بخشی از مقاله
مقدمه امروزه استفاده از انواع کودهای زیستی ، به خصوص در خاک های فقیر از عناصر غذایی، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای
حفظ کیفیت خاک در راستای نیل به اهداف کشاورزی پایدار است. کودهای زیستی شامل مواد نگهدارنده ای با انبوه یک یا چند نوع ارگانیسم مفید خاکزی می باشد که به منظور تأمین عناصر غذایی و افزایش تحریک رشد گیاهان استفاده می شوند(.(Vessy,2003 سرخارگل (Echinaceae purpurea) یکی از گیاهان تیره (Asteraceae) است که بومی آمریکای شمالی است ولی امروزه در اکثر نقاط اروپا و آسیا و همچنین ایران کشت می شود. در گذشته این گیاه را برای درمان مارگزیدگی، بیماری های لثه و دهان، سرماخوردگی، سرفه و گلو درد استفاده می نمودند. در 50 سال اخیر این گیاه به دلیل خواص ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد باکتریایی شهرت جهانی یافته است و ترکیبات حاصل از آن در گروه موادتقویت کننده سیستم ایمنی بدن به شمار می روند(.(Gladisheva et al,1995 این ریز موجودات ازطریق افزایش میزان جذب و دسترسی به عناصر غذایی، کنترل زیستی، تولید هورمون ها، کاهش سطح تولید اتیلن در گیاه و ایجاد مقاومت سیستمیک رشد گیاه را بهبود می دهند(.(Van Loon et al ,1998 سانچزگوین و همکاران در سال 2005 در آزمایشی بررسی اثر کودهای زیستی روی گیاه همیشه بهار(Calendula officinalis دریافتند که کاربرد این کودها در همیشه بهار باعث افزایش عملکرد گل و بهبود کیفیت دارویی شد درآزمایشی روی گیاه دارویی بابونه شیرازی((Marticaria chamomilla نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل در تیمار های نیتروکسین و باکتری حل کننده فسفات مشاهده شد(.(Vital et al,2002 در این مطالعه تأثیر کودهای زیستی (نیتروکسین و بارور) بر عملکرد صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی سرخار گل بررسی شده است.
روش تحقیق این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: کود های بیولوژیک
نیتروکسین (N) ، بارور((B ، ترکیب کود نیتروکسین+بارور((NB و شاهد (بدون مصرف کود) بود. پس از اجرای عملیات خاکورزی وپیاده کردن نقشه طرح، نشاهای 90 روزه سرخارگل که در گلخانه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی تولید شده بودند در 21 اردیبهشت ماه به صورت دستی در زمین اصلی کاشته شدند. فاصله نشاءها روی خطوط کشت 30سانتیمتر در نظر گرفته شد.آرایش کشت به صورت ضربدری بوده و بلافاصله پس از کشت آبیاری صورت گرفت در طول دوره رشد عملیات داشت شامل آبیاری، وجین علفهای هرز و تنک بر حسب نیاز گیاه و مزرعه انجام شد. تیمارهای کودی در یک مرحله با توجه به میزان توصیه شده برای مصرف کود نیتروکسین برای هر واحد آزمایشی استفاده شد. در مرحله نشا کاری ته ریشه ها به کودهای بیولوژیک زده و کشت شدند. در زمان گلدهی که از اواخر خرداد شروع شد، برداشت گلها به صورت دستی در زمان مناسب انجام گرفت و تا پایان مرحله گلدهی (شهریور ماه) به طور مرتب انجام شد. در مرحله ی 70 در صد گلدهی از هر واحد آزمایشی تعداد پنج بوته به عنوان نمونه انتخاب شد و صفاتی شامل تاریخ گلدهی ، تعداد گل در بوته و میزان کلروفیل اندازه گیری شد. جهت اندازگیری محتوای کلروفیل مقدار نیم گرم از ماده تر گیاهی را در هاون چینی ریخته، سپس با استفاده از نیتروژن مایع آن را خرد کرده و به خوبی له نمایید سپس20 میلی لیتر استن 80 به نمونه اضافه، سپس در دستگاه سانتریفیوژ با سرعت6000 دور در دقیقه به مدت 10 دقیقه قرار دهید عصاره جدا شده فوقانی حاصل از سانتریفیوژ را به بالن شیشهای منتقل کنید مقداری از نمونه داخل بالن را در کووت اسپکتروفتومتر ریخته و سپس به طور جداگانه در طول موج های 663 نانومتر برای کلروفیل a ، و 645 نانومتر برای کلروفیل b توسط اسپکتروفتومتر مقدار
2
جذب را قرائت نمایید در نهایت با استفاده از فرمولهای زیر میزان کلروفیل a ، bبر حسب میلی گرم بر گرم وزن تر نمونه به دست می آید (ارنون،.(1967
Chlorophyll a = (19.3 * A663 - 0.86 * A645) V/100W
Chlorophyll b = (19.3 * A645 - 3.6 * A663) V/100W
=Vحجم محلول صاف شده (محلول فوقانی حاصل از سانتریفیوژ)
=Aجذب نور در طول موجهای 663، 645 و 470 نانومتر
=Wوزن تر نمونه بر حسب گر
میزان کلروفیل کل ازمجموع کلروفیلaوbبدست می آید.
تجزیه و تحلیل آماری دادههای به دست آمده با استفاده از نرمافزار SASو مقایسه میانگینها به روش آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد.
یافته ها نتایج تجزیه واریانس دادها نشان داد که تیمارها در سطح 1 درصد بر تاریخ گلدهی تاثیر داشته اند(جدول(1و مقایسه
میانگین ها نشان داد که بهترین تأثیر را بر گلدهی تیمار توام نیتروکسین و بارور داشته اند و کمترین تاثیر را نیتروکسین و شاهد داشته اند(شکل.(1 نتایج نشان داد ترکیب توأم نیتروکسین و بارور بهترین تأثیر را بر تعداد گل در بوته داشته اندو نیتروکسین و شاهد کمترین تأثیر را داشته اند(شکل.(2همچنین نتایج نشان داد ترکیب تیمار نیتروکسین و بارور بهترین تأثیر را بر محتوای کلروفیل کل نسبت به سایر تیمارها و شاهد داشته اند(شکل.(3
