بخشی از مقاله
چکیده
این مقاله سعی دارد که به اهمیت سرمایه فکر ی و بکار گیری آن در جهت رشد و توسعه عدالت و در نهایت به توسعه پایدار بپردازد . با توجه به مطالعات صورت گرفته یک مدل کاربرد و مفهومی طراحی شد که بکار گیری آن می تواند سازمان ها را موفقتر کند. مهمترین رکن سازمان منابع انسانی آن است که سرمایه های فکر سازمان هارا تشکیل می دهد. این مدل به اهمیت عدالت سازمانی در توسعه پایدار پرداخته است.
مقدمه
سرمایه فکری، کلیدی مهم در توسعه اقتصادی- اجتماعی معاصر است که اهمیت آن عمدتا از ماهیت ویژه محیط کسب وکار امروزی سرچشمه می گیرد که تکامل آن از مهمترین عوامل اساسی موفقیت در بازار محسوب می شود . شرکت ها باید به دنبال راههای جدید رقابت به منظور بقا در بازار کسب وکار باشند زیرا برای رسیدن به این هدف نیازمند شایستگی های منحصر به فرد در کسب مهارت های لازم است یکی از مهمترین ابزار برای تحقق این امر جهانی شدن است که سبب می شود محصولات در بازار قرار داده شده و در دسترس قرار بگیرد .
قرنها پیش برای یک محیط کسب و کار مبتنی بر کارهای یدی و دارایی مشهود مثل تجهیزات و ساختمان ایجاد شده بود اند در حالیکه محیط کسب و کار مبتنی بر دانش، نیازمند مدلی است که دارایی های نامشهود جدید سازمانی مثل دانش و شایستگی نیروی انسانی، نوآوری، روابط مشتری، فرهنگ سازمانی، سیستم و فرایندها، ساختار سازمانی و غیره را در برگیرد به نظر میرسد گزارشهای حسابداری سنتی به صورت ناقص ارزش حقیقی به جود آمده در شرکتها را منعکس کند، شکاف بوجود آمده بین ارزش دفتری و بازار در بسیاری از شرکتها از جمله نارسایی های سیستم حسابداری سنتی در تقویم و انعکاس ارزش سرمایه فکری بوده که موجب بروز اختلاف یاد شده گردیده است امروزه نگاه مدیریت واحدهای انتفاعی به جای محیط و صنعت به طور جدی به منابع درون سازمانی معطوف شده است.
منابع غیر عینی، مهمترین منابع درون سازمانی هستند که از آن با عناوینی چون دانش، دارایی نامشهود، دارایی راهبردی و ... نیز یاد می شود و واجد شرایط ایجاد و افزایش مزیتهای رقابتی پایدار می باشند. همزمان با انقلاب فناوری اطلاعات و توسعه سریع فناوری برتر، از دهه1990 الگوی رشد اقتصادی دچار تغییرات اساسی شد و در نتیجه، عامل دانش به عنوان مهمترین سرمایه، جایگزین سرمایه های مالی و فیزیکی در اقتصاد جهانی شد.
به بیان دیگر، اقتصاد صنعتی جای خود را به اقتصاد دانش محور داد. در کشورهای مختلف سعی در تشویق کشورها برای تدوین راهبر د های توسعه آموزش توسعه پایدار با توجه به سرمایه های فکری دارند . برای این منظور توجه به ویژ گی ها، پتانسیل ها ودانش تجربی و بومی در زمینه ملی توسعه پایدار، آموزش از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این راستا مطالعه ای، که بخشی از پروژه ای تحت عنوان"تحلیل برنامه ها و سیاست های فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی ایران در برنامه چهارم با توجه به اهداف و طرح اجرایی دهه ملل متحد برای آموزش در خدمت توسعه پایدار - - 2014 2005 است اهمیت اساسی انجام تحقیق حاضر، وجود نداشتن اقلامی به عنوان سرمایه فکری در توسعه پایدار با هدف توسعه عدالت اجتماعی در سازمان و خارج از سازمان است .
تعاریف سرمایه فکری و ابعاد آن
رشد نوین اقتصادی ،از دانش و اطلاعات سرچشمه می گیرد و این امرموجب افزایش اهمیت سرمایه فکری - IC=Intellectua - Capital به عنوان مقوله ای پژوهشی شده است .درتعریفی ساده سرمایه فکری عبارت است از تفاوت ارزش بازاری و ارزش دفتری دارایی یک شرکت طبق این تعریف سرمایه فکری فرآیند و دارایی هایی هستند که معمولا در تراز نانه منعکس نمی شوند.
سرمایه فکری اصطلاحی است برای ترکیب دارایی های نامشهود ،دارایی های فکری ،انسانی و دارایی زیر ساختاری که سازمان برای انجام فعالیت هایش توانمند می سازد سرمایه فکری،ترکیبی از سرمایه های انسانی - هوش ،مهارت ، بینش ها ،پتانسیل آنها در سازمان است - و سرمایه ساختاری - سرمایه جمع آوری شده ،توسط مشتریان ،فرآیند های ،پایگاه داده ها ،نام های تجاری و نظام اطلاعاتی - است
سرمایه انسانی :
سرمایه های انسانی قابلیت های ترکیی نظیر دانش مهارت ها و توانایی ها کارکنان سازمان ا تشکیل می دهد که در حل مسائل کسب و کار سازمان به کمک سازمان می آیند ، سرمایه انسانی سرمایه ای در درونی در میان افراد بوده و سازمان قادر به اکتساب و تملک آنها نیست کارکنان یک سازمان سرمایه فکر ی را از طریق شایستگی ها ، شامل مهارت ها ،تحصیلات و طرز تفکر کارکنان است که اجزا و رفتار آن را تحت تاثیر قرار می دهد . زیرکی فکری ،فرد را قادر می سازد نا عملیات را تغییر دهد و راه حل های نو آورانه را برای حل مشکلات سازمانی ابداع کند .
سرمایه انسانی شالوده سرمایه فکری را تشکیل می دهد .و عنصر اصلی برای اجرای کارکردها مربوط به سرمایه فکری است . این سرمایه نمایانگر یک منبع مستمر قابل تجدید و نوآوری برای سازمان محسوب می شود که توانایی درک موضوع را دارد و قادر است از تجاربی که کسب می کند بیافریند ،بوتینس جوهر سرمایه انسانی را هوش خالص اعضای سازمان دانسته است . سرمایه انسانی تحت عنوان دانش فردی ، مهارت ها ،توانایی ها و تجارب موجود کارکنان یک سازمان برای خلق ارزش ها و حل کردن مسائل کسب و کار تعریف شده است.
سرمایه ساختاری :
به تمام مواردی که کارکنان سازمان - سرمایه انسانی - را پشتیبانی می کند اطلاق می گردد سرمایه ساختاری زیر ساخت های پشتیبانی کننده است که سرمایه انسانی را به مرز عملیاتی شدن هدایت می کند . این سرمایه در مالکیت سازمان بوده و با ورد و خروج افراد در سازمان ها تغییری ایجاد نمی کند .
منظور ار سرمایه ساختاری کلیه دارایی های نیروی انسانی یا قابلیت های سازمانی است . سرمایه ساختاری به صورت مجموع دارایی ها تعریف می شود که توانایی خلاقیت سازمان را ممکن می سازد ماموریت و چشم انداز ،ارزش های کاری، استراتژی ها و سیستم های کاری فرآیند های درونی یک سازمان هستند که این نوع دارایی دارایی ساختاری برشمرده می شو
سرمایه ساختاری شامل همه ذخایر غیر انسانی دانش در سازمان و در برگیرنده پایگاه داده ها نمودار های سازمانی ،دستو العمل های اجرایی ،فرآیندها، استراتژی ها و برنامه های اجرایی بطوری هر آنچه برای سازمان ارزش داشته باشد سرمایه ساختاری ، دامنه گسترده ای از عناصر ضروری را پوشش می دهد . مهمترین آنها معمولا شامل فرآیند های اجرایی مهم سازمان ،چگونگی ساختار بندی آنها ،سیاست ها ،جریان اطلاعاتی ،و عنصر پایگاه داد ها ،رهبری و سبک مدیریت و فرهنگ سازمانی طرح پاداش کارکنان و غیره است
سرمایه مشتری - رابطه ای - :
مهمترین جزءیک سرمایه ارتباطی سرمایه مشتری است [ 6] سرمایه رابطه ای شامل همه روابطی است که بین سازمان با هر فردی یا هر سازمان دیگری وجود دارد . این افراد در سازمان ها می توانند شامل مشتریان ،واسطه ها ،کارکنان ،تامین کنند گان ،مقامات قانونی ،جوامع و اعتبار دهندگان و سرمایه گذاران و غیره می باشد
مراحل حسابرسی سرمایه فکری :
[5]بیان کردند که مشابه سایرانواع حسابرسی، حسابرسی سرمایه فکری نیزدرعمل دارای مراحل مشخصی به شرح زیر است که به اجرای کارآمد و اثربخش فرآیند حسابرسی کمک خواهد کرد :
مرحلهی اول : دراین مرحله بنگاه اقتصادی باید هدف ازحسابرسی رابه طورصریح مشخص کرده و به اطلاع تیم حسابرسی برساند. بنگاه اقتصادی باید تعیین کندکه آیا هدف برآورد نتایج به صورت پولی است یا مشخص کردن وضعیت معیارها و مقایسه آنها با الزامات تعیین شده است.
مرحلهی دوم : در این مرحله، برای فراهم کردن زمینهی مناسب برای تمرکز و مدیریت کارحسابرسی، مساله و مشکل موجود دربارهی سرمایه فکری تعریف می شود.
مرحلهی سوم : در این مرحله جنبه ای از دارایی های فکری - سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه رابطه ای - و اجزای مربوط به آنها که باید مورد بررسی قرارگیرند، مشخص می شود.
مرحلهی چهارم : تخصیص مناسب ارزش ها به آن جنبه از دارایی ها که در طی مراحل قبلی مورد بررسی قرارگرفته اند، دراین مرحله انجام می شود.
مرحلهی پنجم : این مرحله شامل اجرای روش های حسابرسی و گردآوری شواهد و مدارک لازم برای ارایه گزارش درمورد نتایج به دست آمده است . البته با توجه به اهداف و نیز نوع حسابرسی مورد نیاز این دارایی ها ممکن است مراحل متفاوتی به مراحل بالا اضافه یا کم شوند.
راهبردهای آموزشی توسعه پایدار
تلا شهای گسترده ای که از طریق نظا مهای آموزش رسمی و غیررسمی در سطوح بین المللی و ملی به منظور تعمیم آموز شهای توسعه پایدار و محیط زیست به عمل آمده است، دست آوردها و ناکافی به نظر م یرسد[2]
توسعه پایدار
"توسعه پایدارفرایند برآورد نیازهای امروز بدون تخریب توانایی های نسل آینده برای برآورد نیازهای ایشان است، در آن صورت سه عنصر مهم در توسعه پایدار یعنی -1 توسعه -2 پایدار -3 اجزا وعناصر میان نسلی و "... در کانون آن قرار می گیرند .به سخن دیگر سه حوزه پایداری یعنی طبیعت،نظام های پشتیبان و اجتماع و با سه حوزه اندیش های، مردم، جامعه، اقتصاد در کانون توجه قرار گرفتند تا بر اساس روش شناسی کل گرا، یکپارچه، میان رشته ای و فرارشته ا ی مورد مطالعه قرار گیرد .در این چارچوب نشستهای علمی از جمله اجلاس زمین شکل گرفت و در آن اصولی برای ساخت یک جهان عدالت توام باصلح و توام با پایداری است مطرح شد تا با رویکرد یکپارچه به شناخت مسایل و مشکلات در هم پیچیده و مرتبط به هم در سطح جامعه جهانی بپردازد
