بخشی از مقاله
چکیده :
تجدید ارائه صورتهای مالی برای بازار سرمایه حاوی اطلاعات جدید است. از دیدگاه سرمایه گذاران، اخبار تجدید ارائه صورتهای مالی فقط بیانگر مشکلات عملکرد دوره گذشته نیست بلکه نوعی پیش بینی مشکلات آتی برای شرکت و مدیریت آن نیز محسوب می شود و موجب سلب اطمینان سرمایه گذاران نسبت به اعتبار و شایستگی مدیریت و کاهش کیفیت سود های گزارش شده میگردد.
در حقیقت تجدید ارائه صورتهای مالی به صورت ضمنی، پیام و علائمی مبنی بر قابل اتکا نبودن صورتهای مالی دوره های گذشته و کیفیت پایین آنها را به بازار سرمایه میدهند. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تجدید ارائه صورت های مالی با راهبرد های متهورانه و محتاطانه بر روی رشد ناشی از تامین مالی درونی و بیرونی شرکت ها می باشد.
بدین منظور داده های مربوط به 75 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی بین سال های 1383 تا 1392 از طریق مدل رگرسیون خطی چندگانه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که نرخ رشد تامین مالی خارجی در شرکت های دارای تجدید ارائه صورت های مالی با رفتار متهورانه در گزارشگری مالی ، نسبت به شرکت های با رفتار محتطانه کمتر است.
-1 مقدمه
حجم زیاد رسوایی های حسابداری در طی چند سال اخیر منجر به سلب اعتماد عمومی از شرکت های بزرگ و موسسات حسابرسی آنها شده است. تمام این رسوایی ها، همراه با تجدید ارائه صورت های مالی بوده است. در اغلب موارد، ارائه مجدد صورت های مالی بیانگر مشکلات در سیستم کنترل داخلی و نظام راهبری در شرکت هایی بوده است که شهرت و ارزش آن ها در بازار آسیب دیده و حتی در برخی اوقات منجر به ورشکستگی آن ها شده است
در حقیقت تجدید ارائه صورتهای مالی به صورت ضمنی ،پیام و علائمی مبنیبر قابل اتکا نبودن صورتهای مالی دوره های گذشته و کیفیت پایین آنها را به بازار سرمایه میدهند. و متعاقب این عمل ،انتظارات سرمایه گذاران در ارتباط با جریانهای نقدی آتی و نرخ بازده مورد انتظار آنها تغییر مییابد - ژیا1، . - 2006 تجدید ارائه صورت ها مالی می تواند نشان دهنده وجود ضعف در سیستم حسابداری و گزارشگری مالی،کنترل های داخلی شرکت و یا تلاش مدیریت برای دستکاری سود از طریق استفاده از روش های حسابداری، عدم شناسایی هرینه ها به صورت عمدی یا شناسایی درآمدهای واهی باشد.
بنابرین به طور کلی عکس العمل استفاده کنندگان نسبت به این موضوع منفی است، لذا تجدید ارائه صورت های مالی و وجود تعدیلات سنواتی به معنی عدم قابلیت اتکا کافی صورت های مالی تهیه شده توسط مدیریت واحد تجاری دوره یا دوره های گذشته است
اگرچه تجدید ارائه صورت های مالی، پدیده ای جدید نیست اما به دلیل وجود روش های حسابداری متهورانه 2 ، بی نظمی های حسابداری یا تقلب در حسابداری ، تعداد و مبلغ ارائه مجدد سود شرکت های در طول چند سال گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است
افزایش تجدید ارائه، مبین این موضوع است صورت های مالی منتشر شده دوره های یا دوره قبل توسط مدیریت که مورد تایید استفاده کنندگان برای اتخاذ تصمیم واقع شده است به طور نادرست ارائه شده و غیرقابل اتکا است. در حقیقت تجدید ارائه صورت های مالی، اعتقاد سرمایه گذاران را پیرامون توانایی، اعتماد،صداقت و اعتبار گزارشگری مالی تنزل می دهد بنابرین، توجه بسیاری از سرمایه گذاران، تحلیل گران و تدوین کنندگان مقررات به موضوع تجدید ارائه، جلب شده است. واقعیت این است که اکثر شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های متمادی صورت های مالی خود را تجدید ارائه می نمایند.
با توجه به ماهیت گسترده تجدید ارائه صورت های مالی در بازار اوراق بهادار کشورمان طی سال های گذشته، طبیعی است چگونگی تاثیر تجدید ارائه صورت های مالی با راهبرد های متهورانه و محتاطانه بر روی رشد ناشی از تامین مالی درونی و بیرونی شرکت ها که توسط فعالان بازار سرمایه، در فرایندهای تصمیم گیری مورد توجه قرار می گیرند، مورد پرسش قرار گیرد. بر طبق نتایج تحقیقات گرتسن - 3 - 2006 ، ویو - 2002 - 4 و شولز - 2008 - 5 شدت واکنش منفی بازار در مواردی که تجدید ارائه صورت های مالی مرتبط با تقلب باشد یا بر درآمد شرکت اثرگذار باشد شدیدتر می شود.
پالمروس و همکاران - 2004 - متوجه واکنش منفی بازار برای اعلان تجدید ارائه صورت های مالی شدند و زمانی که تجدید ارائه صورت های مالی به علت تقلب بود این واکنش منفی تر می شد. آنها متوجه شدند که تجدید ارائه صورت های مالی باعث پراکندگی بیشتر پیش بینی ها می شود که نشان دهنده افزایش عدم اطمینان در مورد کیفیت سود است و همچنین بر طبق نتایج تحقیقات گراهام و همکارن - 2008 - 1 که نشان دادند بازار نسبت به تجدید ارائه شرکت هایی که به دلیل گزارشگری ها متقلبانه صورت های مالی خود را تجدید ارائه می کنند واکنش شدید تری در مقابل سایر تجدید ارائه ها نشان می دهد، انتظار بر این است که نرخ رشد تامین مالی در شرکت هایی که دارای تجدید ارائه صورت های مالی با راهبرد متهورانه در گزارشگری مالی هستند نسبت به شرکت هایی که دارای تجدید ارائه صورت های مالی با راهبرد محتاطانه هستند کمتر باشد.
-2 مبانی نظری و پیشینه تحقیقات
-1-2 تجدید ارائه صورت های مالی
در استاندارد حسابداری شماره6، تعدیلات سنواتی، به عنوان تعدیلاتی با اهمیت که به سنوات قبل مربوط می شود معرفی شده است. با توجه به بند 37 این استاندارد، تعدیلات سنواتی در تعدیل مانده سود - زیان - انباشته ابتدای دوره منظور می گردد و به اقلامی محدود می شود که از "تغییر در رویه حسابداری" و "اصلاح اشتباه " ناشی می گردد.
همچنین با توجه به بند های 40 و 41، چناچه در رویه حسابداری تغییری صورت گیرد، ارقام مربوط به سال جاری، بر مبنای رویه جدید منعکس و ارقام مقایسه ای سنوات قبل نیز بر مبنای رویه جدید ارائه مجدد می شوند. در این حالت، تعدیلات انباشته مربوط به سنوات قبل، به جهت اینکه هیچ گونه ارتباطی با نتایج عملکرد سال جاری نداشته است، نباید در تعیین سود زیان سال جاری دخالت داده شود. تعدیلات مزبور باید از طریق ارائه مجدد ارقام سال های قبل به حساب گرفته شود، در نتیجه، مانده سود - زیان - انباشته ابتدای دوره نیز بدین ترتیب تعدیل خواهد شد.
در مواردی ممکن است صورت های مالی منتشر شده یک یا چند دوره قبل شامل اشتباهات با اهمیتی باشد که تصویر مطلوب را مخدوش و در نتیجه قابلیت اتکای صورت های مالی مزبور را کاهش دهد. اصلاح چنین اشتباهاتی نباید از طریق منظور کردن آن در سود و زیان سال جاری انجام گیرد، بلکه باید با ارائه مجدد اراقام صورت های مالی سال - های - قبل به چنین منظوری دست یافت. در نتیجه مانده افتتاحیه سود - زیان - انباشته نیز بدین ترتیب تعدیل خواهد شد. تعدیلات سنواتی، به عنوان آخرین قلم در صورت سود و زیان جامع منعکس می شوند.
به اعتقاد شولز - 2008 - دلایل اصلی تجدید ارائه عبارتند از: درآمدها - مثلا شناسایی نادرست یا سوال برانگیز درآمد - ، هزینه ها - مثلا به اشتباه سرمایه ای کردن مخارج - ، و طبقه بندی مجدد و افشا - مثلا طبقه بندی بازپرداخت بدهی ها به عنوان سرمایه گذاری - . هریبار و جنکینز - 2004 - معتقدند که شرکت های تجدید ارائه کننده صورت های مالی به علت مسائل مربوط به شناسایی درآمد، بهای تمام شده، هزینه های عملیاتی، دارایی ها و موجودی ها، به تجدید ارائه صورت های مالی خود اقدام می کنند.
-2-2 راهبرد های گزارشگری مالی
در کل راهبرد های گزارشگری مالی به دو دسته محتاطانه و متهورانه - جسورانه - تقسیم بندی می شود. که در ادامه به توضیح آنها پرداخته شده است
