تفریحی منطقه مطرح کند. رشد نسبی جمعیت و پایههای جوان جمعیتی که اصلیترین منبعتامین نیروی کسب و کار درکشور میباشند،نیاز به وجود یک مرکز تجاری تفریحی را به عنوان یکی از مهمترین فضاهای تجارت وسرگرمی در شهر بیشتر نشان می دهد.
در نهایت نیز می توان فضاهایی مانند نمایشگاه ها یاگالری ها را برای بازدید دانشجویان و یا شاید دانش آموزان در نظر گرفت . در حقیقت باید گفت شهر بارزترین نمود تمایل و نیاز بشر به حیات مدنی و زندگی اجتماعی است، حیاتی که از مجموعه برخوردها و روابط رودروی مردم با محیط عینی پیرامون، با خود و با دیگران شکل می گیرد، حیاتی که سبب می شود شهر همچون موجودی زنده در گفتگویی چند سویه با ساکنان و ببیندگانش قرار گیرد.
اصولاً شهری زنده است که تجربه ها و انباشت های فرهنگی و اجتماعی ساکنانش، در آن موقعیت ها و مکان هایی برای تجلی بیابند؛ در این موقعیت ها و مکان هاست که احساس و ادراک شهری شکل می گیرد، فضاهای عمومی شهرها مانند وجود چنین مجموعه هایی در سطح شهرها، مهم ترین این موقعیت ها و مکان ها هستند که از دیرباز بستر کالبدی حیات مدنی و تعاملات اجتماعی شهروندان بوده اند. از اینرو با توجه به اهمیت و تاکید بر سر زنده سازی در فضاهای عمومی شهری، پژوهش حاضر در پی دستیابی به معیارهای کیفی است، که بتوانند در ارتقا تعاملات اجتماعی و ایجاد روحیه ای سرزنده و شادتر در فضاهای عمومی شهری تاثیرگذار باشند.
روش تحقیق
این پژوهش به طور کلی به روش تحلیل توصیفی- تحلیلی و تفسیر یافته ها انجام میگیرد و شامل دو فاز کلی مطالعات و طراحی است. فاز مطالعات به دو بخش مطالعات کتابخانه ای و میدانی تقسیم می شوند.
