بخشی از مقاله
چکیده
اقلیم به شرایط آب و هوایی یک منطقه جغرافیایی نظیر دما، رطوبت، فشار اتمسفر، باد، بارش و سایر مشخصه های هواشناسی در مدت زمانینسبتاً طولانی نسبت داده می شود. یکی ازاساسی ترین عوامل درساختارسیاره زمین اقلیم است که بدون شک طبیعت،انسان وکلیه مظاهرحیات درسطح گسترده ای متاثر ازشرایط اقلیمی می باشند ، براین اساس اقلیم هرسرزمین عامل بسیارمهم درتقسیم جغرافیای زیستی به شمارمی رودتوجه و بازگشت به زمان هایی که هنوز استفاده از انرژی های فسیلی و تجدیدناپذیر متداول نشده بود، می تواند راهگشای دستیابی به راه حل های بسیار ارزشمندی برای استفاده مؤثر از انرژی های پاک در اختیارمان قرار دهد. دقت در این امر که در آن زمان استفاده از مولفه های همساز با اقلیم یکی از ظرایف و رمزهای موفقیت در بناها بوده است .این مقاله بر آن است به ویژگیهای اقلیم گرم و مرطوب بپردازد و راه حل های معماری اندیشیده شده در آنها را از لحاظ تطابق آب و هوایی و حل مسئله انرژی تشریح کند.
مقدمه
نفت و گاز مهمترین منابع طبیعی کشور؛ برای اولین بار در استان خوزستان ، قریب به 80 سال پیش کشف و استخراج شد. از آن موقع تا کنون حوزه های نفتی فراوانی در این استان کشف و مورد بهره برداری قرار گرفته که از مهمترین آنها حوزه های نفتی اهواز می باشد. پالایشگاه آبادان و پتروشیمی بندر امام و ماهشهر و... از جمله صنایع وابسته به نفت در این استان می باشند.
خوزستان به عنوان مهمترین استان نفتی کشور، مرکز فعالیت دو شرکت بزرگ نفتی ملی و حفاری نفت ایران و شرکت ملی مناطق نفت خیز ایران است که این شرکت به تنهایی حدود 80 درصد نفت ایران را تولید می کند. این شرکت به عنوان بزرگترین شرکت حفاری در حوزه های نفت و گاز کشور، یکی از شرکت های بالادستی شرکت نفت است که هم اکنون با به کارگیری 72 دستگاه حفاری در خشکی و دریا، بیش از 90 درصد نیازهای صنعت نفت در بخش صنعت حفاری را در مناطق خشکی و دریایی ، در 10 استان نفت خیز کشور تامین می کند. اگر چه حوزه فعالیت این شرکت به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت کشور در استانهای خوزستان ، بوشهر و کهکیلویه و بویر احمد قرار دارد و 80 درصد کل نفت کشور توسط این شرکت تولید می شود اما حدود 50 درصد از تولید نفت کشور متعلق به استان خوزستان است . خوزستان به عنوان مهمترین استان نفتی کشور، مرکز فعالیت دو شرکت بزرگ نفتی ملی و حفاری نفت ایران و شرکت ملی مناطق نفت خیز ایران است . در سال هزار و 308 شمسی اولین چاه نفت ایران و خاورمیانه ، توسط گروهی انگلیسی به سرپرستی ویلیام ناکس دارسی در شهر مسجد سلیمان در خوزستان حفر و نفت از آن استخراج شد.
-1-2 توجه کلی
موزه هارا در ابتدا به عنوان نهادهایی آموزشی و سرگرم کننده تعبیر می کردند اما به مرور زمان جنبه های آموزشی ، پژوهشی و اطلاع رسانی آن بیشتر شد. به تعبیری ، دیدن این قبیل آثار و نشانه ها برای بسیاری که اهل فکر، اندیشه و قلم هستند علاوه بر جنبه های علمی وآموزشی ، همچنان سرگرمی نیز محسوب می شود؛ یعنی گونه ای از سرگرمی که علاوه بر احساس ، تفکر آنها را به تکاپو در آورد.
در نگاهی دقیق تر در می یابیم که امروزه در دنیا موزه ها مفهوم سنتی خودشان را از دست داده اند و دیگر به عنوان قبرستانی از اشیا و لوازم با آنها برخورد نمی شود. بلکه موزه ها نوعی "سرویس فرهنگی " به اقشار مختلف جامعه ارائه می دهند. و چه بهتر آن که این سرویس فرهنگی ریشه در تاریخ ، سیاست و اقتصاد این کشور داشته باشد و تلاشی باشد در جهت ارتقاء اطلاعات فنی ، پیوند فرهنگی و علمی نسلهای گوناگون و فراهم نمودن زمینه مناسبی برای پیشرفت های علمی و فرهنگی . موزه نفت ، آری ، ایجاد چنین موزه ای برای صنعت نفت در کشورمان تنها به دلایل ضرورت های علمی و پژوهشی نیست بلکه نقش اساسی نفت در تاریخ معاصر و اقتصاد ایران ، تشکیل چنین موزه ای را بسیار ضروری جلوه می دهد. موزه و نمایشگاه ملی نفت ، مجموعه ای علمی - تاریخی است که ابعاد مختلف آن ، نوعی "تاریخ نگاری "برای کشور خواهد بود و قطعاً در آن باید "امانت دار تاریخ نفت " بود، موزه و نمایشگاه دائمی نفت ، مسیر بی پایانی که نمی توان خود را محدود به تکمیل آن در ظرف زمانی محدود و معین نمود.
اهمیت تحقیق به منظور جمع آوری ، حفظ ، نگهداری و اشاعه آثار و گنجینه های ارزشمند ولیکن پراکنده تاریخ صنعت نفت ایران و انتقال آن به نسل های دیگر و آشنا سازی آنان با تاریخ پرفراز و نشیب این صنعت دیرپا در ایران که نقشی مهم و انکار ناپذیر در اوضاع و احوال سیاسی و اقتصادی قرن حاضر این مرز و بوم داشته است و نیز فراهم آوردن یک محیط نمایشگاهی مناسب و در خور شأن صنعت عظیم نفت کشور، طرح ایجاد موزه نفت ایران از اهمیت خاصی برخوردار است و زمانی این طرح در جایگاه اصلی خود قرار خواهد گرفت که بازدید کننده با بازدید موزه مواردی چون :
-ارزش نفت در زندگی مردم ایران -مشتقات تهیه و تصفیه نفتی که مردم آن را به راحتی مصرف می کنند
-سهم آیندگان و نحوه مصرف فعلی و مشکلات حاصل از این نوع مصرف -نقش نفت در پیروزی انقلاب ، اعتصابات و بستن شیرهای نفت و...را دریابد.
حتی می توان گفت که این موزه بستری خواهد بود برای اخذ تصمیماتی برای جامعه آینده ، چرا که نمایش وضع کنونی نفت در جهان و مشکلات آن درقلمروهای مختلف صنعت ، اقتصاد، سیاست ، محیط زیست و ... وآنچه که بدین جهت ممکن است در آینده رخ بدهد، پایه تصمیماتی است که جامعه جهانی آینده در مواجهه با امکانات و محدودیت های نفت و سایر انرژی ها در جهان اخذ خواهد نمود. پر واضح است که در خصوص موضوع آینده نفت ، سرنوشت ایران وجهان به صورت غیر قابل تردیدی به یکدیگر پیوند زده می شود .
هدف از این تحقیق جند مقوله بسیار مهم بوده :
-آشنائی با تاریخچه صنعت نفت در ایران وابعاد سیاسی ، اقتصادی و تکنولوژیکی این پدیده از ابتدای قرن بیستم تا حال حاضر.
- فراهم نمودن زمینه پژوهش و تحقیقات .
- نمایش وسایل ، ابزار و تکنولوژی گذشته در استخراج نفت
-نمایش نحوه استفاده های مختلف از نفت
- نمایش محصولات نفتی
- ایجاد کتابخانه تخصصی سوخت های فسیلی و انرژی های تجدید پذیر
-کلاس های آموزشی جهت بهینه سازی مصرف سوخت و استفاده از انرژی های تجدید پذیر - برگزاری همایش های تخصصی
-2 چارچوب نظری
اقوام متمدن دوران باستان ، به ویژه سومر ها، آشور ها و بابلی ها، در حدود چهارهزار و پانصدسال پیش در سرزمین بین النهرین - عراق امروزی - با برخی از مواد نفتی که از دریاچه قیر به دست می آمد، آشنایی داشتند. آنان از خود قیر به عنوان ماده ی غیرقابل نفوذ برای عایق کاری استفاده می کردند. رومی هاو یونانی ها نیز مواد قیری را برای غیرقابل نفوذکردن بدنه ی کشتی ها و همچنین برای روشنایی و گرم کردن به کار می بردند. در داستان ها آمده است که نوح نیز کشتی خود را با قیر پوشاند تا آب به درون آن نفوذ نکند.
با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی ، جهش حیرت آوری بوجود آمد. بطوری که امروزه صنایع پتروشیمی نفش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارد.
-2-1 تاریخچه نفت
صنعت نفت در جهان تاریخی بسیار کهن دارد و قدیمیترین تمدنی که تا به حال شناخته شده در دره های نیل، دجله و فرات و در چین بوده است. اسناد تاریخی و کاوشهای باستان شناسی نشان می دهد که مردم مزبور از کهنترین روزگاران نفت را می شناختند. چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح مردم دجله و فرات قیر را به عنوان ملاط ساختمانها به کار میبردند. این ماده را از قرنها پیش بصورت گاز در آتشکده و یا به فرم قیر - ماده ای که پس از تبخیر مواد فرار یا سبک نفت از آن باقی میماند - میشناخته اند. به طوری که در کتب مقدس و تاریخی اشاره شده است در ساختمان برج بابل از قیر استفاده گردیده و کشتی نوح و گهواره موسی نیز به قیر اندوده بوده است. بابلیها از قیر بعنوان ماده قابل احتراق در چراغها و تهیه ساروج جهت غیر قابل نفوذ نمودن سدها و بالاخره جهت استحکام جادهها استفاده میکردهاند.
مدت زمان مدیدی، مورد استعمال نفت فقط برای مصارف خانگی و یا به عنوان چربکنندهها بود، اما از آغاز قرن شانزدهم میلادی روز به روز موارد استعمال آن رو به افزایش نهاد تا اینکه در سال 1854 دو نفر داروساز وجود یک فراکسیون سبک قابل اشتعال را در روغن زمینی تشخیص دادند و همچنین به کمک تقطیر ، مواد دیگری بدست آوردند که برای ایجاد روشنایی بکار می رفت. بر اساس این کار آزمایشگاهی بود که بعدا دستگاههای عظیم تصفیه نفت طرحریزی و مورد بهره برداری قرار گرفت.
در دنیای مدرن اولین چاه نفت توسط شخصی به نام دریک - DRAKE - که پایه گذار موسسه ای بنام PENNSYLVANIA ROCK OIL COMPANY بود، به تاریخ 27 اوت 1859 میلادی در ایالت پنسیلوانیای آمریکا حفر شد، از این حلقه چاه که بعد از حدود 5 سال تلاش در عمق 23 متری به نفت رسید در اولین روز حدود چهار هزار لیتر نفت به دست آمد.
