بخشی از مقاله
CLA موجود در منابع مختلف و اثرات سلامت بخش آن
چکیده:
کنژوگه لینولئیک اسید )CLA( یکی از اسیدهای چرب کنژوگه مهم می باشد که شامل گروهی از ایزومرهای موضعی و هندسی از اسید لینولئیک می باشد که در آن دو پیوند دوگانه تنها با یک باند تک از هم جدا می شوند. کشف نقش اسید لینولئیک به عنوان یک غذای عملگرا به دو دهه اخیر توسط دکتر Pariza برمی گردد. امروزه بیماریهای زیادی مانند سرطان، افزایش وزن، چربی باﻻ، فشار خون و ... که ناشی از یک رژیم غذایی نامناسب می باشد در کشور ما رو به افزایش است. اگر چه مکانیزم بیماری زایی و پیشرفت بیماری این نوع امراض به وضوح مشخص نشده است، اما کیفیت اسیدهای چرب موجود در رژیم غذایی می تواند مرگ و میر ناشی از این بیماری ها را کاهش دهد. کنژوگه اسید چرب ها (CFAs) به واسطه ی اهمیت بیولوژیکی در کاهش شیوع این نوع بیماری ها مورد توجه قرار گرفته اند. و CLA در راس این اسید چرب ها قرار دارد. CLA دارای ایزومرهای مختلفی مثل سیس - 9 ترانس 11 می باشد که نقش های زیادی در درمان این بیماری ها ایفا می کند از جمله نقش های مورد بررسی CLA در این مقاله اثرات ضد سرطان، پیشگیری از بیماری های قلبی-عروقی، کاهش چربی بدن، خواص ضد التهابی، سﻻمت استخوان و... می باشد. CLA را از منابع مختلفی از جمله محصوﻻت لبنی (شیر، ماست و پنیر)، گوشت (گاو، گوسفند، شتر و مرغ)، تخم مرغ و به مقدار کم در گیاهان ( روغن جوانه ذرت، آفتابگردان و گلرنگ) یافت می شود. CLA را به 3 روش افزودن اسید های چرب مختلف به رژیم غذایی دام ها و سپس سنتز آن در گوشت و شیر حیوان، شیمیایی (متداولترین روش) و بیوتکنولوژی می توان سنتز کرد. در این مقاله، مروری بر معرفی، منابع، اثرات بیولوژیکی و روش های سنتز CLA خواهیم داشت.
کلمات کلیدی: اسید چرب، کنژوگه لینولئیک اسید، بیماری های قلبی-عروقی، ایزومر سیس 9 -ترانس 11
مقدمه:
CLA توصیف گروهی از ایزومرهای موضعی و هندسی از اسید لینولئیک (سیس - 9 سیس-12اکتا دکا دی انوئیک اسید) که در آن دو پیوند دوگانه تنها با یک باند تک از هم جدا هستند. برای هر ایزومر موقعیتی، چهار جفت از ایزومرهای هندسی ممکن است (سیس-سیس و سیس-ترانس و ترانس-سیس و ترانس-ترانس). CLA در مجموع شامل 28 ایزومر از ایزومرهای موضعی و هندسی است. اسید لینولئیک با باندهای کنژوگه اثرات ضد سرطان، ضد کلسترول، ضد دیابت، خاصیت immunomodu، apoptic، خواص تعدیل سیستم ایمنی و همچنین حفاظت از پوکی استخوان را از خود نشان می دهد. عﻻوه بر این، آن را به عنوان یک عامل رشد به رسمیت می شناسند و ثابت شده است که باعث کاهش بافت چربی می شود. غنی ترین منبع CLA در رژیم غذایی ما، شیر و محصوﻻت لبنی از جمله پنیر می باشد. تکنیک های کروماتوگرافی، از جمله روش کروماتوگرافی گازی معمولترین روش برای تعیین مقدار CLA در محصوﻻت لبنی هستند. CLA با وجود فواید زیاد دارای ضررهای نیز می باشد به عنوان مثال دیستروفی چربی، کبد چرب و عدم تحمل گلوکز می باشد1]،3،.[4
تاریخچه :CLA
کشف نقش اسید لینولئیک به عنوان یک Functional Food به دو دهه اخیر برمی گردد. گروه دکتر Pariza در دانشگاه ویسکانسین برای اولین بار CLA را به عنوان یک جزء اصلی ضد سرطان، از عصاره گوشت گاو استخراج کردند. تحقیقات بیشتر نشان داد که CLA ضد سرطان در چندین مدل حیوانی، شدت آترواسکلروز را کاهش می دهد. تحقیقات بعدی ثابت کرد که در هنگام شیوع چندین نوع تومور سرطانی در مدلهای حیوانی مانند موش، میزان سنتز اسید لینولئیک کونژوگه به طور معنیداری کاهش مییابد.[1]
ﺍیﺯﻭﻡﺭﻩﺍی :CLA
CLA مخلوطی از ایزومرهای هندسی و موقعیتی است، با پیوند های دو گانه در 11]،[9، 12]،[10، 10]،[8، 9]،[7، و 13]،.[11 ﻻزم به ذکر است که به طور طبیعی CLA در درجه اول شامل ایزومر سیس - 9 ترانس ) 11 بیشتر از80٪) در غذا های مانند گوشت گاو، شیر و محصوﻻت لبنی است. این ایزومر سرچشمه بیوهیدروژناسیون لینولئیک اسید به استئاریک اسید توسط باکتری های شکمبه است. یک منبع جایگزین سیس - 9 ترانس 11 ایزومر اسید لینولئیک کنژوگه دلتا 9 ترانس 11 واکسینیک اسید اشباع است. که ایزومر اصلی به جای اسیدهای چرب ترانس نشخوارکنندگان در پستانداران است. ایزومر دیگر از CLA مصنوعی، ترانس - 10 سیس 12 است که در حال حاضر مقدار آن در مواد غذایی قابل اغماض است. بنابراین این ایزومر"انسان ساخته شده" در نظر گرفته می شود. و با CLA بدست آمده از منابع طبیعی ارتباط چندانی ندارد7]،.[1
فعالیت های بیولوژیکی: CLA
-1اثرات ضد سرطان: CLA
CLA درکاهش ابتﻻ به سرطان تعدادی از مدل های حیوانی در اندامهایی از جمله پوست، روده بزرگ، پستان و کبد نقش دارد. CLA نه تنها به کاهش شروع، ترویج، و مراحل پیشرفت و گسترش سرطان کمک می کند بلکه به کاهش متاستاز سرطان نیز کمک می کند. CLA ممکن است در کاهش تولید ایکوزانوئید، مهار سنتز DNA، افزایش آپوپتوز، جلوگیری از رگ زایی که در کاهش متالوپروتئیناز نقش دارد، شرکت داشته باشد.[1]
-2پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی:
CLA به عنوان کاهش دهنده ضایعات آترواسکلروتیک در خرگوش و همستر گزارش شده است. CLA در کاهش کلسترول تام، تری گلیسرید (TG)، -LDLکلسترول و افزایش -HDLکلسترول در تعدادی از مدل های حیوانی گزارش شده است. این پارامترها از طریق کاهش فشار خون و یا کاهش استاروئیل کوآنزیم-a غیر اشباع (کلیدی برای تشکیل TGو کلسترول) باعث کاهش CVD می شوند.[1]
-3ارتباط کاهش چربی بدن با :CLA
یکی از جنبه های CLA که توجه زیادی به آن شده، توانایی آن در کاهش چربی بدن در حیوانات است (برای اولین بار در سال 1995 گزارش شد) که ایزومر ترانس - 10 سیس 12 مسئول کاهش آن است. اثر کاهش چربی بدن به وسیله ی CLA ها در نتیجه مکانیسم های متعددی از جمله، افزایش مصرف انرژی، کاهش تجمع چربی در بافت چربی، تمایز سلول های چربی، افزایش خودکشی سلول های بافت چربی، افزایش – β اکسیداسیون اسید چرب و تعدیل آدیپوکینز (سلول های ذخیره چربی) می باشد4]،.[1
-4پاسخ های ایمنی و التهابی با :CLA
کاهش التهاب کولون، کاهش آنتی ژن ناشی از تولید سایتوکاین در سلول های ایمنی، تعدیل تولید سایتوکاین، تعدیل پروستاگﻻندینها و تعدیل B4 لکوترین در ارتباط با CLA گزارش شده است که ایزومرهای ترانس - 10 سیس 12 پاسخ های التهابی در القاء بافت چربی ذخیره ایجاد می کنند.[1]
-5سﻻمت استخوان با :CLA
اگرچه CLA توده استخوانی را از راه های افزایش وزن خاکستر، تراکم استخوان، محتوای مواد معدنی استخوان، وزن خشک استخوان، طول استخوان، و یا کلسیم، منیزیم و یا اتصاﻻت فسفات، بهبود میدهد اما اثرات CLA بر خاکستر بدن و توده استخوانی سازگار نبوده است. گزارش شده است که فعالیتهای CLA باعث کاهش عمل استئوکﻻست ها می شود در نتیجه باعث کاهش تحلیل استخوان می شود. تناقض از CLA بر توده استخوان ممکن است تا حدی ناشی از تعامل بین CLA و کلسیم در رژیم غذایی باشد.[1]
-6 دیگر خواص بیواکتیو :CLA
Herrena و همکاران 2006)،(2005 با بررسی بر روی افراد باردار دارای فشار خون به این نتیجه رسیدند که منابع CLA به همراه Ca سبب کاهش فشار خون بارداری، افزایش وزن نوزادان، بهبود عملکرد ماهیچه های قلبی میشود. عﻻوه بر اثر بر فشار خون، CLA سبب افزایش ضربان قلب شده اما تغییری بر روی اجتماع پﻻکتهای خون نداشته است. Knekt و همکاران (1996) ارتباط معکوسی بین مصرف شیر و سرطان سینه مشاهده کردند .در این بررسی، CLA به عنوان یک ترکیب بالقوه در شیر پیشنهاد شده است. Are و همکاران (2000) اثر ممانعت کنندگی غذاهای غنی شده با CLA و سرطان سینه در زنان یائسه مشاهده کردند. Larsson و همکاران (2005) عﻻوه بر سرطان سینه یک رابطه ی معکوس بین مصرف CLA و وقوع سرطان روده در یک بررسی15 ساله در زنان گزارش کرده اند. CLA جذب Ca را در محیط زیستی زنده افزایش داده و احتمال افزایش اثرات Ca بر حجم استخوان که در مدلهای حیوانی اثبات شده است را نیز به همراه دارد.[1]
