بخشی از مقاله
مقدمه:
اصولاً امروزه شهركهاي صنعتي بستر و شالوده رشد و ايجاد صنايع كوچك را فراهم مي كند. سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران هم به ايجاد روبناها مي پردازد و نواحي ، شهركها و مدلهاي مختلف توسعه اقتصادي نظير خوشه هاي صنعتي را شكل مي دهد و مقدمات ايجاد توسعه و تسهيلات لازم را براي اين منظور فراهم مي كند.
و همچنين در كنار اين سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي درصدد پشتيباني همه جانبه ، ايجاد تسهيلات ، آموزشها ، ارتقاء تكنولوژي و افزايش توان رقابتي صنايع كوچك بر مي آيد تا ان شاءا... اين صنايع بتوانند جايگاه خود را در بازار جهاني بيابند.
شهرستان نيشابور با توجه به ظرفيتهاي بالا و موقعيت مناسب جغرافيايي و قرار گرفتن در مسير جاده اصلي تهران – مشهد فاصله نزديك به فرودگاه ، عبور خط راه آهن ، خطوط انتقال گاز، نيروگاه سيكل تركيبي 150 مگاواتي به بستر مناسبي جهت سرمايه گذاري و توسعه اين منطقه تبديل شده است. در حال حاضر نيز با وجود حدود 400 واحد صنعتي به عنوان يكي از شهرهاي بزرگ صنعتي كشور شناخته شده و در استان نيز از جايگاه ويژه اي برخوردار است.
تاريخچه:
شركت شهركهاي صنعتي در سالهاي اخير به سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي تغيير نام پيدا كرده است . اين شركت از سالهاي قديم شروع به فعاليت كرده است. مقّر اصلي اين سازمان در تهران است و در مركز استانهاي صنعتي نيز شعبه دارد . اين سازمان به صورت سهامي خاص اداره مي شود و زير نظر وزارت صنايع و معادن فعاليت مي كند.
همانطور كه از اسم اين سازمان مشخص است شهركهاي صنعتي زير نظر اين سازمان فعاليت مي كنند. شركت شهركهاي صنعتي خراسان رضوي يكي از شركتهاي فعال كشور مي باشد كه حدود 15 شهرك صنعتي مانند شهركهاي صنعتي خيام ، چرم مشهد ، بينالود ، توس و... زير نظر اين شركت فعاليت مي كنند.
شهرك صنعتي خيام يكي از شهركهاي بزرگ استان خراسان مي باشد كه در سال 1370 آغاز به كار كرده است.
در زير چارت سازماني شركت شهركهاي صنعتي خراسان رضوي را مشاهده مي نماييد:
بررسي كاربري صنعتي و وضعيت زيست محيطي شهرستان:
مساحت و سرانه كاربري صنعتي در سطح شهرستان:
كل اراضي صنعتي در شهرستان 264 هكتارمي باشد كه با توجه به جمعيت 500 هزار نفري شهرستان سرانه صنعتي آن در حدود 0005/0 نفر در هكتار محاسبه مي شود.
مساحت و سرانه سطوح صنعتي شهرستان
نام سطوح صنعتي مساحت(هكتار) سرانه(نفر/هكتار)
شهرك صنعتي خيام
منطقه صنعتي كمال 246
18 00049/0
00001/0
جمع 264 0005/0
جدول شماره 1
مزاياي استقرار صنايع در شهركهاي صنعتي:
- عدم نياز به دريافت مجوزهاي جداگانه از ادارت مختلف
- مستثني بودن از قانون شهرداريها
- پرداخت نقد و اقساط هزينه هاي انتفاع از تأسيسات
- صدور رايگان و در اسرع وقت مجوزهاي ساخت و ساز و پايان كار
- واگذاري اداره شهرك صنعتي به هيأت امناي متشكل از صاحبان صنايع
- امكان اجاره و يا خريد سالنهاي آماده براي تسريع در بهره برداري از واحد توليد
- بخشودگي قسمتي از هزينه هاي انتفاع از تأسيسات براي واحدهايي كه زودتر از زمان پرداخت اقساط خود به بهره برداري مي رسند.
- كاهش هزينه هاي سرمايه گذاري به دليل استفاده از خدمات مشترك سازماندهي شده شركت شهركهاي صنعتي از جمله آب ، برق، تلفن ، گاز و تصفيه خانه فاضلاب .
- در شعاع 30 كيلومتري مراكز استانها و شهركهاي بالاي 300 هزار نفر معافيت مالياتي ماده 132 قانون مالياتها فقط مسئول واحدهايي مي باشد كه در شهرك صنعتي مستقر مي باشند.
شهرك صنعتي خيام نيشابور در تاريخ 25/12/1386 به تصويب هيأت وزيران رسيده و عمليات اجرايي آن در سال 1370 آغاز گرديده ، اين شهرك با مساحت 146 هكتار و متراژ صنعتي 36/109 هكتار در كيلومتر 20 جاده نيشابور – مشهد قرار دارد.
امتيازات شهرك صنعتي خيام:
1- قرار گرفتن در مسير اتوبان مشهد – تهران
2- قرار گرفتن در مسير خط انتقال گاز مشهد – نيشابور
3- نزديك بودن به شهرستان نيشابور و امكان استفاده از امكانات شهرستان
4- داراي امكانات زير بنايي آب ، برق، تلفن و فضاي سبز
5- امكان پوشش تلفن همراه
6- واحدهاي توليدي مستقر در اين شهرك از تاريخ شروع بهره برداري به ميزان 80% به مدت چهار سال از ماليات معاف مي باشند.
مشخصات واحدهاي بهره برداري ، تعداد قراردادها در عرصه شهركهاي صنعتي:
تعداد واحدهاي بهره برداري و قراردادها در شهركهاي صنعتي شهرستان به ترتيب 84 واحد و 160 فقره گزارش شده است . ميزان سرمايه اعلام شده واحدهاي بهره برداري و جواز تأسيس متقاضياني كه با آنها قرارداد منعقد شده است به ترتيب 153000 و 1140000 ميليون ريال مي باشد.
ميزان اشتغال اعلام شده واحدهاي بهره برداري و جواز تأسيس متقاضياني كه با آنها قرارداد منعقد شده به ترتيب 1950 و 4218 نفر مي باشد.
همچنين متراژ اراضي اعلام شده واحدهاي بهره برداري و جواز تأسيس متقاضياني كه با آنها قرارداد منعقد شده است 52 و 5/101 هكتار اعلام شده است .
جدول مشخصات جواز تأسيس، واحدهاي بهره برداري طرحهاي با پيشرفت فيزيكي 98% - 20% و طرح هاي با پيشرفت زير 20%.
تعداد متغيير قرارداد سرمايه (ميليون ريال) اشتغال متراژ زمين
1 جواز تأسيس س79
31 س84
441 س79
77871 س 84
5438233 س79
1010 س84
13733 س79
88 س84
420
2 پروانه بهره برداري و فعال 143 288 144392 2536064 3653 8728 85 1621
3 طرحهاي با پيشرفت فيزيكي 98%-20% 25 74 64185 292833 835 3955 16 65
4 طرحهاي با پيشرفت فيزيكي زير20% 6 367 13686 5145400 175 9778 2 355
جدول شماره 2
وضعيت استقرار صنايع و اشتغال:
تعداد قرادادها: 160
تعداد قطعات واگذار شده: 236 قطعه
متراژ واگذار شده : 17/107 هكتار
ميزان اشتغال قراردادهاي منعقده: 4218 نفر
ميزان سرمايه گذاري قراردادهاي منعقده: 307 ميليارد ريال
واحدهاي فعال: 85 واحد
اشتغال واحدهاي فعال: 1950 نفر
طرحهاي قابل اجرا: 55 طرح
اشتغال طرحها: 4218 نفر
عمده صنايع مستقر: لوازم خانگي – كشت و صنعت – فراورده هاي لبني – شير خشك – ماكاروني – آرد – مواد شوينده – كاشي – دانه هاي روغني .
وضعيت كمي آب: 22 ليتر بر ثانيه
وضعيت كيفي آب : مطلوب
تحليل ميزان موفقيت شهركهاي صنعتي در عرصه شهرستان:
حاصل نسبت قراردادهاي منعقده در شهركهاي صنعتي شهرستان را به تعداد طرحهاي با پيشرفت فيزيكي 100% - 20% شهرستان مي توان به عنوان شاخصي در ميزان موفقيت شهركهاي صنعتي شهرستان استفاده كرد.
اين نسبت در شهرستان نيشابور معادل 4/0 محاسبه شده است. همچنين حاصل نسبت واحدهاي بهره برداري شهرستان يكي ديگر از شاخصهاي ميزان موفقيت شهركهاي صنعتي شهرستان محسوب مي شود ، اين نسبت در شهرستان نيشابور معادل 3/0 مي باشد.
پروژه هاي انجام شده توسط شركت شهركهاي صنعتي:
حفاري و تجهيز چاه: دو حلقه چاه (يك حلقه اصلي و يك حلقه رزرو)
خطوط انتقال آب: 7/2 كيلومتر
منبع زميني آب: 5000 متر مكعب
منبع هوايي آب: 250 متر مكعب
ايستگاه پمپاژ آب: 1 مورد(در حال اجرا)
شبكه توزيع آب: 21 كيلومتر
شبكه آبياري: 5/4 كيلومتر
خطوط انتقال برق 20 كيلووات: 26 كيلومتر
شبكه توزيع 20 كيلو ولت: 8 كيلومتر
تأمين برق خدماتي: 35 كيلووات
شبكه روشنايي: 5 كيلومتر
تصفيه خانه فاضلاب: ظرفيت 700 مترمكعبدر شبانه روز (در حال احداث)
لازم به توضيح است كه واحد متقاضي موظف به رساندن پس آب فاضلاب خود به(cod:2000 ميلي گرم بر ليتر) مي باشد.
جدول گذاري و دفع آبهاي سطحي: 7 كيلومتر
عمليات خاكي تا حد بستر: 175000 متر مكعب
نهال كاري: 51000 اصله
احداث ساختمان نگهباني: 110 متر مربع
مركز تلفن: 120 خط
ساختمان انبار: 450 متر مربع
شبكه فاضلاب: 17 كيلومتر
جاده اختصاصي: 5/1 كيلومتر
آسفالت: 61000 متر مربع
پروژه هاي پيش بيني شده:
حفاري و تجهيز چاه آب: 1 حلقه
اتاقك چاه: 1 دستگاه
خط انتقال آب: 5 كيلومتر
توسعه شبكه 20 كيلوولت: 10 كيلومتر
توسعه شبكه روشنايي: 15 كيلومتر
تأمين برق خدماتي: 400 كيلو وات
عمليات خاكي تا حد بستر: 80000متر مكعب
جدول گذاري و دفع آبهاي سطحي: 30 كيلومتر
زير سازي خيابانها: 90000 متر مكعب
آسفالت: 240000متر مكعب
ساختمان اداري: 160 متر مربع
توسعه فضاي سبز: 40000 اصله
ساختمان آتش نشاني: 450 متر مربع
امور مالي:
در زير شرح مختصري از فعاليت هايي كه در بخش امور مالياتي انجام مي گيرد بيان مي شود:
شركت شهركهاي صنعتي براي انجام امور حسابداري از نرم افزار حسابداري به نام همكاران سيستم استفاده مي نمايد.
اين نرم افزار بر روي تمام سيستمهاي بخش امور مالي نصب مي باشد و هر كدام از كارمندان اين قسمت با توجه به مسئوليتي كه دارند از اين نرم افزار استفاده مي كنند.
الف) امور قراردادها:
1- الف)طرحهاي جاري: قراردادهاي پيمانكاران از بخش فني به اينز قسمت ارجاع مي شود به همراه قراردادهي پيمانكاري صورت وضعيت هاي پيوست نيز ارسال مي شود. از زمان شروع پيمانكار مي باشد از هر صورت وضعيت مبلغي به عنوان پيش پرداخت به پيمانكاران پرداخت مي شود.
از هر صورت وضعيتي كه پيمانكاران ارائه مي كنند 10% به عنوان سپرده حسن انجام كار كسر مي شود و تا زماني كه كار قطعي تحويل كارفرما (شركت شهركهاي صنعتي) نشود اين سپرده نزد شركت باقي مي ماند.
زماني كه پيمانكار كار را به طور قطعي تحويل داد صورت وضعيت قطعي مي آيد و زماني كه پيمانكار مفاصا حساب تأمين اجتماعي را تحويل داد مبلغ سپرده حسن انجام كار به وي پرداخت مي شود. از هر صورت وضعيت اگر باشد 7% و اگر عملي باشد 1/15% به عنوان بيمه و 10% به عنوان ماليات و همچنين هزينه آگهي و مناقصه ، جريمه تأخير و... كسر مي شود.
در زمان قرارداد پيمانكاري تضميني از پيمانكاران گرفته مي شود كه تحت عنوان حسابهاي انتظامي نگهداري مي شود.
2-الف) طرحهاي عمراني وكشوري:
در اين قسمت با توجه به ضوابط دولتي عمل مي كنند و بودجه اين طرحها توسط دولت تأمين مي شود. به اين طريق كه پيمانكارها درخواست بودجه مبدأ به بخش دارايي هاي ثابت مي فرستند و اين بخش از محل بودجه كشوري كه در اختيار شركت قرارداد براي اين طرحها تأمين مالي مي كند.
ساخت و گسترش شهركهاي صنعتي توسط پيمانكارها صورت مي گيرد. نمونه فرم محاسبه و پرداخت صورت وضعيت / حساب پيمانكاران ، مشاوران و فروشندگان را در زير مشاهده مي نماييد كه در سه نسخه به رنگهاي سفيد ، قرمز و سبز تهيه مي شود.
و فرم سفيد ضميمه سند حسابداري مي شود، فرم سبز متعلق به پيمانكار يا ذينفع مي باشد و فرم قرمز براي بايگاني پرونده استفاده مي شود.
فرم شماره 1
همانطور كه مي بينيد هر فرم را بايد تهيه كننده ، كنترل كننده و مدير امور مالي امضاء و مهر كنند و مسئوليت آن به عهده هر سه نفر آنها مي باشد.
ب) امور جاري:
1-ب) دارايي هاي ثابت:
امور مربوط به دارايي هاي ثابت شركت در اين قسمت انجام مي شود و حسابهاي آنها نيز در اين قسمت است. خريدهايي كه انجام مي شود رسيد انبار مي كنند دارايي هاي خارج شده يا مصرف شده را نيز رسيد و ثبت مي كنند.
قبلاً توضيح داده شد كه براي تأمين مالي طرحهاي جاري و عمراني درخواست آن به اين قسمت فرستاده مي شود در اين مرحله اگر دارايي ثابت مربوط به طرحهاي جاري باشد از محل جاري تأمين مالي مي شود و اگر مربوط به دارايي ثابت طرحهاي عمراني و كشوري باشد از بخش بودجه طرحهاي عمراني و كشوري تأمين مالي مي شود.
در اين بخش نيز 7% به عنوان بيمه و 10% به عنوان ماليات كسر مي شود. هر كدام از قسمت ها در صورت داشتن درخواست براي كالاهاي موجود در انبار فرم تامين كالا را تهيه و تكميل مي نمايند و بعد از تاييد مدير بخش مسئول انبار، مديريت اداري و در نهايت مدير عامل كالا تحويل درخواست كننده مي شود. در زير نمونه اين فرم را مشاهده مي نمائيد:
2--ب) صدور چك:
در اين قسمت براي صدور چك ، براي هر شخص حقيقي يا حقوقي اعم از پيمانكار، تنخواه گردان و ... كه انجام طرحها يا پروژه هاي شركت را بر عهده دارند بعد از گرفتن مدارك لازم ابتدا سند حسابداري تنظيم مي شود و بعد براي تاييد مدير مالي به ايشان تحويل مي شود و پس از تاييد مدير امور مالي اگر طرح تأمين اعتباري باشد يعني جزو طرحهاي عمراني و كشوري باشد كه به آنها بودجه تعلق مي گيرد ابتدا به قسمت تامين اعتبار فرستاده مي شود سپس دوباره به قسمت صدور چك باز مي گردد و در قسمت صدور چك ابتدا برگ دستور پرداخت چك تهيه مي شود.
و بعد از اينكه قسمت صدور چك، چك را صادر كرد براي مهر و امضا ابتدا به رئيس حسابداري بعد به مدير امور مالي و سپس به رئيس هيأت مديره و مدير عامل تحويل داده مي شود. و بعد از مهر و امضاء به شخص حقيقي يا حقوقي كه چك در وجه آن صادر شده است تحويل داده مي شود.
در زير نمونه فرم دستور پرداخت چك را مشاهده مي كنيد:
اما اگر طرح تأمين اعتباري نباشد يعني جزو طرحهاي جاري باشد بعد از تهيه سند حسابداري و تأييد مدير امور مالي همانند طرحهاي عمراني براي صدور چك به قسمت صدور چك انتقال يافته و پس از طي مراحلي كه قبلاً ذكر شد چك صادر مي شود. بيمه اين بخش 7% و ماليات 10% مي باشد.
3-ب) هزينه هاي جاري:
مسئول خريد شركت براي تأمين كالا و خدمات مورد نياز شركت چه در ساختمان مركزي يا شهركهاي صنعتي مبالغي را هزينه مي كند براي تأمين اين هزينه ها سه روش وجود دارد:
1- تنخواه: مبلغي را براي تأمين كالا و خدمات در اختيار مسئول خريد شركت يا فرد مشخصي قرار مي دهند و او بعد از انجام هزينه ها و تهيه فاكتور هزينه فرم گزارش عمليات تنخواه گردان را تكميل كرده و به انضمام فاكتورهاي هزينه يا خريد به بخش هزينه هاي جاري تحويل مي دهد.
گزارش عمليات تنخواه گردان به امضاء متصدي تنخواه گردان ، ذيحساب و مدير مالي ، مدير اداري و مدير عامل مي رسد. اين فرم در دونسخه تهيه مي شود كه نسخه اول (سفيد رنگ) به عنوان اسناد بايگاني مي شود و نسخه دوم (زرد رنگ) به متصدي تنخواه گردان تحويل داده مي شود.
نمونه فرم گزارش عمليات تنخواه گردان به شرح ذيل مي باشد:
