مقاله ژئوتوریسم ساحلی جنگل های حرا در بندر خمیر

بخشی از مقاله

-1چکیده:

این پژوهش با هدف بررسی نیازهای رویشی جنگلهای حرا به منظور ارائه ی محدوده های قابل توسعه ی این جنگلها می باشد . جهت بررسی نیاز های رویشی جنگلهای حرا در منطقهی ساحلی بندر خمیر به عنوان عرصهی تحقیق انتخاب گردید. در این مقاله در قسمت اول به معرفی اکوسیستم جنگلهای دریازی و ویژگیهای جنگلهای مانگرو در جهان و در قسمت دوم به معرفی خصوصیات جنگلهای حرا، نواحی پراکنش آنها و چگونگی رشد و تکثیر و سازگاری با شوری آب دریا و موارد استفاده و اهمیت و اثرات زیست محیطی این جنگلها پرداخته شده است.

جنگلهای حرا جنگلهایی هستند که در سواحل مناطق استوایی و نیمه استوایی قرار دارند و اکوسیستمی جذاب را پدید می آورند. مانگروها گیاهان منحصر به فردی هستند که قادرند در آب های شور زندگی کنند آنها به صورت درخت، درخچه و بوته بوده و در نواحی جزر و مدی سواحل دریاها یا حاشیهی مصبها دیده می شوند. این جنگلها در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری حد فاصل عرض های 30 درجه شمالی تا 20 درجه ی جنوبی پراکنش دارند.

-1  مقدمه

منطقه ساحلی در کشورها و مراجع مختلف، تعریفها و مفهو مهای گوناگون و اغلب متفاوتی دارد. گروهی از کشورها ومراجع، محدوده ساحل را ناحیه یا منطقه تلاقی آب و خشکی و یا زمین های آبگرفته می دانند و برخی این محدوده را از مرزهای تأثیرگذار بر ساحل مانند منتهی الیه حوضه های آبریز تا فلات قاره می کشانند. گاه در تعریف ساحل و منطقهی ساحلی، رویکرد سیاسی مد نظر بوده است. براین پایه، قلمرو ساحل در دریا تا منطقه انحصاری اقتصادی و در خشکی تا مرزهای ایالت یا استان، امتداد یافته است. اما تا آن جا که به ایران و سواحل سه گانه اش مرتبط است، از شاخصهای بکار گرفته شده در کشورهای دیگر از جمله قارههای اروپا، اقیانوسیه و آمریکای شمالی و جنوبی باید با احتیاط و پس از بررسی و تطبیق منطقی بکار گرفته شوند.

-2 مواد و روشها

نیازمندیهای این پژوهش برای رفع نیازمندیهای بشر و بهبود روشها و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار می گیرد. - حافظ نیا ،. - 1381:51 محقق در روش توصیفی سعی می کند آنچه هست را بدون هیچ گونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایج عینی از موضوع را بگیرد از طریق مطالعه نتایج حاصل از آنها محقق در پی بررسی امکان وجود روابط علت و معلولی از طریق مشاهده و مطالعه و زمینه قبلی، آنها را به امید یافتن علت و نوع پدیده یا عمل بررسی می کند. این تحقیق به لحاظ ماهیت توصیفی کتابخانه ای و میدانی می باشد. نرم افزار مورد استفاده در این پژوهش ArcGIS10.2 می باشد. و مطالعات کتابخانه ای نیز اینترنتی و استفاده از مقالات علمی، سایت گوگل و مگ ایران و سیویلیکا میباشد.

-3 منطقه ی مورد مطالعه:

بندر خمیر یکی از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران است. از شمال کوه، از جنوب دریا و تنگه خوران، از مشرق دهستان پل و از سمت مغرب به دهستان دژگان محدود میگردد. بندرخمیر از جهت آب و هوایی در محدوده گرم و مرطوب قرار دارد که متوسط دمای ده ساله 26,7 درجه سانتی گراد و میانگین حداقل و حداکثر دمای ده ساله 18,1 و 35,3 درجه سانتی گراد و تبخیر سالیانه 3672 میلی متر و میزان متوسط بارندگی سالیانه 20 سال اخیر حدود 171میلی متر میباشد.

جمعیت شهر بندر خمیر طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1385، برابر با 12995 نفر بودهاست. براساس اطلاعات موجود در مرکز آمار ایران در 35 دقیقه طول شرقی و 26 درجه و 57 دقیقه عرض شمالی از نصفالنهار مبدأ واقع شدهاست. ارتفاع متوسط این شهر از سطح دریا 15 متر است. مساحت قانونی 431,5 هکتار و وسعت حریم 115 کیلومتر مربع است، و حد فاصل حدود 85 کیلومتری غرب بندر عباس و 110 کیلومتری شرق بندرلنگه واقع شدهاست.

این شهر مرکز شهرستان خمیر است. شهر بندرخمیر دارای جمعیت شهری 12995 نفر با 5 روستای واقع در حریم به نامهای لشتغان بالا، لشتغان پایین، کندال، باقی آباد و چاه صحاری بوده و مساحت قانونی 431,5 هکتار و وسعت حریم 115 کیلومتر مربع در موقعیت جغرافیایی 26 درجه و 57 دقیقه عرض شمالی و 35 دقیقه طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویج و در ارتفاع 15 متری از سطح دریا واقع شدهاست حد فاصل حدود 85 کیلومتری غرب بندرعباس و 110 کیلومتری شرق بندرلنگه واقع شدهاست.

بندرخمیر یکی از شهرهای قدیمی و توسعه پذیر، مهاجرپذیر و پرجاذبه استان هرمزگان است که بدلیل موقعیت جغرافیایی و وجود کارخانههای بزرگی چون کارخانه سیمان 6000 تنی هرمزگان، پایانه بار، شهرک صنعتی 1 و2، گچ خمیر، گمرگ و ارتباط حمل و نقل دریایی کالا به کشورهای همسایه جنوبی خلیج فارس، وجود آثار تاریخی و اماکن توریستی و تفریحی همچون جنگل حرا، آبگرم های معدنی درمانی بندرخمیر، آبسر معدنی بندرخمیر، دیوار بلند سدار - - Sedar ، برج قلعه بندرخمیر، آب انبارها و کورههای گچ و ساروج خمیر - که بالاخص ساروج خمیر گذشتههای دور مورد توجه مهندسین و کارشناسان امور ساختمانی بوده و زبانزد عام و خاص است و با وجود معادن سیمان و گوگرد از جمله شهرهای مهم استان هرمزگان بشمار میآید.

-4 بحث و نتایج و یافته ها

رویش های مانگرو در منطقه مورد مطالعه را میتوان از نظر ایستگاه و ویژگیهای پایگاه به سه گروه تفکیک کرد. -1 مانگروهای دلتایی که بر اراضی متاثر از دلتای رودخانه ی مهران استقرار دارند. -2مانگروهای جزیره ای که بر جزایر رسوبی حدفاصل ترعهی خوران و خور خوران واقع هستند. -3 مانگروهای ساحلی که در سواحل شمال غربی جزیره ی قشم قرار دارند. مانگروهای سواحل بخش خمیر بر 27 قطعه ی رویشی با وسعت 2002 هکتار قرار دارند که از این میزان 26 قطعه با مساحت 1706 هکتار با اشتباه معیار 25.97 هکتار بر دلتای رودخانهی مهران واقع است. مانگروهای جزیرهای نیز شامل 65 قطعه با وسعت 5592 هکتار و با مقدار 53.72 هکتار اشتباه معیار محاسباتی است.

رویش های حرا در بخش ساحلی در 43 قطعه توزیع شده اند که 1612 هکتار مساحت با مقدار اشتباه معیار 32.09 هکتار دارد. در مجموع تمامی رویشگاههای مانگرو در حد فاصل شمال غربی جزیره قشم و بخش خمیر را تشکیل می دهند. - دانه کار و جلالی، . - 1384 شایان ذکر است که درختان حرا کمتر به صورت تک پایه دیده میشوند و اغلب بهصورت جست گروههایی هستند که قاعده پایههای آنها با یکدیگرآمیخته و تنه قطوری ایجاد میکنند.