مقاله چالش‌ها و فرصت‌های فناوری اطلاعات در صنعت برق : بررسی

بخشی از مقاله

چکیده -

در رویکرد ملی اقتصادی دنیا که اقتصاد دانش - فناوری - بنیان نامگرفته، فناوری محور اصلی توسعه نامگرفته است. در کشور ما نیز چند سال است که رویکرد از اقتصاد مبنی بر منابع به سمت اقتصاد مبنی بر فناوری سوق پیداکرده است و در این راستا سند چشمانداز 1404 نقشه جامعه ملی کشور، برنامه پنجم توسعه نیز فناوری اطلاعات بهعنوان یکی از فناوریهای راهبردی و الویت دار مورد تأیید قرار داده است.تأمین برق مطمئن و اقتصادی موردنیاز مصرفکنندگان مستلزم بهکارگیری متوازن و یکپارچه و بهینه منابع سازمانی متشکل از منابع انسانی، منابع مالی، فرآیند و فناوری در همه زمینه های تولید، انتقال، توزیع و فروش برق میباشد. [1]مدیریت مؤثر توسعه فناوریهای تولید، انتقال، توزیع و فروش برق و بهرهبرداری بهینه از آنها که با صرف میلیاردها تومان میسر می شود، بدون دسترسی به اطلاعات دقیق و روزآمد از عملکرد فرآیندهای مدیریتی، فنی و پشتیبانی چرخه تأمین برق امکانپذیر نمیباشد. ما در این مقاله به بررسی اهداف و سیاستهای حوزهی فناوری اطلاعات در صنعت برق ، چالشها و فرصتهای پیش رو میپردازیم.

کلمات کلیدی: فناوری اطلاعات ،صنعت برق ، چالشها ، فرصتها.

.1 مقدمه

مدیریت بهینه حجم انبوه دادههای ناشی از اجرای فرآیندهای مدیریتی، فنی و پشتیبانی چرخه تأمین برق از طریق بهکارگیری فناوریهای مناسب و روزآمد اطلاعاتی و ارتباطی ممکن میشود. بنابراین توسعه بهموقع و اقتصادی اینگونه فناوریها از یکسو و راهبری مطمئن و مداوم آنها از سوی دیگر میتواند یکی از عوامل موفقیت صنعت برق در تحقق اهداف کمی وکیفی آن در حقیقت فناوری اطلاعات و ارتباطات موتور پیشرفت و توسعه صنعت برق بوده و اساس همهی تصمیمگیریهاست. از آنجا که در ساختار صنعت برق کشور شرکتهای متعددی با مأموریتهای مشابه در حوزههای تولید، انتقال، توزیع و فروش برق فعالیت مینمایند، لذا میتوان با اتخاذ سیاستهای مناسب زمینه را جهت یکپارچهسازی اطلاعات و تأمین اطلاعات موردنیاز مدیران ستادی صنعت برق مهیا نمود. یکی از وظایف مهم شرکت مادر تخصصی توانیر سیاستگذاری و نظارت در زمینههای مختلف ازجمله حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات هست.

.2 سیاستهای حوزهی فناوری اطلاعات در صنعت برق

سیاستهای حوزه فناوری اطلاعات صنعت برق [2] در سال : 1393

-1  تمرکز فعالیتهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات

-2  یکپارچهسازی سیستمهای اطلاعاتی

-3  پرهیز از انجام کارهای موازی

-4  اقتصادی کردن فعالیتهای حوزه فناوری اطلاعات

-5  حمایت از شورای راهبری فناوری اطلاعات

-6  راهاندازی شبکه اینترانت صنعت برق

-7  یکپارچهسازی سیستم اتوماسیون اداری

-8  توسعه خدمات الکترونیکی به ذینفعان

-9 عملیاتی نمودن سیستمهای اطلاعات مکانی - GIS - *

-10 ساماندهی فعالیتهای مدیریت اسناد

-11 ارزیابی فعالیتهای حوزه فناوری اطلاعات شرکتها

-12 افزایش سطح امنیت و ایمنی فناوری اطلاعات حال این سیاست چگونه باید برآورده شود تا بیشترین بازدهی را داشته باشد مدیران با حداقل صرف وقت خود بتوانند بهاهداف موردنظر دست یابند؟ چگونه منابع و نیروی انسانی سازماندهی شوند که حداکثر بازدهی خود را داشته باشند؟ برای پاسخ به این نوع از سوالات نیاز به بررسی عوامل زیر است :

-1بررسی میزان تحقق این اهداف

-2شناخت عوامل مؤثر بر اجرای بهتر سیاستها

-3میزان استفاده از فنآوری اطلاعات در تحقق این اهداف

.3 بررسی وضعیت موجود صنعت برق درزمینه فنآوری اطلاعات و ارتباطات

در حال حاضر 16 شرکت برق منطقهای و32 شرکت مدیریت تولید و 41 شرکت توزیع برق و 6 شرکت ستادی و66 شرکت خصوصی وابسته به وزارت نیرو در حال فعالیت هستند که با توجه به اینکه کار نظارت و مدیریت تمام آنها را 16 شرکت برق منطقهای عهدهدار هستند لذا پایهریزی فعالیتها و تغییرات ساختاری اساس بر روی این شرکتها متمرکز است.با نگاهی گذرا از منظر فنآوری اطلاعات و ارتباطات به این 16 شرکت درمییابیم که ازلحاظ دانشهای موردنیاز تخصصی در سطح نسبت خوبی قرار دارند و این شرکتها دارای فرآیندهای تقریبا مشابه باهم میباشند.ولی در عمل با توجه به اینکه در شرایط مختلفی ازلحاظ آب و هوائی و فرهنگی و اقتصادی میباشند ، با روشهای مختلف کار خود را انجام میدهند.

.4 دامنه شمول حوزهی فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت برق

فناوری اطلاعات و ارتباطات شامل حوزههای کاربردی و حوزههای زیرساختی به شرح زیر میباشد :[3] حوزههای کاربردی:
· دولت الکترونیک

· آموزش الکترونیکی

·تجارت الکترونیکی - کسبوکار الکترونیکی -

·شهروند مشترک الکترونیکی

حوزههای زیرساختی:

·زیرساختهای ارتباطی

·زیرساختهای امنیتی

مراکز تماس - - Call Center ، - زیرساختهای اطلاعاتی - که عبارتند از : مراکز داده - - Data Center مراکز صدور گواهی دیجیتال - امضای الکترونیکی - ، دفاتر ارائه خدمات جامع در شهر الکترونیکی، منظومه ملی اطلاعات مکان محور - NSDI*

.5 نقش فنآوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت برق

-1 نقش پشتیبانی در این نقش، فعالیت اصلی و محوری سازمان بدون استفاده از فنآوری هم انجام میشود، اما بهکارگیری فنآوری به نحوه انجام فعالیتها بهشدت کمک میکند یا اینکه آنها را توسعه میدهد. مانند بهکارگیری سیستمهای مالی یا اتوماسیون اداری برای شرکتهای برق.

-2 نقش محوری فنآوری برای برخی سازمانها نقش محوری دارد بهنحویکه بدون بهکارگیری ان، اگرچه میتوان به فعالیت ادامه داد، اما تفاوت بین بهکارگیری و عدم بهکارگیری فنآوری فاحش است.. در این زمینه میتوان به نقش تبادل اطلاعات بازار برق در بین شرکت توانیر و شرکتهای برق منطقهای - که آنها نیز بین تولید و انتقال برق موازنه را ایجاد میکنند - ذکر نمود.

-3 نقش استراتژیک