بخشی از مقاله
نقش گردشگری بر ایجاد اشتغال زایی در کشورهای درحال توسعه
چکیده
درعصر حاضر گردشگری، یکی از پویاترین فعالیتهای اقتصادی می باشد. بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری توریسم چهارمین فعالیت اقتصادی دنیا محصوب می شود و حدود 10 درصد تولید نا خالص و 10 درصد اشتغال دنیا را به خود اختصاص داده است. بنابراین با توجه بیشتر به آن می توان چرخه ی اقتصادی کشورها را به خوبی به گردش درمی-آورد. به لحاظ اینکه گردشگری از لحاظ اقتصادی سبب ایجاد اشتغال و
کاهش بیکاری و افزایش درآمد می شود در بسیاری از کشورها ی پیشرفته امروزه گردشگری نیروی اصلی بهبود و رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه محسوب می شود و با فراهم آوردن فرصتی راهبردی به اقتصاد محلی تنوع می بخشد و ایجاد درآمد میکند و باعث افزایش ارزش منابع وارد شونده به محی محلی میشود. کشور ایران به دلیل برخورداری از اقلیم چهار فصل و منابع تاریخی و فرهنگی بی-شمار تأثیر زیادی در جذب گردشگرو توسعه گردشگری به خود دارد چرا که این ویژگی ها در کمتر کشوری به چشم می خورد با توجه به بحران های اقتصادی و سیاسی دنیا تنها راه آرامش و برگشت ثبات به کشورهای در حال توسعه گردشگری امی باشد. گردشگری و درآمدهای ناشی از آن پاک ترین صنعت از لحاظ در آمدزایی است. در این مقاله با توجه به این که جهانگردی به عنوان مهمترین بخش صنایع خدماتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی روز به روز بیشتر شناخته می شود به بررسی این موضوع در کشور ایران می پردازیم و با بررسی وضعیت اشتغال زایی کشور ایران به ارائه راهکارهایی در این مورد می پردازیم. واژگان کلیدی: اشتغال زایی، کاهش بیکاری، افزایش درآمد
-1 مقدمه
گردشگری، یکی از پویاترین فعالیتهای اقتصادی عصر حاضر است که نقش مهمی در توسعه پایدار محلی ایفا میکند. این صنعت از طریق ترکیب و بهکارگیری همزمان منابع داخلی و خارجی منافع اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی و فرهنگی زیادی را به همراه دارد در بسیاری از کشورها، امروزه گردشگری نیروی اصلی بهبود و رشد اقتصادی کشور محسوب شده و با فراهم آوردن فرصتی راهبردی به اقتصاد محلی تنوع بخشیده، موجب اشتغالزایی شده، ایجاد درآمد میکند و باعث افزایش ارزش منابع وارد شونده به محی محلی میشود. رشد گردشگری در خلال دهههای اخیر، به گونهای بوده که در مناطق مختلف دنیا به وضوح دیده شده است. فرآیند جهانیسازی به طور مشخص توسعه این بخش را تحتتاثیر قرار داده و مرزها را به عنوان یکی از مشکلات مهم برای آن از بین برده است. حرکتهای جمعیت و منابع، عوامل دخیل در این تحول محسوب شده و اثبات می کنند گردشگری ظرفیت بالایی برای تاثیرگذاری داشته و میتواند طلایهدار توسعه اقتصادی و اجتماعی در قلمروهای مختلف باشد. زیر بخشهای اقتصادی کمی وجود دارند که از چنین انعطافپذیری و قابلیت انطباق با محیطی که در آن عمل میکنند، بهرهمند باشند و این دلیل ارتباط مبحث گردشگری با موقعیتهای راهبردی برای توسعه محلی است، اما گردشگری، ارتباط تنگاتنگی با سایر عوامل اقتصادی دارد و عوامل مختلف دست به دست هم میدهند تا کشوری، از مسیر گردشگری به موفقیتهای اقتصادی برسد.
-2 گردشگری و توسعه ﳏلی یک قلمرو
مسافرت و گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعتی دنیا به شمار میرود ، بسیاری از کشورها، این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی در آ مد ، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توصعه ساختارهای زیر بنایی میدانند همه کشورهای جهان با رقابتی تنگا تنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و.... به ویزه در یافت سهم بیشتری از در آمد و بالاترین سطح اشتغال ناشی از بهینه سازی صنعت گردشگری در کشورهای متبوع خود هستند. تلاش همه کشورها بر دو زمینه" رشد" و "پایداری" این صنعت پایدار است. پدیده نوین گردشگری که بر خاسته از افزایش اوقات فراغت است" به تدریج در تمامی جوامع جهان رسوخ کرده و از جنبه های گوناگون " آ ثار بسیار مثبت یا منفی به بار آ ورده است.امروزه بهترین بخش از اوقات فراغت افراد در جامعه های گوناگون به گردشگری اختصاص یافته است.از این رو در جنبه های گوناگون زندگی بشریت معاصر تاثیر فراوان می گذارد.گردشگری اقتصاد جهانی را کاملا تحت تاثیر قرار داده است و منبعی مهم برای شکو فایی اقتصاد کشورهای در حال توسعه و بر قرار کننده توازن مالی در اقتصاد بین الملل کشورهای فقیر و غنی است و زندگی اجتماعی را با ایجاد مشاغل گوناگون و ارتقای سطح درآ مد طبقات وسیعی از مردم را تغییر میدهد.تاثیر گردشگری بر سیاست/ فرهنگ/آداب و رسوم /اشتغال و خلاصه همه جنبه ها و مظاهر فرهنگی و معنوی گردشگران و مردم مناطق مورد بازدید بسیار قابل توجه است.
-3 گردشگری و اشتغالزایی
توان بالقوه گردشگری برای اشتغالزایی، یکی از ویژگیهای مهم این صنعت است. خدمات زیادی در بخش گردشگری تاکنون به وجود آمده است و ظرفیت بالایی برای ایجاد خدمات جدید دیگر نیز وجود دارد و از این گذشته، گردشگری توان جذب نیروهای مازاد سایر بخشهای اقتصادی را نیز دارد پایان پذیر بودن ذخایر و منابع اقتصادی مانند نفت و گاز، صنایع کشورهای مختلف را در خطر قرار داده است دراین میان ازیک سو کشورهای صادر کننده نفت (که درآمد حاصل از فروش نفت اساس اقتصادی شان را تشکیل می دهد) به علت عدم تنوع در درآمد و اشتغالزایی و از طرف دیگر کشورهای وارد کننده نفت (که جهت ادامه حیات صنایع خود نیازمند این مایع حیاتی هستند) به علت نوسان های شدید قیمت به ویژه در دهه اخیر توجه خود را به کسب درآمد بیشتر از دیگر بخش های اقتصادی معطوف کرده اند; بخش هایی که کم و بیش متاثر از پدیده جهانی شدن هستند.از جمله مهمترین این صنایع صنعت توریسم است که سومین صنعت حال حاضر جهان پس از نفت و خودرو بوده و نقش بسیارمهمی در اشتغال زایی و درآمدزایی کشورها ایفا می
2
کند.
درعصر کنونی کشورها وجوامع بشری به صورت فزاینده ای به این حقیقت پی برده اند که برای حفظ وضع اقتصادی خود باید ابتکار عمل به خرج داده و درصدد یافتن راه های تازه ای برای گسترش رواب تجاری خود و خروج از وابستگی به تک محصولها برآیند. اگر چه در مناطق مختلف شرای متفاوتی در تجارت حاکم است لیکن صنعت توریسم همواره توانسته عاملی مهم در جهت بهبود وضع اقتصادی جوامع و کشورها باشد .مسافرت و گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعتی دنیا به شمار میرود ، بسیاری از کشورها، این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآ مد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توصعه ساختارهای زیر بنایی میدانند همه کشورهای جهان با رقابتی تنگا تنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و.... به ویزه در یافت سهم بیشتری از در آمد و بالاترین سطح اشتغال ناشی از بهینه سازی صنعت گردشگری در کشورهای متبوع خود هستند. تلاش همه کشورها بر دو زمینه "رشد" و" پایداری" این صنعت پایدار است.در حالیکه صنعت گردشگری با رشدی بی سابقه وارد عرصه جدید می شود و در سیستم اقتصاد جهانی بر اهمیت آن افزوده میگردد. درک دست اندرکاران و مردم ، پیرامون ارتباط مستقیم و موثر آن با آینده جوامع افزایش می یابد.دولت ،بخش خصوصی و رهبران جامعه باید به صورت جمعی بکوشند ، تا به پاسخ های زیر پاسخ دهند :
رشد گردشگری کجاست؟نوع بازار گردشگری کدام است؟ چه کسانی از رشد گردشگری سود میبرند؟منابع انسانی چه نقشی در رشد گردشگری دارند؟چه روشهای را باید از جاهای دیگر آموخت؟سیاستگزاران باید پیوسته به جهت و اثرات این رشد توجه کنند رشد به سوی چه؟
اصولا هدف رشد اقتصادی بالا بردن سطح زندگی مردم است، چون جامعه رشد پیدا میکند ،انتظار میرود منابع در اختیار تعداد بیشتری از مردم قرار گیرد.در دسترس قرار گرفتن منابع بیشتر ، تنها به صورت دستمزد ویا مصرف بیشتر نیست، بلکه دامنه آن جنبه های کیفی زندگی جامعه مانند بهبود بهداشت ، آموزش ، هنر و فرهنگ و....... را نیز در بر می گیرد(چاک وای کی (1977 به عبارت ساده تر گردشگری در عصر حاضر بیش از هر فعالیت اقتصادی و صنعتی دیگر در جهان موجب حرکت سرمایه ها و انتقال پول شده است ، مصارف و درامدهای حاصل از گردشگری به مراتب بیشتر و سریعتر از تولید نا خالص ملی و صادراتی جهانی کالا و خدمات رشد مییابد، مشارکت بلقوه گردشگری تحت هریک از این موارد قابل برسی است .صنعت توریسم گسترده ترین صنعت خدماتی و مهمترین صنعت اشتغال زا دردنیا محسوب می شود. میزان سرمایه گذاری برای ایجاد یک فرصت شغلی در صنعت توریسم بسیار پائین تر از دیگر صنایع است و به عبارت دیگر اشتغال زایی دراین صنعت به سرمایه گذاری کمتری نیاز دارد و تردیدی نیست که همه کشورها در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به ویژه دریافت سهم بیشتری از درآمد جهانی حاصل از توریسم و همچنین بالابردن سطح اشتغال در کشور متبوع خود هستند.صنعت توریسم بزرگترین صنعت خدماتی جهان است که درآمد حاصل از آن بیش از500 میلیارد دلار است. از سال 1990 تا 2005 حدود 40 میلیون شغل از طریق این صنعت در جهان ایجاد شده که میانگین 5/2 میلیون نفر در سال را نشان می دهد. پیش بینی آن است که سهم اشتغال مستقیم در صنعت توریسم به 13 درصد و در بخش غیر مستقیم به33 درصد ارتقا« یافته و تاثیرات بیشتر خود را تا سال 2010 به نمایش گذارد (اطلاعیه سازمان جهانی توریسم .(2004 تعیین اثرات صنعت جهانگردی بر سیستم اقتصادی این امکان را فراهم می سازد که به نقش بسیار مهم آن در پیشرفت وضع اقتصادی جوامع پی برد. از آنجا که توریست و مسافر خارجی یک منبع مهم ارزی است، بنابراین این صنعت به طور مستقیم در افزایش تولید ناخالص ملی نقش دارد. تراز پرداخت ها که نشان دهنده معاملات بین المللی یک کشور است، شاخص و منبع روشنی از اثرات صنعت توریست بر اقتصاد کشورها است. اشتغال زایی این
