بخشی از مقاله
مقدمه
لغت گردشگری از کلمه تور به معنای گشتن اخذ شده که ریشه در لغت لاتین تورنس به معنای دور زدن، رفت و برگشت بین مبدأ و مقصد می باشد که از یونانی به اسپانیایی و فرانسه و در نهایت به انگلیسی راه یافته است (عبدالمنافی، (98:1390 فرآیند گردشگری در جهان امروز یک فعالیت بزرگ محسوب میشود وعلاوه بر آن ب اساس بررسی های انجام شده میتوان انتظار داشت که در آینده نیز این فعالیت بیش از تمام شاخه های اقتصادی دیگر رشد و توسعه یابد(جعفر زاده و نبی زاده،1،(1376 توریسم فعالیتی چند منظوره شامل ارتباطات و پدیده ناشی از سفرها و اقامت موقت مردمی است که صرفا برای اوقات فراغت یا مقاصد تفریحی سفر میکنند.چنانچه برای انجام چنین فعالیتی نواحی ساحلی و محیط دریایی مد نظر قرار گیرد آن را توریسم ساحلی می نامند. فعالیت های توریستی در ساحل مربوط به دو گروه فعالیت های متکی به طبیعت و فعالیت های متکی به تسهیلات انسان ساخت است. به علاوه توسعه بخش خدمات،امکانات همگانی،تسهیلات تفریحی مانند تاسیسات زیربنایی جزء مکمل فعالیت های مرتبط با پیشرفت توریسم است. باید توجه نمود که علی رغم مزایای این صنعت در بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور های مختلف،چنانچه توسعه آن همراه با سیاست گذاری ها و برنامه های منطبق بر نگرش زیست محیطی و با تاکید بر پایداری توسعه نباشد به طور حتم موجب بروز تاثیرات منفی فراوانی بر محیط زیست خواهد شد که علاوه بر تخریب و کاهش کیفیت طبیعت و جلوه های طبیعی و مصنوعی در نهایت به کاهش جاذبه سرزمین های تحت تاثیر برای گردشگران داخلی و خارجی منجر میشود.در نتیجه این امر،فرآیند توسعه پایدار فعالیت گردشگری نیز
1نویسنده عهدار مکاتبات
1
دچار وقفه و اختلال می شود.بنابر این دستیابی به یک برنامه مدون و تعیین سیاست های اصولی در توسعه سازگار با میط زیست ضروری است(جعفر زاده و نبی زاده،1376،(2کارشناسان صنعت گردشگری معتقدند رفع مشکلات مرتبط با گردشگری دریایی نیازمند توجه ویژه مسوولان است تا زمینه ساز رشد اقتصادی و افزایش اشتغال در منطقه باشد.آنان آزادسازی حریم دریا و مشخص شدن متولی خاص ساماندهی دریا را از اولویت های برنامه های مسوولان در این زمینه می دانند و بر این باورند که رفع نقاط ضعف تاسیسات اقامتی، برخورد جدی با ساخت و سازهای بی رویه در ساحل، خرید کشتی های مسافری، افزایش تعداد آژانس های مسافری دریایی و برگزاری تورهای مسافرتی دریایی می تواند در جذب این دسته از گردشگران موثر باشد. صنعت گردشگری یکی از منابع عمده درآمدزایی و ایجاد اشتغال در جهان به شمار می آید به طوری که بسیاری از آن به عنوان صنعت نخست دنیا یاد می کنند اما مازندران هنوز نتوانسته از ظرفیت های خود در این زمینه استفاده کند. با توجه به جمعیت سه میلیونی و وسعت 24 هزار کیلومتری مازندران و وجود 338 کیلومتر نوار ساحلی و جاذبه های گردشگری و ظرفیت های بالقوه توسعه گردشگری دریایی در این استان علاوه بر آن که موجب نشاط و شادابی در جامعه را فراهم می کند، از نظر اقتصادی نیز باعث ایجاد اشتغال و آبادانی و پیشرفت منطقه خواهد شد
.(www..khabaronline.ir). توسعه ی گردشگری سبب توسعه و پیشرفت منطقه میشود و باعث ورود تأسیسات زیربنایی همانندخطوط هوایی، فرودگاه ها، آزادراه میشود که برای بخش حمل ونقل و اقتصاد نیز مفیداست(باترا 1و چاولا2،1995 ،(3
مواد و روش ها
در این تحقیق سعی شده است ،که ابتدا اثرات مثبت و منفی گردشگری تحلیل شده ، سپس فرآیند توسعه پایدار آن مورد بررسی قرار گیرد. جهت تبیین و توضیح توسعه پایدار گردشگری ساحلی نیز، مفهوم توسعه پایدار بیان شده سپس به گردشگری ، گردشگری ساحلی و اثرات زیست محیطی گردشگری پرداخته و سرانجام مبحث توسعه پایدار گردشگری ارائه گردیده است . به همین منظور داده ها و اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای شامل مطالعه کتب، مقالات و پایان نامه ها ی مرتبط به موضوع جمع آوری گردید. نهایتا با توجه به مطالب فوق پیشنهاداتی جهت توسعه پایدار گردشگری ارائه گردیده است.
مبانی نظری تحقیق
گردشگری فعالیتی چندمنظوره استکه درمکانی خارج ازمحیط عادی گردشگرانجام میگیردومسافرت گردشگر بیش از یکسال طول نمیکشدوهدف تفریح،تجارت ویا فعالیت های دیگراست 1997)،3،(w.t.oچنانچه برای انجام چنین فعالیتی نواحی ساحلی ومحیط دریایی منظورنظرقرارگیردآنرا توریسم ساحلی مینامند.(سرابی،1378،(72،گردشگری ساحلی مستلزم مسافرت ازیک محل اقامت وتمرکزبرمحیط های دریایی است.( 8،1999،.( Orams امروزه پیامدهای گردشگری سواحل به عنوان یکی ازعوامل مهم درتوسعه نواحی ساحلی وجزایر بشمار میرود(رمضانزاده،1387 ،(5
عوامل موثر درتوسعه گردشگری سواحل:
.1 کیفیت ساحل.2 خصوصیات فیزیکی وچشم انداز ظاهری سواحل.3 چشم انداز فضاهای حاشیه ی درسواحل
1 Batra× 2 Chawla
2
.4 امنیت جانی ومالی.5 ایجاد جاده های فراغت وفراهم آورد نامکاناتی جهت پیاده روی درسواحل.6 ایجاد زیرساخت وآماده سازی سواحل جهت شناوقایق سواری(پدالو) (Hall and Stephan, 2002, 293)
گردشگری ساحلی:
یکی از انواع گردشگری طبیعت گرا گردشگری ساحلی است مفهوم گردشگری ساحلی طیف کاملی از گردشگری، فراغت و فعالیت های تفریحی را که در نواحی ساحلی و آبهای نزدیک ساحل روی می دهد، در بر می گیرد. بر این اساس عرضه محصولات گردشگری ساحلی شامل اسکان، پذیرایی، صنعت محصولات غذایی، خانه های دوم و زیرساخت پشتیبان توسعه ساحلی را شامل می شود (خانی و همکاران, (51-64:1388
الگوی :1 عناصر نظام گردشگری
استخراج نگارندگان از (Inskeep ,1991: 29)
گردشگری را میتوان یکی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر دانست که همراه با بوجود آوردن تغییراتی شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و روش زندگی انسانها را دگرگون می سازد. همچنین این مقوله کیی از عوامل بسیار مهم در راستای تبادل فرهنگی و آشنایی با ملل دیگر از ابعاد متعدد طبیعی، فرهنگی وغیره می باشد 6)×،2008،(Sharplay
در واقع مجموع فعالیتهایی که گردشگر به عنوان بخشی از سفر انجام می دهد و هر گونه فعالیت و فعل و انفعالی را که در جریان سفر یک سیاحتگر اتفاق می افتد را می توان گردشگری تلقی کرد در این راستا، گردشگری به مجموع های از فعالی تها نظیر برنامه ریزی سفر، مسافرت به مقصد، اقامت، بازگشت و غیره اطلاق می شود که در جریان مسافرت یک گردشگر اتفاق می افتد((Mill ,1992:29
موقعیت جغرافیایی
استان مازندران درشمال کشور وباوسعتی معادل23756/ 4 کیلومترمربع حدود 1/46 درصدازمساحت کشور را دربر داشته است. دریای خزردرشمال،استانهای تهران وسمنان درجنوب واستانهای گیلان وگلستان به ترتیب درغرب وشرق استان قراردارند.مازندران براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای 19شهرستان به نام های آمل،بابل،بابلسر،بهشهر،تنکابن،جویبار،چالوس،رامسر،ساری،سوادکوه،قائمشهر،گلوگاه،محمودآباد،میاندرود،نکا،
3
نور،نوشهر،فریدونکناروعباسآباد، 56 شهر، 49 بخش، 113 دهستان و 3697 آبادی میباشد .این استان درسال 1375،حدود 2206800 نفرجمعیت داشتهاست که ازاین تعدادحدود 46 درصددرنقاط شهری و 54 درصد درنقاط روستایی سکونت داشتهاند. (mazandaran.farhang.gov.ir)
نقشه:1 نقشه تقسیمات استان مازندران نقشه :2موقعیت سواحل دریای خزر
منبع:((www.anobanini.ir منبع:((www.farshidparanda.blogfa.com
مفاهیم
