مقاله نقش آموزش های فنی و حرفه ا ی درتوسعه کارآفرینی و اشتغال زایی

بخشی از مقاله

نقش آموزش های فنی و حرفه ا ی درتوسعه کارآفرینی و اشتغال زایی
چکیده :
هدف از ارائه این مقاله بررسی و تبیین جایگاه و نقش جایگاه آموزشهای فنی و حرفه ا ی در کارآفرینی و اشتغا لزایی می باشد. آموزشهای فنی و حرفه ای با هدف انتقال مهارتهای مختلف به فراگیران و نیز اشتغال فارغ التحصیلان این دوره ها از طریق مزد بگیری و خود اشتغالی توسط سازمان آموزشهای فنی و حرفه ای پیگیری می شود. با توجه به محدودیت بازارهای سازمانی و غیر سازمانی (آزاد) جهت جذب فارغ التحصیلان آموزشهای فنی و حرفه ای توجه به مقوله کارآفرینی در این آموزشها امری ضروری و اجتناب پذیر است. از آنجا که هدف اصلی آموزشهای فنی وحرفه ای تربیت نیروی کار مورد نیاز بخشهای مختلف جامعه می باشد، به نظر می رسد . هدف از این آموزشها ، افزایش توانایی های دانش ، مهارت و قدرت درک افراد و انجام مطلوبتر کار در محدوده وظایف شغلی است . آموزشهای فنی و حرفه ای به سبب انعطاف پذیری نشأت گرفته از خصیصه های بازار کار و اوضاع اقتصادی کشور و نیز به دلیل آموزش و ایجاد مهارتهای لازم در افراد برای توانایی در احراز مشاغل ، نقش به سزایی در اشتغال دارد. این آموزشها هم مهارتهای خاص مورد نیاز صنعت و هم مهارتهای عمومی بازار کار را فراهم می سازد و همچنین برای شاغلینی که به دلیل تغییرات تکنولوژی دچار کاهش کارایی می شوند امکان به روز شدن و تکمیل مهارت را فراهم می کند . لذا به این نوع آموزشها به عنوان ابزاری برای مقابله با بیکاری بالاخص بیکاری ساختاری که ناشی از تغییرات در اقتصاد جهانی می باشد ،

نگریسته می شود . در واقع خصیصه این آموزشها ، نوعی پرورش "کارآفرین" است ، به این معنی که افراد پس از کسب مهارت و تخصص دانش فنی ، قادر خواهند بود که فرصتهای شغلی مناسبی را به دست آورند و یا در نهایت فرصت شغلی ایجاد نمایند . یکی از اهداف آموزشی کارآفرینی در آموزشهای فنی و حرفه ای، بهبود توانایی های فردی و تخصصی مهارت آموزان است. آموزش فنی و حرفه ای می تواند از طریق دانش افزایی، باعث افزایش فرصت های بازار شده و سطح تقاضای کارآفرینی را ارتقاء بخشد. دراین مقاله، راجع به مفهوم کارآفرینی و تبیین نقش و جایگاه آموزشهای فنی و حرفه ای در ایجاد کارآفرینی و اشتغالزایی، رسالت و اهداف مراکز فنی و حرفه ای درزمینه کارآفرینی ، ضرورت توجه به آموزش کارآفرینان کاردان، اهداف و دستاوردهای آن و راهکارهای مهم جهت آموزش های فنی و حرفه ای بحث می شود.

کلیدواژه : کارآفرینی ، آموزشهای فنی - حرفه ای، مهارت آموزی ، اشتغالزایی ، علمی و کاربردی

مقدمه
یکی از عوامل اساسی رشد و توسعه ی اجتماعی و اقتصادی هر جامعه ای منابع انسانی آن است . بدیهی است سرمایه گذاری آموزشی به ویژه آموزش های فنی و حرفه ای بر روی منابع انسانی و اشتغال به کار آنها نیز یکی از شاخص های اصلی تعیین توسعه یافتگی آن محسوب خواهد شد و ایجاد هر گونه ناهماهنگی بین این نوع از آموزش ها و اشتغال موجب بحران خواهد گردید . [7] موضوع اشتغال و بیکاری نیروی انسانی یکی از مهمترین مسائل و مشکلات جهان است که در کشورهای در حال توسعه با توجه به عدم توازن ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و سیاسی نقش و سهم بیشتری بر توسعه دارد. بیکاری یا عدم اشتغال نیروی انسانی، آثاری زیانبار در مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، و امنیتی به همراه دارد.[9] در کنار شایستگیهای فوق ومضافاً مفاهیمی چون خوداشتغالی وکارآفرینی، در دنیای کار امروز نکات بسیار مهمی است که به مهارتهایی فراتر از دانشابزاری وروندی مربوط میشوند و به تواناییهایی چون »خلاقیت«، »طراحی« و »حل مسئله« اشاره دارند. [15] آموزش و پرورش باید زمینه تلاشگری و روحیهی کار، را برای توسعهی اقتصادی فراهم نماید .باید اعتماد به نفس، روحیهی پایداری، غلبه برمشکلات و داشتن عزمی راسخ برای کسب موفقیت را به دانشآموزان آموخت. نیروی انسانی کارآزموده یکی از عوامل تعیین کننده رشد توسعه کشورها به حساب می آید. آموزش متوسطه فنی و حرفه ای از بخش های مؤثر در تربیت نیروی انسانی ماهر و نیمه ماهر است. بررسی کارآیی بیرونی این آموزش ها برای تمامی سیاست گذاران و برنامه ریزان آموزشی حائزاهمیت است،[11] هدف اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای تربیت نیروهایی است که بتوانند ضمن کارآفرینی، در محیط های کار از آموخته های دوره کارآموزی خود استفاده کنند. در این راستا دروس در قالب مهارت های پودمانی برنامه ریزی به کارآموزان ارائه می گردد. [4]آموزش کارآفرینی سیاستی است که به طور مستقیم در کمیت عرضه کارآفرین در یک جامعه اثر می گذارد. می توان گفت که آموزشهای فنی وحرفه ای به دلیل توام نمودن آموزشهای نظری و عملی از توانایی زیادی در تشکیل سرمایه انسانی و تربیت کارگردانش مدار برخوردار می باشند . آموزشهای فنی و حرفه ای نقش مهمی در تشکیل سرمایه انسانی از طریق تربیت نیروهای ماهر مورد نیاز بازار کاردر کشورهای مختلف جهان ایفا می کنند. این آموزشها در کشورهای در حال توسعه نه تنها عهده دار تربیت نیروی کار مورد نیاز بخشهای مختلف اقتصاداین کشورها می باشند، بلکه ازطریق بستر سازی خود اشتغالی، به حل مشکل بیکاری نیز کمک می نمایند. به علاوه، این آموزشها راه میان بری در مسیر تربیت نیروی انسانی نیزبه شمار می روند، چرا که از یک سوبا توجه به بهره مندی این آموزشها از مبانی علمی و استفاده از روشهای پذیرفته شده آموزشهای کلاسیک راه خود را از یادگیری بر مبنای تجربه عملی صرف جدا کرده وازاین طریق راه درازمدت و غیر علمی این نوع فراگیری را کوتاه نموده و این توانایی را در آموزش دیده فراهم می کنند تا به تواند خود را در مقابل تغییرات تکنولوژیکی به آسانی هماهنگ نماید. از سوی دیگر این آموزشها با توام نمودن آموزشهای نظری و عملی این امکان را برای آموزش دیده فراهم می نمایند که همسویی بیشتری با نیازهای بازار کار داشته و از این طریق امکان بیشتری برای جذب آنها در فعالیتهای اقتصادی- اجتماعی فراهم گردد. [5] این آموزشها همچنین از مزیت بازدهی در کوتاه مدت ویا میان مدت برخوردار می باشند. برنامهریزی آموزشهای فنی و حرفهای فرایند پیچیدهای است که از یک سو حامل عوامل فراساختاری واز سوی دیگر متأثر از عوامل درون ساختاری است. در بسیاری از موارد اهداف، محتوا و روشهای اجرای برنامه های فنی و حرفهای، نه بر اساس واقعیتها بلکه بر پایهی نگرشها و تفکرات نظامهای اقتصادی، سیاسی و مدیریتی حاکم بر جامعه، شکل میگیرد. در این حالت دانشآموختگان (فارغالتحصیلان) نظامهای آموزشی فنی و حرفهای یا از کمبود مهارت رنج میبرند، یا مهارتهای آنان با نیازهای جامعه همسویی ندارد، ضمن اینکه روحیه کار وتلاش لازم به فراگیران داده نشده است. در اینجاست که، علاوه بر موارد مطرح شده، موضوع کار و کارآفرینی در جامعه مطرح میگردد. اهمیت مسئله کار و کارآفرینی از نظرگاه اسلام و نظام ارزشها، ادیان آسمانی و مکاتب فکری و ارزشی بر هیچکس پوشیده نیست وجزء برنامه های آموزشی و درسی انسانها، در هر آئینی است و امروزه در تربیت نسل جوان باید از آن بهره گرفت. تنها از طریق آموزش وپرورش است که میتوان میلیونها دانشآموز خلاق و کارآفرین تعلیم داد و میلیونها شغل ایجاد کرد. صفات کارآفرینی اکتسابی است و نه ارثی و ژنتیکی، باید آموزش وپرورش با برنامه وسازماندهی زمینهی کسب خصوصیات روحی دانشآموزان را در جهت ایجاد و روحیه کارآفرینی فراهم کند و این ویژگیها را در آنان بپروراند.
زیرا کارآفرینی رفتار است نه ویژگی شخصیتی و اساس آن بر مفهوم و نظریه استوار است نه بر شهود وبصیرت. [15]
مطالعه سیستم آموزش فنی و حرفهای در برخی از کشورها مؤید این است که این سیستم آموزشی نقش مؤثری در کارآفرینی دانشآموختگان و در نهایت رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی آن جوامع ایفا می نماید. در این مقاله ابتدا به توصیف مفاهیم کارآفرینی و آموزش فنی و حرفهای پرداخته می شود، سپس نقش آموزشهای فنی و حرفهای در ترویج روحیه کارآفرینی تبیین گردیده و با توجه به یافته های بدست آمده از یک تحقیق پیمایشی بوسیله پژوهشگر و ادبیات موجود، این موضوع بحث قرار خواهدگرفت. در پایان راهکارهای توسعه آموزش فنی و حرفهای مؤثر در روحیه دانشآموختگان ارائه خواهد گردید.[12]

بیان مسئله
طی سالیان اخیر به دلیل عدم برخورد علمی سازمان های دولتی با مشکلات و معضلات موجود در جامعه این سازمان ها هیچ گاه در رفع این مشکلات موفق نبوده و نتوانسته اند راه حل مناسبی را ارایه نمایند . غیرموثر بودن آموزش های ارایه شده توسط سازمان آموزش فنی و حرفه ای در ایجاد اشتغال برای آموزش دیدگان، به گونه ای که این آموزش ها علاوه بر اشتغال افراد آموزش دیده قادر باشند نیازهای بازار کار و کارفرمایان بخش دولتی و خصوصی را مرتفع نماید. نگاهی به فرایند آموزش در سازمان فنی و حرفه ای نشان می دهد که چند عامل در این فرایند همواره بعنوان منابع اصلی مطرح هستند.این عوامل به شرح زیر دسته بندی گردیده اند : -1 سازمان فنی و حرفه ای بعنوان متولی امر آموزش (شامل مدیران و کارمندان) ،

-2 مدرس که بعنوان تامین کننده سازمان محسوب می گردد ،

-3 آموزش گیرنده که در واقع یکی از مشتریان سازمان است

-4 منابع سخت افزاری و نرم افزاری آموزش نظیر تسهیلات برگزاری دوره ها و محیط کار

-5 روش های تدریس، آزمون و صدور گواهینامه

-6 منابع مالی آموزش های برگزار شده است. بدیهی است بدون وجود هریک از عوامل یاد شده امر آموزش امکان پذیر نمی باشد و تنها در صورت کنار یکدیگر قرار گرفتن صحیح تمام این عوامل فرایند آموزش اجرا خواهد گردید. [14]

بررسی متون پژوهشی :
- امین بیدختی، علی اکبر( (1383 در تحقیقی تحت عنوان"نقش آموزش های فنی و حرفه ای در توسعه خود اشتغالی در استان سمنان " ، به بررسی نقش آموزش های فنی و حرفه ای در توسعه ی خوداشتغالی در استان سمنان پرداخته است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی است که با کمک پرسشنامه محقق ساخته و اسناد و مدارک موجود، نشان می دهد که آموزش های فنی و حرفه ای تا حد زیادی می توانند در هر یک از بخش های کشاورزی ـ صنعت و خدمات، برای فراگیران اشتغال ایجاد نمایند و هم چنین سازمان های آموزش فنی و حرفه ای مستقر در استان تا حد زیادی می توانند در مقایسه با سایر مراکز علمی (هنرستان ها، دانشکده های فنی و مهندسی، آموزشکده های فنی، دانشگاه علمی، کاربردی و...)، در فراهم آوردن فرصت های شغلی و تامین نیروی انسانی ماهر و متخصص تجربی در استان موفق باشند. در پایان با توجه به یافته ها ، پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است. [8]
سلیمی فر ، مصطفی (1384) در مقاله خود تحت عنوان"سرمایه انسانی و کارآفرینی در رویکرد فنی و حرفه ای ( مورد مطالعاتی خراسان )" موفقیت مراکز آموزش فنی و حرفه ای در زمینه تشکیل سرمایه انسانی و نیز پرورش روحیه کارآفرینی مورد بررسی قرار داده است. به این منظور از روش تحقیق پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه و مشاهده سود جسته شده است. نتایج به دست آمده از تحقیق بر این امر دلالت دارند که آموزشهای فنی و حرفه ای توفیق قابل توجهی در پرورش نیروی ماهر کار (سرمایه انسانی) و تربیت نیروی انسانی خود اشتغالی (کارآفرین) داشته و میتوانند به عنوان یک راه میان بر در جهت توسعه سرمایه انسانی ایفای نقش نمایند. با وجود این، توفیقات بیشتر در تشکیل چنین سرمایه ای، نیازمند توجه جدی تری به ابعاد انگیزشی، تجهیزاتی، آموزشی و ساختاری در این مراکز است. [13]
- هادیان ، ابراهیم (1384) در مقاله تحقیقی تحت عنوان " بررسی تاثیر آموزش افراد جویای کار بر طول دوره بیکاری آنها ( مورد مطالعه شهرستان شیراز )" ، به بررسی تاثیر آموزش نیروی انسانی بر طول دوره بیکاری افراد جویای کار پرداخته است. برای دستیابی به این هدف، بازار کار شهرستان شیراز به عنوان جامعه مورد مطالعه درنظر گرفته شد. سپس با به کار گیری یک الگوی دوره زمانی و با استفاده از اطلاعات مربوط به افراد جویای کار ثبت نام شده در اداره کار شهرستان شیراز به بررسی تاثیر عوامل مختلف از جمله آموزش های کوتاه مدت و بلند مدت بر طول دوره بیکاری افراد جویای کار پرداختیم. نتایج به دست آمده نشان می دهد که آموزش نیروی انسانی تاثیر مثبت و معنی داری بر کاهش طول دوره بیکاری افراد دارد. در این میان آموزش آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد نقش موثرتری نسبت به سایر موسسات آموزشی از خود به جای گذاشته است. [6]

امیری (1383) در مقاله ای تحت عنوان "بررسی وضعیت اشتغال آموزش دیدگان سازمان آموزش فنی و حرفه ای و برآورد الگوی عوامل مؤثر بر آن (بررسی میدانی شهر تهران)" ، که هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت اشتغال آموزش دیدگان مراکز آموزشی ثابت سازمان آموزش فنی و حرفهای در تهران است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد در شهر تهران شاخص های سطح تحصیلات ، سن، تأهل و نمره آزمون بر اشتغال مردان اثر مثبت دارد . همچنین شاخص های نمره آزمون و حرفه آموزشی که اغلب مربوط به بخش خدمات است ، بر اشتغال زنان اثر مثبت دارد. اما در برآورد کل نمونه آماری اعم از زن و مرد ، شاخص جنسیت هیچ تأثیری بر اشتغال نداشته و به همین دلیل تفاوت معنی داری بین نرخ بیکاری زنان و مردان وجود ندارد [9].
ایزدی، (1381) در مقاله پژوهشی خود تحت عنوان" بررسی وضعیت اشتغال کارآموزان آموزش دیده فنی و حرفه ای استان مازندران (طی برنامه سوم توسعه)" ، که جامعه آماری تحقیق، کلیه کارآموزان آموزش دیده فنی و حرفه ای می باشند که در طی سالهای 74 تا 78 در یازده مرکز آموزشی در 51 رشته آموزش دیده اند. از بین جامعه مذکور، تعداد 777 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند . این تعداد شامل افراد معرفی شده از آموزش و پرورش (کار-دانش) و سایر دستگاه های اجرایی نمی شود . نتیجه آنکه از بین نمونه مورد مطالعه %39 اشتغال یافته اند که از این میزان %19 اشتغال مرتبط با مدرک آموزشی و %20 نیز اشتغال غیرمرتبط با مدرک آموزشی دارند. ضمنا« درصد اشتغال مردان بیش از زنان و اشتغال در رشته تعمیرکار تلویزیون سیاه و سفید بیش از سایر رشته ها و فراوانی اشتغال یافته گان مرتبط با مدرک آموزشی در مرکز آموزش ساری بیش از سایر مراکز آموزشی بوده است. [10]
شریف (1386) در مقاله ای تحت عنوان "کارآیی بیرونی شاخه فنی و حرفه ای آموزش متوسطه شهرستان شهرکرد بر مبنای دو شاخص اشتغال و ادامه تحصیل فارغ التحصیلان "، به بررسی کارآیی بیرونی آموزش های فنی و حرفه ای شهرستان شهرکرد طی سال های 1375تا80 پرداخته است و شاخص های مورد بررسی تحقیق، نرخ اشتغال فارغ التحصیلان بر حسب نوع و محل اشتغال و نرخ پذیرفته شدن در مراکز آموزش عالی بر حسب مقاطع و مراکز تحصیلی بوده است. آزمون نشان داد که اشتغال فارغ التحصیلان مستقل از فارغ التحصیل شدن آنان ازآموزش متوسطه فنی وحرفه ای شهرستان نبوده است، اما میزان پذیرفته شدن آنها به مراکز آموزش عالی، مستقل از فارغ التحصیل شدن آنان از آموزش متوسطه فنی و حرفه ای شهرستان بوده است. با توجه به پایین بودن نرخ اشتغال فارغ التحصیلان و عدم تناسب رشته تحصیلی شاغلان با اشتغال آنان، پیشنهاد می شود که سیاست گذاران و برنامه ریزان آموزشی این گونه آموزش ها، با مطالعه و تحقیق کافی در مورد نیازهای خاص و تغییرات بازار کار استان، به طراحی و اجرای این آموزش ها بپردازند و با توجه به آنها تغییرات لازم و متناسب را در رشته های مختلف شاخه متوسطه فنی و حرفه ای به وجود آورند تا امکان جذب و اشتغال مرتبط فارغ التحصیلان فراهم شود. [11]
کارآفرینی در نظام آموزشی
کارآفرینی در آموزش و پرورش فرایند منظم ومستمری است که از یک سو به شناسایی وبهرهبرداری مؤثر از کلیه منابع درونی و بیرونی نظام آموزشی منجر میشود و از سوی دیگر موجب ایجاد فرصتهای جدید یاد دهی - یادگیری میگردد. این فرایند با تکیه بر دو محور آموزش فراگیرندهی کارآفرین و فراهم آوردن زمینه های بروز و ظهور آن محقق میگردد از آنجا که صفات کارآفرینی اکتسابی است و نه ارثی وژنتیکی، باید آموزش و پرورش با برنامهریزی و سازماندهی زمینهی کسب خصوصیات روحی دانشآموزان را در جهت ایجاد و روحیه کارآفرینی فراهم کند و این ویزگیها را در آنان بپروراند .زیرا کارآفرینی رفتار است نه ویژگی شخصیتی و اساس آن بر مفهوم و نظریه استوار است

نه بر شهود وبصیرت [1].

آموزشهای فنی و حرفهای وبازار کار

از جمله عواملی که ضرورت برنامهریزی غیرمتمرکز را طلب میکند تناسب نداشتن آموزشها با نیاز بازار کار است. از جمله دلایل اصلی این اشکال وجود تعامل ضعیف بین سه حوزه پژوهش، برنامهریزی و سیاستگذاری و عملکرد نظام آموزش فنی و حرفهای است. برنامهریزان و سیاستگذاران نظام آموزشی فنی و حرفهای باید تصمیمگیری خود را از نتایج یافته های پژوهشگران تأمین کنند واصلاًنباید از یافته های پژوهشی بیاطلاع بمانند. آنها باید آن دسته از آموزشها را گزینش کنند که با پیشفرضهای آنان در قبال این آموزشها سازگاری وهمسویی داشته باشداصولاً.سی است دولت بر مبنای کارآفرینی و عدم استخدام است و در آموزش، به ویژه آموزش و پرورش، کارآفرینی و ایجاد روحیه کارآفرینی در افراد وجود ندارد یا با آن بسیار ضعیف برخورد شده است. با وجودی که کار آفرینی تنها در برخی رشته های کاردانش تدریس میشود و نتایج قابل ملاحظهای در برداشته است، ولی به این مادهی درسی و تأمین معلم مخصوص برای آن کم توجهی شده است با وجود تشکیل کلا ها و جلسات ویژه نتیجهی مطلوب نداشته است. [15] در این رویکرد میتوان از اقدام پژوهی به منزله یک ابزار مؤثر کمک گرفت و در آن مربیان و آموزشیارانی که در جبه ه مقدس نظام آموزشی ایفای نقش میکنند و از زوایای تاریک و روشن دنیای واقعی تدریس آگاهی بیشتری دارند، دست به پژوهش بزنند و یافته های خود را بلاواسطه مورد استفاده قرار دهند. به عبارت دیگر، علاوه بر نزدیک کردن پژوهش به دنیای واقعی، فاصله زمانی بین تولیدکننده و مصرفکننده را نیز به حداقل ممکن کاهش دهند. [18] توجه به مختصات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نواحی مختلف لازمه موفقیت آمیز بودن آموزشهای فنی و حرفهای است، واقعیتی که در یک برنامهریزیکاملاًمتمرکز تحقق پذیر نخواهد بود. آموزشهای دوگانه، که در چند سال اخیر در آموزش و پرورش در حال اجراست، علاوه بر کارآفرینی ایجاد اشتغال برای بسیاری از دانشآموختگان دانشگاهی، بیشتر براساس نیازسنجی و امکانات منطقهای پایهگذاری شدهاند و این خود یکی از نشانه های موفقیت تمرکززدایی در آموزش و پرورش است و توسعه فرهنگ کارآفرینی را به دنبال دارد. [15] پرورش خلاقیت، تفکر انتقادی، خودباوری مثبت، عزت نفس.به تعامل روش تدریس و محتوا بستگی دارد، تا برنامه را از فضای ذهنی خارج وبه دنیای واقعی نزدیک کند. [20]در بین کشورهای اروپایی، سوئد، که یکی از الگوهای موفق در آموزشهای فنی و حرفهای است در فرایند تغییر وتحول در ساختار این نظام آموزشی، چهار محور را هدف قرار داده که اولین آن تمرکززدایی از نظام آموزش حرفهای است .[21] از جمله هدفهایی که در این تجربه نوین سوئد دنبال شد این بود که مدارس فنی و حرفهای با توجه به نیاز منطقهای، بومی گردیدند تا ضمن ممانعت ازمهاجرت بیمورد، فاصله فراغت از تحصیل تا اشتغال کاهش یابد و روشهای تدریس با توجه به محتوا تغییر کند . [15]

تعریف کارآفرینی

تعاریف متعددی در مورد کارآفرینی مطرح گردیدهاست که در ذیل به برخی از آن اشاره میکنیم. در دایرهالمعارف بریتانیکا کارآفرین اینگونه تعریف شدهاست:

- شخصی که کسبوکار و یا مؤسسه اقتصادی را سازماندهی و مدیریت کرده و خطرات ناشی از آنرا میپذیرد.

- کارآفرینی فرآیند خلق چیزی جدید و با ارزش با اختصاص زمان و بکارگیری تلاش لازم و در نظر گرفتن ریسکهای مالی، روانی و اجتماعی است که هدف آن رسیدن به رضایت فردی مالی و استقلال است.

- اقتصاددان مشهور اتریشی، جوزف شومپیتر میگوید: "کارآفرین نیروی محرکه اصلی در توسعه اقتصادی و موتور

توسعه میباشد و نقش وی عبارت است از نوآوری یا ایجاد ترکیبهای تازه از مواد." شومپیتر مشخصه اصلی کارآفرین

را »نوآوری« میداند و کار یک کارآفرین را » تخریب خلاقانه« تعریف میکند. [12]

تقریباً در همه تعاریف کار آفرینی، این توافقنظر وجود دارد که ما درباره رفتاری بحث میکنیم که: -1 پیشگام است و -2 سازوکارهای اجتماعی و اقتصادی را برای تبدیل منابع و موقعیتها به وضعیت عملی، سازماندهی یا سازماندهی مجدد میکند -3 با مخاطره و شکست همراه است. به طور کلی، کارآفرینی میتواند در سه زمینه یا قالب ذیل شکل بگیرد( صمدآقایی، -1 :(1378 در قالب افراد مستقل و غیروابسته به سازمان ( الف)کارآفرینان شخصی، ب) کارآفرینی مستقل) -2 در قالب کارکنان سازمان (ج) کارآفرینی سازمانی، د) کارآفرینی درونسازمانی)

-3 در قالب سازمان ( ه)سازمان کارآفرین، ی)کارآفرینی سازمانی)

اهمیت آموزشهای فنی و حرفهای
رسالت آموزشهای علمی- کاربردی، پرورش دانشجویان خوداشتغال و خودباور است تا با توجه به نیازهای جامعه، بتوانند از طریق حمایتهای اندک دولت وارد بازارکار شوند. برای رسیدن به این هدف باید کیفیت آموزش را بالا برد و دانشجویان را به آینده امیدوار کرد. توسعه و هماهنگی مراکز آموزشی با نیازهای جامعه از دیگر رسالتهای آموزشهای علمی-کاربردی است .