بخشی از مقاله
معماری پارامتریک چالشی جدید در معماری و شهرسازی پایدار
چکیده
در صورتیکه در یک روند تکاملی، آنچه که در دوره های مختلف تاریخی روی داده است را به طور خلاصه مورد بررسی قرار دهیم خواهیم دید که انسان در ابتدا از طبیعت الگو گرفته و با شناخت های آیه ای شروع به ساخت سرپناه برای خود می نماید و به تدریج هنگامی که شیوه ساخت ابزار های گوناگون را از همین طبیعت آموخت، توانست توانایی تغییر دادن طبیعت را به دست آورد.با ظهور انقلاب صنعتی و پدیده فوردیسم،تولید انبوه عرصه ای جدید را پیش روی انسان قرار داد.همین پدیده زمینه ای را فراهم کرد که انسان های در بند ابزار، سر به طغیانی برای خواستن آنچه که خود می خواستند بردارندو به مرحله ای رسیدند که هرکس قادر بود راوی خود از زیبایی باشد و آنچه را در اختیار می گیرد برای خود تعریف کند. از نیمه ی دوم دهه 0991، انقلاب الکترونیک، هم حرفه و هم زمان را تحت تاثیر خود قرار داده است. اما آیا تغییراتی که این انقلاب با خود به همراه می آورد یک انقلاب بنیادین
در شکل ها و عملکردهای معماری به وجود
می آورد؟ در تمام معماری های مرتب با
فناوری دیجیتال، همواره این چالش وجود
دارد که آیا معماری و طراحی باید
پتانسیل آینده گرای فناوری جدید را
منعکس کند یا در جهت نشان دادن جهان غیر واقعی کامپیوتر، بوسیله ی فراهم کردن یک محی واقعی انسانی تلاش کند، تاثیر گذاری دنیای الکترونیک و اطلاعات بر فضاهای معماری فراتر از تاثیرات فرم و تغییر فیگوراتیو باشد و بیش از پیش به سازمان
1
فضایی در قالب برنامه ی فیزیکی و تعریف جدیدی از فضاهای عملکردی اثر گذار بپردازد. انقلاب دیجیتال که توس ابزار قدرتمند رایانه به منصه ظهور رسید باعث شد معمار بتواند به جای استفاده از روش های سنتی در طراحی و ساخت که تعداد بسیار محدودی از پاسخ های ممکن را در اختیار او قرار می داد با استفاده از الگوریتم های متعدد که پاسخ های متعددی را برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب در اختیار معمار امروزی قرار می دهد،استفاده کند.امروزه معماری پارامتریک که بر اساس الگوریتم های مختلف به شکل دهی فرم بنا می پردازد در حال گسترش به عنوان یک سبک معماری می باشد.که اساس آن را ارتباطات و تکنولوژی تشکیل می دهد.در این سبک از معماری که برخی ویژگی های سایر سبک ها را دارا می باشد.تئوری های مختلف مانند هندسه فراکتال،منطق فازی و ... به طراحان این اجازه را می دهد تا الگوهای پیچیده حاصل فرایندهای خود سازماندهی شده را شناخته،اندازه بگیرند و تکرار کنند. مهمترین هدف در این مقاله چگونگی ترکیب تکنولوژی الکترونیکی با معماری است و از دیگر اهداف می توان به دستیابی به نوع دیگری از معماری، که در آن ناظر نقشی اصلی تر را در معماری عهده دار خواهد بود، اشاره کرد. یعنی معماری واسطه ای برای دریافت درونی از شخصیت و روحیات ناظر خواهد بود.که با ارائه مثال های کاربردی مناسب در جستجوی بیان این مسئله خواهیم بود.
واژههای کلیدی: فوردیسم، الگوریتم، پارامتریک، منطق فازی
مقدمه
بحث درباره معماری پارامتریک نیاز به بررسی تحولات جهان امروز را دارد.در دنیای پسامدرن که اصول فلسفی و جهانبینی دوران مدرن را زیر سوال می برد و معماری را تنها تکنیک و تکنولوژی نمی داند.از نظر معماران در این دوره (دوره پسامدرن)مسائل بسیار پیچیده و متضادی در ساختمان وجود دارند که نمی توان آنها را نادیده گرفت.
وجود این بینش در دوران پسامدرن مجددا در دهه 07میلادی ماشین و فن آوری به عنوان یک موضوع محوری در معماری مطرح شد و در سبک های این دوران نمود پیدا کرد. همانطور که می بینیم در دهه های پایانی قرن گذشته در سبک معماری فولدینگ انعطاف پذیری احجام و سطوح مختلف توس تکنولوژی جدید، که همان رایانه است انجام می شود.
معمار جهت حفظ حضور خود در ورطه تمدن امروز جهان، باید از علم و فلسفه امروز آگاهی کامل داشته
2
باشد.عصر دنیای حاضر عصر دنیای مجازی است
.امروزه مجازی سازی حرکتی فراگیر است که علاوه بر اطلاعات و ارتباطات، چرخه های اقتصادی،حساسیت های جمعی و... را در برمی گیرد. مجازی سازی حتی به شیوه های باهم بودن هم دست درازی کرده است و در حال حاضر شاهد پیدایش اجتماع مجازی، موسسسه مجازی و...هستیم. هرچند دیجیتال کردن پیام ها و...
تاثیر حیاتی دارند، موج مجازی سازی از حیطه اطلاعات هم فراتر می رود.
هایدیگر و مک لوهان به نقش حیاتی تکنولوژی اشاره دارند،در تعریف واقعیت و آشکار کردن پس زمینه ای نامشهود است که محتوا و موجودات عالم در آن پدیدار می گردند.
بنابر نظر این دانشمندان جهت تبیین جهان امروز،دیگر اتکا به علوم قرن 11و قطعیت جهانبینی ریاضی گون مدون امکان ندارد. بلکه نظریاتی چون تئوری پیچیدگی و...در مقابل معماران این دوران قرار دارد و بهره گیری از این علوم در معماری تنهااز طریق کامپیوتر و نرم افزارهایی می باشد که در اختیار کاربران که معماران می باشد، انجام می پذیرد.
روش تحقیق
در این تحقیق با روش تحلیلی و تلفیقی از تحقیق کمی و کیفی مفاهیم بازشکافت خواهند شد.در این پژوهش،ابتدا به روش کمی نظریه های موجود در مورد معماری پارامتریک در کارهای معروف جهان که در آن ویژگی های معماری پارامتریک قابل مشاهده است مورد تحلیل قرار خواهد گرفت، سپس با روش کیفی از نشانه های بصری موجود در این نمونه ها به تحلیل اطلاعت پرداخته و معماری پارامتریک معرفی خواهد شد. بنابراین پژوهش به صورت تلفیقی از روش کمی و کیفی به عنوان روش اصلی و بر پایه تحلیل توصیفی به عنوان روش مکمل بوده است.
دیدگاه نظری
پیچیدگی جهان در تضاد با سادگی قوانین فیزیکی قرار دارد،در سال های اخیر رفتارهای غیرخطی و پویایی سیستم ها به طور وسیع مطالعه شده اند،یعنی رفتارهایی که منجر به پیچیدگی و در نهایت آشوب می شوند. نظریهفراکتال جهت توصیف یچیدگی در اشکال و نظریه آشوب برای توصیف پیچیدگی در رفتار به کار می رود.امروزه نظریه های فراکتال،آشوبو منطق فازی به عنوان یک ابزار پردازشی قوی جهت بررسی سامانه های پیچیده مطرح می باشند و افق های جدیدی را در فهم سامانه های کالبدی و طبیعی باز کرده اند.
3
نظریه فراکتال اولین بار توس مندل بروت در سال 1101 مطرح شد. فراکتال ها شکل هایی هستند که بر خلاف شکل های هندسه اقلیدسی به هیچ وجه منظم نیستند این شکل ها اولا سرتاسر نامنظم اند ،ثانیا میزان بی نظمی آنها در همه مقیاس ها یکسان است.
منطق فازی را اولین بار در سال 1191،پروفسور لطفی زاده در مقاله ای با عنوان مجموعه های فازی مطرح کرد او در منطق فازی با نگاهی خاکستری به جهان واقعیت ، در پی آن است که حقایق خارجی را آنگونه که هست به تصویر بکشد.
از نگاه فازی دیگر نمی توان Aو~Aو سفید و سیاه به تفسیر حقایق عینی پرداخت ، منطق فازی یک شکل می تواند مصداق دو امر متناقض باشد تا حدودی Aو تاحدودی ~Aهمانطور که یک شئ می تواند مصداق هیچ یک از دو امر نقیض نباشد قدری Aوتا حدودی .~A
اوج و افول فوردیسم
پس از انقلابی که فورد در تولید صنعتی ایجاد کرد و مفهوم خ تولید و تولید استاندارد و در نتیجه امکان تولید انبوه را بنا نهاد در دهه 97و 07میلادی اقتصاد با کاهش رشد اقتصادی و افزایش بیکاری مواجه گردید. ولی در آن زمان تولید انبوه
ساختمان سازی انبوه را برای تولید مسکن در این دوره می بینیم نمونه آن مجتمعات مسکونی پروایت ایگو می باشد . نظام فوردیستی که از سال 1141تا فق محدود به کالاهای مصرفی و تولید خودروها نشد و صنعت ساختمان سازی را در گیر نمود و با توجه به مشکلات نظام فوردیستی مبنی بر تولید انبوه کالا که انباشت کالاها در انبارها را در پی داشت علاوه بر آن، کنترل کیفیت ضعیف،کاهش رشد بهروری ناشی از عدم توانایی در یافتن بازارهای انبوه جدید و همچنین محدودیت توسعه بازار منجر به تغییراتی در خ تولید می شدند.که بعد از این دوره وجود مشکلات ناشی از آن بحث تولید سفارشی نسبی و تولید سفارشی کامل به جای تولید انبوه در صنعت مطرح می باشد. سفارشی نسبی این است که یک کالای خاص در چند نوع مخصوص و در نقاط جغرافیایی مختلف با سلیقه های متفاوت ارائه می شوند. امروزه ما شاهد حرکت برخی صنایع از تولید انبوه به تولید سفارشی هستیم که تعداد گوناگونی از صنایع دیگر هم اکنون از آن هم فراتر رفته اند. این صنایع به سوی سفارش پذیری کامل براساس جریان مداوم تولید گام برداشته اندوبه جای اینکه جریان تولید برای هردور که کالایی را می سازد شروع و بعد هم متوقف شود،این صنایع تا آنجا پیش رفته اند که ماشین ها می توانند به طور مداوم کار کنند ولی هر بار محصولات گوناگونی تولید کنند.به طوری که هر محصول با دیگری متفاوت باشد و به صورت جریان مداوم از ماشین خارج شود.به طور خلاصه ما به سرعت به سوی سفارش پذیری تولید مدام و بی وقفه ماشینی در حرکت هستیم.
تحولی که در سفارشی سازی مطرح است این است که مشتری، بیش از همه در فرایند ساختن کالا وارد می شود.در برخی صنایع ،دور از ذهن نیست که یک شرکت ،خاص مشتریان تشکیل شود تا مشخصات مورد نظر مشتریان را به طور مستقیم به کامپیوترهای کارخانه بدهد تا کالاها مطابق سلیقه های آنها تولید شود. مشتری آنچنان با فرایند تولید آمیخته می شود که تمییز بین مشتری و تولیدکننده روز به روز مشکل تر خواهد شد.
به این ترتیب الگوهای تولید در آینده شکل می گیرند و ما به سرعت فراتر از شیوه های سنتی تولید انبوه گام برمی داریم و به سوی ترکیب پیش رفته ای از تولید کالاهای انبوه و غیر انبوه در حرکت هستیم. هدف نهایی ساختن کالاهای کاملا سفارشی از طریق فراگرد های کل گرا و جریان مداوم تحت نظارت هرچه بیشتر مشتری هستیم.تولید کالاها در هرلحظه چنان صورت می گیرد که تا الان هیچ کس در هیچ جای جهان ندیده است ودر آینده تنها کمبود در تخیل جدید است.محصول و کالا چیزی است که من می خواهم یا آنچه در ذهن من شکل می گیرد و نه آنچه در پشت ویترین های کنونی است.
سفارشی سازی کالاها در صنعت و تلفیق آن با جریان تولید انبوه توس دستگاه های دیجیتال می باشد.لازم به ذکر است که این سفارشی سازی انبوه با فراهم کردن امکان تولید قطعات مشابه با استفاده از دستگاه های ساخت دیجیتال شاید بتواند در معماری هم رسوخ کند البته ایده تولید انبوه همانطور که گفته شد با شکست روبه رو شد(ساختمان های پروایت ایگو) بنابراین شرکت و کارخانه های صنعتی به جای تولید
انبوه که در عصرفوردیستی مطرح بوده و انجام می گرفته است دریافته اند که برای سلیقه های متنوع کالاهای خاصی(سفارشی)را تولید کنند(عصر پست فوردیستی) و همزمان چند خ تولید کالا ایجاد نمایند که این خود نیاز به دستگاه ها و
سیستم های هوشمند اعم از نیروی کار و ماشین آلات دارند که بتواند با تنوع طلبی بازار خود را سازگار نماید.
1
پاتریک شوماخر یکی از سردمداران معماری پارامتریک با اشاره به عصر فوردیسم بیان می کند این نظام در چرخه رو به جلوی سازواری خلاقانه قرارگرفته است یعنی تجهیز دوباره این رشته و انطباق محی معماری و شهری با عصر اجتماعی-اقتصادی پست فوردیسم.
سبک پارامتریک
پارامتریک به عنوان یک سبک در حال رشد از اواس دهه 1117میلادی با تکنیک های انیمیشن دیجیتالی شکل گرفت بنابراین با توجه به اینکه معماری پارامتریک ریشه در تکنیک های انیمیشن دیجیتال دارد و این تکنیک توس رایانه ظهور می کند و تکنیک های کامپیوتری آنقدر پررنگ گردیده که در کمترین فاصله زمانی ممکن تاثیر آن را می توان در نتایج و آثار معماری مشاهده کرد.
معماری مجازی به کمک تکنولوژی جدید که همان رایانه است و به کمک نرم افزارهای ارائه شده برای طراحی در این بخش قادر خواهد بود ساختمان را قبل از ساخت به طور کامل و با ریزترین جزئیات بازنمایی کند که ما را وارد دنیای جدیدی به نام دنیای مجازی می کند.مجازی سازی برخلاف نظام درختی کاملا ریزوم وار(در معنا مورد نظر دلوز)است. مجازی سازی از جا برکندگی یا فضای صاف، سیار بودن و خانه به دوشی را تداعی می کند بنابراین به عین در مجازی سازی،اشخاص،اعمال و اطلاعات از جا برکنده می شوند یا به عبارت دیگر در فضایی نا معلوم جای می گیرند.
بنابراین هنگام تبیین ویژگی معماری پارامتریک ممکن است از نظر کیفیت با ویژگی سبک های مختلف دارای اشتراکاتی باشد اما این سبک از معماری دارای ویژگی هایی می باشد که آن را از سایر سبک ها متفاوت می سازد در ذیل به ویژگی های این سبک معماری پرداخته خواهد شد.
ویژگی های سبک پارامتریک
با توجه به تعریف پارامتری در چارچوب معماری دیجیتال به عنوان یک نوع از مدل هندسی که هندسه یک نوع تابع از یک مجموعه تناهی از پارامترها ست می توانیم ویژگی های معماری پارامتریک را تبیین کنیم. در دو دهه گذشته رسانه های دیجیتال مختلفی به کار گرفته شده اند و در زمینه معماری هم وارد شده اند و تمامی مراحل طراحی را تحت تاثیرخود قرارداده اند بنابراین معماران از پتانسیل های متنوع فناوری دیجیتال بهره گرفته اند. در ابتدا رسانه
