بخشی از مقاله
چکیده
اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی بویژه در شرایط فعلی اقتصاد ایران برهیچ کس پوشیده نیست.از طرفی با مشکلاتی که در حال حاضر تولیدکنندگان صادرکننده ایرانی در بازارهای خارجی با آنها روبرو هستند می طلبد که در عرصه داخلی ×سیاستگذران این حوزه تمام شرایط لازم برای سهولت توسعه صادرات را فراهم نمایند. یکی از مهمترین مشکلات صادرکنندگان ایرانی در حال حاضر به بحث مهم تامین مالی برمی گردد.
این پژوهش درصدد است به بررسی چالش های مهم این حوزه بویژه در مورد تولیدکنندگان صادرکننده بپردازد. مدل تامین مالی صادراتی تحقیق حاضر با استفاده از متغیرهای ؛ نرخ سود تسهیلات صادراتی،زمان فرایند اعطای تسهیلات ،وثایق نوع اول دریافتی از متقاضیان تسهیلات صادراتی، وضعیت بدهی های قبلی بنگاههای تولیدی صادرکننده ، جوایز صادراتی ×و سقف اعتبار صادراتی وبا بررسی بنگاههای تولیدی صادرکننده ایران صورت بندی گردیده است. براساس یافته های تحقیق ؛ همه متغیرهای مورد بررسی بر وضعیت تامین مالی بنگاهها اثرگذار بوده و طولانی بودن فرایند اعطای تسهیلات مهمترین چالش این حوزه ارزیابی شده است.
-1 مقدمه
صادرات و تولید صادرات محور بدلیل اثرگذاری بر توسعه همه جانبه یک کشور همواره از دغدغه های اصلی سیاست گذاران اقتصادی کشورها بوده و مفاهیمی چون؛ بهبود فضای کسب و کار ، تامین مالی صادراتی ارزان قیمت ، جوایز و مشوق های متعدد صادراتی ، بیمه اعتبارصادراتی ، خطوط اعتباری بین المللی ، تضمین سرمایه گذاری و ×فاکتورهایی از این دست شواهد اهمیت این فرایند است.
یکی از مهمترین بخش های حمایتی اثرگذار بر توسعه پایدار اقتصاد هرکشور سیستم بانکی است.به عبارت ساده تر بانکها و مکانیزم تامین مالی بعنوان یک نهاد حمایتی قوی با برنامه ریزی سیستمی ، بازار محور و اثربخش در زمینه تخصیص مناسب سرمایه شناخته شده و اثرات چشمگیری در توسعه عملکرد بنگاهها بویژه در کشورهای دارای سیستم ×بانکی تخصصی داشته است.این فرایند اثرگذاری در کشوری مانند چین بوضوح قابل اندازه گیری است - دبری ،. - 2003 با توجه به اهمیت سرمایه در گردش در حوزه صادرات وقدرت مانوردهی بیشترصادر کنندگان در بازارهای هدف ،امروزه کشورهای توسعه یافته ، استراتژی رشد صادرات بنگاههای خود در بازارهای جدید را با استفاده از ابزار تأمین مالی ×صادرات به پیش می برند.
یک مکانیزم جامع تامین مالی صادراتی ، مدلی است که در آن منافع دوطرف مبادله یعنی سیستم بانکی و بنگاه ×صادرکننده لحاظ گردد. برای صادرکنندگان بویژه تولیدکنندگان صادرکننده در حوزه تامین مالی صادراتی ؛ زمان فرایند اعتبارسنجی و اعطای تسهیلات ، وثایق درخواستی بانکها ، نرخ سود تسهیلات و سقف های اعتباری قابل تخصیص از اهمیت ویژه ای ×برخوردار است. از طرف دیگر همواره یکی از دغدغه های مهم و کلیدی سیستم بانکی در ارایه تسهیلات اعتباری ، برازش و اندازه گیری رتبه اعتباری و ریسک گیرنده تسهیلات است.
در واقع مساله اساسی در این فرایند اثرگذار آن است که یک مکانیزم جامع که در آن منافع هر دو طرف مبادله یعنی بنگاه صادرکننده و بانک برآورده شود ، بایستی دارای چه ویژگی هایی باشد. پژوهش حاضر درصدد است ضمن بررسی چالش های تامین مالی صادراتی درسیستم بانکی ایران ،و اولویت بندی آنها ، با ارائه راهکارهایی عملیاتی ضمن پر کردن بخشی از شکاف پژوهشی موجود ،راهگشایی برای سیاستگذاران حوزه ×صادرات ،بانکداری ،بنگاههای صادرکننده و پژوهشگران این حوزه باشد.
-2 مبانی نظری
تغییرات سریع دراقتصاد بین المللی، برنامه ریزی برای فعالیت دربازارهای خارجی را به مراتب مشکلتر و پیچیده تر از گذشته نموده است، به طوری که در سال های اخیر رقابت در محیط بازرگانی جهانی شدت یافته و ورود عرضه کنندگان جدید به این بازارها را با مشکلات تازه ای روبرو ساخته است.از طرفی در عصرحاکمیت تکنولوژی ارتباطات و محیط بازار همراه با رقابت گسترده جهانی ، حضور موفق به وجود یک فضای آرام ، صادرات محور و مشوق فعالیت ×اقتصادی و تولید صادراتی ، بستگی دارد. نتایج پژوهش هایی که در حوزه کسب و کار و نحوه اثرگذاری آن در فرآیند توسعه صادرات ، اجرایی شده نشان می دهد ، ویژگی های یک فضای موثر در حوزه تولید و صادرات عبارتند از : - براوو و دیگران،2002؛ گلازر و زاروسکی ،2004؛کوک و دیگران، - 2003
* قوانین و مقررات مشوق تولید و صادرات
* آرامش در محیط بازار و وجود ظرفیت برنامه ریزی برای آینده بنگاه ها
* اطمینان از آینده و رو به جلو بودن تصمیمات کلان نهادهای حمایتی
* ساختار تأمین مالی مشوق تولید و صادرات
* فضای اطلاعاتی شفاف و قابل اتکا
* ساختار مالیاتی مشوق فعالیت های تولید و صادرات
* اهمیت زمان برای فعالان اقتصادی از دیدگاه سیاست گذاران و نهادهای حمایتی و مالی
* حضور فعالان اقتصادی در تصمیم گیریهای مربوط به تولید و صادرات
* پوشش ریسک های سیاسی ، تجاری ، مالی ، ارزی و اقتصادی خارج از مرزهای کشور مادر
* کاهش هزینه های تأمین مالی در بخش تولید و صادرات بطور مداوم
* حمایت مالی و اطلاعاتی ویژه از بنگاه های کوچک و متوسط جهت تولید و صادرات
* کاهش بوروکراسی اداری در زمینه فعالیت های اقتصادی از زمان ثبت شرکت تا مرحله انحلال
* استفاده بهینه و رو به جلو از فناوری اطلاعات جهت ارائه سرویس های دولتی به فعالان اقتصادی
* ایجاد ارتباط مناسب بین دانشگاه ، صنعت و بازرگانی بطور مداوم
