بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
استاندارد حسابرسي شماره 50
شواهد حسابرسي
(تجديد نظر شده 1384)
اسلاید 2 :
مقدمه
هدف بخش 50 استانداردهای حسابرسی، ارائه راهنماییهای لازم در موارد زیر است:
•• ماهیت شواهد حسابرسی.
•• کمیت و کیفیت شواهد حسابرسی.
•• روشهای کسب شواهد حسابرسی.
اسلاید 3 :
کلیات
به منظور دستیابی به نتایجی که اظهار نظر حسابرس نسبت به صورتهای مالی بر مبنای آن شکل می گیرد، حسابرس ملزم است بر مبنای قضاوت حرفه ای خویش شواهد لازم را به اندازه کافی گردآوری و ارزیابی نماید.
این شواهد پشتوانه اصلی اظهار نظر حسابرس است.
اسلاید 4 :
منابع کسب شواهد حسابرسی
شواهد حسابرسی را می توان از منابع زیر به دست آورد:
•• سوابق حسابداری.
•• منابع دیگر.
• مثالهایی از سوابق حسابداری عبارت است از:
•• سوابق ثبت اولیه و سوابق پشتیبان آن از قبیل رسیدهای دریافت و پرداخت،
•• سوابق انتقال الکترونیکی وجوه،
•• قراردادها و فاکتورهای خرید و فروش،
•• دفاتر کل و معین، ثبتهای دفتر روزنامه و اصلاحات طبقه بندی که در دفاتر قانونی ثبت نمی شود،
•• کاربرگهای الکترونیکی مورد استفاده جهت تخصیص هزینه ها، انجام محاسبات، تهیه صورت مغایرتها و موارد افشا.
اسلاید 5 :
منابع کسب شواهد حسابرسی
مثالهایی از منابع دیگر تامین شواهد حسابرسی عبارت است از:
•• صورتجلسات هیئت مدیره.
•• تایید خواهی برون سازمانی.
•• گزارشهای تحلیل گران.
•• اطلاعات مقایسه ای مربوط به رقبا.
•• دستورالعملهای کنترلی.
•• اطلاعات حاصل از اجرای سایر روشهای حسابرسی مانند : پرس وجو، مشاهده، و وارسی.
اسلاید 6 :
زمانبندی گردآوری شواهد
شواهد حسابرسی را می توان با اجرای روشهای حسابرسی در مقاطع زمانی زیر گردآوری کرد:
•• طی دوره جاری، اعم از حسابرسی ضمنی و نهایی.
•• در زمان پذیرش صاحبکار در حسابرسی نخستین یا حسابرسیهای بعدی.
اسلاید 7 :
کفایت و مناسبت شواهد حسابرسی
شواهد حسابرسی باید کافی و مناسب باشد.
کفایت معیار سنجش کمیت شواهد حسابرسی است.
کمیت شواهد حسابرسی مستقیماً به موارد زیر بستگی دارد:
•• خطر تحریف، که با افزایش آن، کسب شواهد حسابرسی بیشتر ضرورت می یابد.
•• کیفیت شواهد حسابرسی، که با افزایش آن، احتمالاً شواهد کمتری مورد نیاز است.
نکته : اگر چه کمیت و کیفیت شواهد اموری به هم وابسته اند، اما افزایش کمیت شواهد حسابرسی، الزاماً نمی تواند جایگزین کیفیت پایین آن باشد.
اسلاید 8 :
کفایت و مناسبت شواهد حسابرسی
قابلیت اعتماد شواهد حسابرسی از سه موضوع زیر متاثر می شود:
•• منبع شواهد.
•• ماهیت شواهد.
•• شرایط کسب شواهد.
اسلاید 9 :
قواعد کلی در باره قابلیت اعتماد شواهد حسابرسی
با در نظر داشتن احتمال وجود شرایط استثنایی، قاعده های کلی زیر در باره قابلیت اعتماد شواهد حسابرسی مصداق دارد:
•• شواهد حسابرسی گردآوری شده از منابع مستقل برون سازمانی، قابل اعتمادتر است.
•• شواهد حسابرسی که مستقیماً توسط حسابرس گردآوری می شود، قابل اعتمادتر از شواهدی است که به طور غیرمستقیم یا با استنتاج گردآوری می گردد.
•• شواهد حسابرسی مستند (اعم از کاغذی، الکترونیکی یا اشکال دیگر) قابل اعتمادتر است.
اسلاید 10 :
قواعد کلی در باره قابلیت اعتماد شواهد حسابرسی
•• شواهد حسابرسی که با استفاده از اصل مدارک فراهم می شود، قابل اعتمادتر از شواهد حسابرسی است که با استفاده از تصویر مدارک یا دورنگار فراهم می گردد.
•• شواهد حسابرسی ایجاد شده در واحد مورد رسیدگی زمانی قابل اعتمادتر است که کنترلهای حاکم بر تهیه آن شواهد اثربخش باشد.
•• شواهد حسابرسی هماهنگ به دست آمده از منابع مختلف یا با ماهیتهای گوناگون، اطمینان بخش تر از بررسی جداگانه شواهد حسابرسی است.
اسلاید 11 :
نکات قابل توجه در گردآوری شواهد حسابرسی
حسابرس باید شواهدی را در باره دقیق و کامل بودن اطلاعات کسب کند.
این شواهد را می توان با شیوه های زیر گردآوری کرد:
•• همزمان با اجرای روشهای حسابرسی به این شرط که کسب شواهد مذکور، بخش لاینفک روشهای حسابرسی مذکور باشد.
•• با آزمون کنترلهای حاکم بر تهیه و نگهداشت اطلاعات.
•• با اجرای سایر روشهای حسابرسی.
• اگرچه حسابرس رابطه هزینه- منفعت را در کسب شواهد حسابرسی مورد توجه قرار می دهد، اما دشواری کسب شواهد یا هزینه اجرای یک روش حسابرسی، دلیل موجهی برای حذف آن روش حسابرسی بخصوص (در صورت نبود روشهای جایگزین) نمی باشد.
اسلاید 12 :
استفاده از ادعاهای مدیریت در کسب شواهد حسابرسی
حسابرس با در نظر گرفتن انواع مختلف تحریفهای ممکن، از ادعاهای مدیریت برای ارزیابی خطرها استفاده می کند و به طراحی و اجرای روشهای حسابرسی متناسب با خطرهای ارزیابی شده می پردازد.
در نمایه زیر، ادعاهای مدیریت که توسط حسابرس مورد استفاده قرار می گیرد ارائه شده است.
حسابرس می تواند از همه ادعاهای توصیف شده استفاده کند، یا آنها را به نحوی دیگر، با این شرط که همه ابعاد پوشش داده شوند، بکار گیرد.
اسلاید 13 :
استفاده از ادعاهای مدیریت در کسب شواهد حسابرسی
طبقات ادعاها
الف- ادعاهای مربوط به گروههای معاملات و رویدادهای واقع شده در دوره مورد رسیدگی:
• وقوع- معاملات و رویدادهای ثبت شده، رخ داده و مربوط به واحد مورد رسیدگی است.
• کامل بودن- همه معاملات و رویدادهایی که باید ثبت شود، ثبت شده است.
• صحیح بودن- مبالغ و دیگر اطلاعات مرتبط با معاملات و رویدادهای ثبت شده، به درستی ثبت شده است.
• انقطاع زمانی- معاملات و رویدادها، در دوره مالی مربوط ثبت شده است.
• طبقه بندی – معاملات و رویدادها، در حسابهای درستی ثبت شده است.
اسلاید 14 :
استفاده از ادعاهای مدیریت در کسب شواهد حسابرسی
ب – ادعاهای مربوط به مانده حسابها در پایان دوره:
• وجود – داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه وجود دارد.
• حقوق مالکانه و تعهدات – حقوق مترتب بر” داراییها “ ، متعلق به واحد مورد رسیدگی و در کنترل آن است و” بدهیها “ ، تعهدات واحد مورد رسیدگی است.
• کامل بودن – تمام داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه که باید ثبت شود، ثبت شده است.
• ارزشیابی و تخصیص – داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه، به مبالغی درست در صورتهای مالی منعکس ، و هر گونه تعدیل ناشی از ارزشیابی یا تخصیص، به نحو مناسب ثبت شده است.
اسلاید 15 :
استفاده از ادعاهای مدیریت در کسب شواهد حسابرسی
پ – ادعاهای مربوط به ارائه و افشا
• وقوع و حقوق مالکانه و تعهدات - رویدادها، معاملات و دیگر موضوعات افشا شده، رخ داده و مربوط به واحد مورد رسیدگی است.
• کامل بودن – همه مواردی که باید در صورتهای مالی افشا می شد، افشا شده است.
• طبقه بندی و قابل فهم بودن – اطلاعات مالی به نحو مناسبی ارائه و توصیف، و موارد افشا به روشنی بیان شده است.
• صحت و ارزشیابی – اطلاعات مالی و غیر مالی به نحو مطلوب و با مبالغی درست، افشا شده است.
اسلاید 16 :
روشهای کسب شواهد حسابرسی
حسابرس با اجرای روشهای حسابرسی زیر، شواهد حسابرسی لازم را به عنوان مبنای اظهار نظرش به دست می آورد:
•• روشهای برآورد خطر.
•• آزمون کنترلها.
•• آزمونهای محتوا.
اسلاید 17 :
روشهای کسب شواهد حسابرسی
روشهای برآورد خطر
•روشهای برآورد خطر که مبنایی برای برآورد خطرها در سطح صورتهای مالی و در سطح ادعاهاست، همواره توسط حسابرس انجام می شود.
• از آنجایی که با اجرای این روشها ، نمی توان به تنهایی شواهد حسابرسی کافی و مناسبی را برای اظهار نظر حسابرسی به دست آورد، لذا حسابرس ، در مواقع ضروری، از آزمون کنترلها و نیز از آزمونهای محتوا استفاده می کند.
اسلاید 18 :
روشهای کسب شواهد حسابرسی
آزمون کنترلها
اجرای آزمون کنترلها زمانی ضرورت پیدا می کند که :
•• برآورد حسابرس از خطر ، حاکی از اثربخشی اجرایی کنترلها باشد که در این حالت، اجرای آزمون کنترلها برای پشتیبانی از برآورد خطر الزامی است.
•• آزمونهای محتوا، به تنهایی شواهد حسابرسی کافی و مناسبی را فراهم نکند که در این حالت اجرای آزمون کنترلها برای کسب شواهد در باره اثربخشی اجرایی کنترلها، ضروری است.
اسلاید 19 :
روشهای کسب شواهد حسابرسی
آزمونهای محتوا
حسابرس همواره موظف است آزمونهای محتوا را برای گروههای با اهمیت معاملات، مانده حسابهای با اهمیت، و موارد افشای با اهمیت به اجرا درآورد تا شواهد حسابرسی کافی و مناسبی کسب کند.
حسابرس از یک یا چند نوع روشهای حسابرسی زیر به عنوان روشهای برآورد خطر،آزمون کنترلها و آزمونهای محتوا استفاده می کند:
•• وارسی سوابق یا مدارک، شامل رسیدگی به سوابق یا مدارک درون سازمانی یا برون سازمانی، اعم از آن که به شکل کاغذی، الکترونیکی یاا شکال دیگر باشد.
کاربردها: وارسی سوابق یا مدارک، بعضاً می تواند شواهدی را در باره وجود، نه لزوماً در باره مالکیت یا ارزش ، فراهم آورد. ضمناً با استفاده از این روش حسابرسی، بعضاً می توان شواهدی را درباره کاربرد رویه های حسابداری به دست آورد، نظیر وارسی یک قرارداد اجرا شده که شواهدی را در باره شناسایی درآمد فراهم می کند.
اسلاید 20 :
روشهای کسب شواهد حسابرسی
آزمونهای محتوا
•• وارسی داراییهای مشهود، شامل مشاهده عینی آنهاست.
کاربردها : وارسی داراییهای مشهود، بعضاً می تواند شواهد حسابرسی قابل اعتمادی را در خصوص وجود آنها فراهم کند، اما لزوماً نمی تواند در مورد حقوق مالکانه و تعهدات واحد مورد رسیدگی یا ارزش آن داراییها، شواهدحسابرسی مناسبی را فراهم آورد.
ملاحظات عملی : شمارش موجودیها، عموماً وارسی تک تک اقلام موجودی را در بر می گیرد.
•• مشاهده ، به معنای نظاره کردن یک فرایند یا روش در حال اجرا، توسط دیگران است.
•• مشاهده شواهدی را در باره عملکرد یک فرایند یا روش فراهم می کند، اما به دلیل محدود بودن آن به مقطع زمانی مشاهده و اثر احتمالی مشاهده بر چگونگی اجرای فرایند یا روش مورد نظر(در زمان مشاهده) ، با محدودیت همراه است.
